Tony Joe White @ AB: Waarin een groot artiest klein kan zijn

Met de zeventigjarige swamprocker Tony Joe White verwelkomde de AB nog eens een levende legende. ’s Mans expressieve, bluesy gitaarstijl en diepe stem bleken nog helemaal intact te zijn. Alleen Jammer dat White een veelbelovend concert om zeep hielp door er voortijdig de brui aan te geven.

Schrijf over wat je weet en wat je kent. Het is een raad die Tony Joe White, al sinds het begin van zijn carrière ter harte neemt. De man zingt over de swamps en katoenplantages van Louisiana waar hij is opgegroeid en dat geeft zijn werk een zekere waarachtigheid, ook op zijn uitstekende nieuwe cd ‘Hoodoo’, die vanaf morgen in de winkels ligt.

White, op stilistisch vlak een geestesgenoot van de onlangs overleden J.J. Cale, had een ingrijpende invloed op het gitaarspel van Mark Knopfler en de sound van Dire Straits, musiceerde aan de zijde van Eric Clapton en Jerry Lee Lewis en zag in de voorbije 45 jaar zijn songs gecovered door grootheden als Elvis Presley, Ray Charles, Otis Rush, Roy Orbison, Tina Turner, Tom Jones, Dusty Springfield, Rory Gallagher en talloze anderen. Alleen al door zijn royalty’s zou hij vandaag probleemloos van een rustige oude dag kunnen genieten, maar naar zijn eigen zeggen is zijn liefde voor muziek zo groot dat hij de studio en het podium niet kan missen.

In Brussel maakte Tony Joe White -zwarte hoed, donkere bril- een vitale indruk, al viel zijn Southern drawl tussen de nummers door niet altijd makkelijk te ontcijferen. Hij begon de set in zijn eentje met het bluesy ‘Way Down South’, waarin meteen zijn relaxte elektrische gitaarstijl en zijn karakteristieke binnenmondse gemompel opvielen. Je kunt White bezwaarlijk een grote zanger noemen, maar hij verstaat wél de kunst zijn beperkingen tot troeven om te buigen. Vanaf ‘Undercover Agent For the Blues’ introduceerde hij zijn trouwe drummer Bryan Owings, sinds jaar en dag bekend onder de bijnaam Cadillac, en de rest van het optreden werkten ze met zijn tweeën af.

Bezwerend

Méér begeleiders had de ‘Swamp Fox’ eigenlijk niet nodig, want zelf bracht hij in de meeste van zijn songs ook regelmatig versieringen aan met een mondharmonica. Zijn rijke, veelzijdige snarenspel sprak echter het meest tot de verbeelding. Whites ‘whomper stomper’-geluid, het resultaat van een fuzzbox in combinatie met een wahwah-pedaal, klonk nu eens laidback (‘Roosevelt and Ira Lee’), dan weer bezwerend (in de even rauwe als ondeugende boogie ‘Do You Have A Garter Belt?’) en de artiest putte zowel uit zijn debuut ‘Black and White’ uit 1969 (de klassieker ‘Willie and Laura Mae Jones’ bijvoorbeeld) als uit het kakelverse ‘Hoodoo’. Tot de laatste categorie behoorden ‘The Flood’, over de overstroming die enkele jaren geleden niet alleen New Orleans, maar ook zijn huidige woonplaats in de buurt van Nashville, Tennessee teisterde. De geest van John Lee Hooker was nooit veraf en verschool zich ook in het op een hypnotische groove geplante ‘Holed Up’ of het luchtige ‘Sweet Tooth’.

Dat die oude en nieuwe nummers naadloos in elkaar overgingen, zegt iets over het tijdloze karakter van Tony Joe Whites door countryblues, r&b, soul en sensuele funk bestoven idioom. Zelf waren we het meest onder de indruk van het behoedzaam gespeelde ‘The Guitar Don’t Lie’, een song uit de cd ‘Lake Placid Blues’. Toen de zanger vervolgens het tempo opdreef met ‘Polk Salad Annie’ leek het concert in een stroomversnelling terecht te komen. Met de pyschedelische bluesjam die als coda dienst deed wierp Tony Joe White zich zelfs op als een geloofwaardige erfgenaam van Jimi Hendrix. Het publiek, een en al geestdrift, begon zich al op te maken voor een zinderende finale. Consternatie alom dus toen de swamprockkoning plots, zonder enige waarschuwing, van het podium verdween, de DJ van dienst de pauzemuziek startte en zo de hoop op één of meerdere toegiften prompt de grond inboorde.

Poenpakkerij

Het duurde ruim tien minuten voor het tot de verbouwereerde toeschouwers doordrong dat het concert echt al was afgelopen en ze schoorvoetend de zaal begonnen te verlaten. Tony Joe White nam het adagium “always leave them wanting more” dit keer wel zeer letterlijk: geen ‘As The Crow Flies’, geen ‘Rainy Night In Georgia’, geen ‘Steamy Windows’, geen ‘Soul Francisco’, geen ‘Taking the Midnight Train’. Links en rechts hoorde je al iemand luidop berekenen dat de toeschouwers gemiddeld drie euro per song hadden moeten neerdokken, want er stonden in de AB hooguit tien nummers op het menu. Tja, zo begin je nu eenmaal te redeneren, wanneer je je zwaar bekocht voelt.

Dit was dan ook geen concert die naam waardig. Dit was je reinste poenpakkerij van een artiest die louter acte de présence gaf en van het podium verdween zodra hij aan zijn contractuele verplichtingen (een set van minstens zestig minuten) had voldaan. Waar waren Whites passie en de bevlogenheid geleven? Waar was zijn respect voor de fans die hem in Europa hoogstens eens om de tien jaar te zien krijgen? Als Tony Joe White in Brussel al één ding aangaf, dan was het wel waarin een groot artiest klein kan zijn. Pek en veren.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Way Down South / Undercover Agent For The Blues / The Flood / Do You Have A Garter Belt? / Roosevelt and Ira Lee / Willie and Laura Mae Jones / Sweet Tooth / Holed Up / The Guitar Don’t Lie / Polk Salad Annie +Blues Jam.