Tindersticks @ Koninklijk Circus: De Sinatra van de underdog

Dezer dagen is het precies twintig jaar geleden dat Tindersticks zijn debuutplaat uitbracht. Dat wordt nu gevierd met de ‘Across Six Leap Years Anniversary Tour’ die ook halt hield in Brussel. Het werd een fraai concert met een overvloed aan afgestofte parels en veel toeters en bellen.

DA GIG: Tindersticks in Koninklijk Circus, Brussel op 22/10.

IN EEN ZIN: Wie geen bezwaar had tegen muziek met een rouwrandje, werd door TIndersticks ‘XL’ getrakteerd op een mooie dwarsdoorsnede van hun twintig jaar omspannende oeuvre.

HOOGTEPUNTEN: ‘Marseilles Sunshine’, ‘She’s Gone’, ‘Sleepy Song’, ‘Another Night In’ , ‘Hushabye Mountain’….

DIEPTEPUNTEN: geen.

BESTE QUOTE van Stuart Staples; ter aankondiging van ‘What Are You Fighting For?’: “This is the last song of our set”. (Algemeen protest uit de zaal). “Erm, but it’ a BIG song.”

De heren van Tindersticks hebben de dingen altijd op hun eigen manier aangepakt. Het is een gewoonte waar ze ook tijdens dit jubileumjaar niet van afwijken. De meeste bands zouden op zo’n moment een retrospectieve ‘Best of’ uitbrengen, maar terugblikken kan ook iets creatiever.

Met het oog op ‘Across Six Leap Years’, hun pasverschenen tiende langspeler, trokken de antihelden van de Britpop naar de befaamde Abbey Road-studio’s om er tien van hun songs -niet noodzakelijk de bekendste- van een nieuw kleedje te voorzien. Niet dat er iets mis was met de originelen, maar soms verdraagt een liedje nu eenmaal meer dan één arrangement. Bovendien is Stuart Staples vandaag als zanger tot een genuanceerdere voordracht in staat dan bij het begin van zijn carrière. De nieuwe uitvoeringen zijn niet spectaculair verschillend van de bekende: het is gewoon een kwestie van sfeer en gevoel, en zoals iedere kerkvader zal beamen: the devil is in the details.

Acht van de tien songs uit de nieuwe cd prijkten ook in het Koninklijk Circus op de setlist. Voor de rest brachten Tindersticks een mooie dwarsdoorsnede uit hun oeuvre, waarbij geen enkele plaat werd overgeslagen. Het gezelschap uit Nottingham toert momenteel in een XL-editie, zodat er, afhankelijk van de gespeelde song, zeven à negen muzikanten op het podium stonden.

Verlaten perrons

Het tussen pop en kamermuziek laverende repertoire van Tindersticks heeft veel kwaliteiten, maar om een uitbundig feestje op te luisteren is het niet meteen geschikt. De songs van de groep roepen beelden op van beregende pleinen waar de straatlantarens slechts moeizaam door het duister priemen of van verlaten perrons waar je de lichten van de net gemiste laatste trein nog net aan de einder ziet verdwijnen. In het universum van Stuart Staples, een film noir-cineast zonder camera, is de afstand tussen geliefden vaak groter dan die tussen de aarde en de maan. Ook in Brussel leidde dat tot -durven we het te zeggen? – smartlapperige momenten, zoals het druilerige ‘She’s Gone’ of ‘Another Night In’.

Melancholie en tristesse zijn voor Tindersticks als eten en drinken, maar tijdens de korte eerste set was dat nog manifester dan tijdens de iets langere tweede. Aanvankelijk zaten de muzikanten dicht bij elkaar en regeerde de soberheid. In opener ‘Tricklin”, die steunde op een minimale harmoniumdrone, dubbelde en verknipte Staples zijn stem met een loop station. Maar vanaf ‘Marseilles Sunshine’, oorspronkelijk uit zijn solo-cd ‘Lucky Dog Recordings’, werd de toon voor de rest van de avond gezet met een majestueuze piano, treurende strijkers en een ijle trompet.

Ook ‘A Night So Still’, met een synthetische accordeon in de hoofdrol en waarin toetsenman David Boulter en gitarist Neil Fraser allebei hetzelfde sierlijke motiefje speelden, leek het begrip onthaasting een nieuwe definitie te geven. Het verstilde ‘Hushabye Mountain’ (uit de soundtrack van ‘Chitty Chitty Bang Bang, een muziekfilm uit de sixties van Ken Hughes), het door viool en cello gedomineerde walsje ‘Come Feel the Sun’ en het behoedzaam opgebouwde ‘Dancing’ werden door het publiek op verrukte kreetjes onthaald.

Muziek met een rouwrandje? Tja, Stuart Staples, een crooner van de Scott Walkerschool, heeft nu eenmaal het soort stem waarmee hij zelfs een willekeurig voetbalverslag als een elegie kan doen klinken. Jammer van zijn wat vreemde articulatie en frasering, waardoor je als luisteraar slechts af en toe een tekstflard kon verstaan. Staples is tegelijk de kracht en de zwakheid van de groep. De één beschouwt hem als de Sinatra van de underdog, de ander doet zijn zangstijl af als geneuzel en gemompel.

IJsbloemen

Na de pauze kwamen Tindersticks al iets pittiger en ritmischer uit de hoek, zoals in het poppy ‘City Sickness’, al bleef het aantal uitbarstingen ook nu uiterst beperkt: ‘A Night In’ bleef, met zijn eenzame orgeltje en zoemende bas, bijvoorbeeld een toonbeeld van ingehouden passie en ook ‘My Oblivion’ slenterde op kousenvoeten voorbij. Maar goed, ‘Show me Everything’ -smeulende keyboards, twangy gitaren, sensuele backingchanteuse- mondde wél uit in een heuse climax. In ‘Sleepy Song’ kleurde Frasers gitaar zelfs flink buiten de lijntjes, daarin aangemoedigd door een in Mexicaanse sferen vertoevende trompet en een cello die ijsbloemen tekende op een denkbeeldig raam.

‘Goodbye to the City’ had iets broeierigs, wat tot op zekere hoogte ook beweerd kon worden van ‘If You’re Looking For A Way Out’, een discoballad uit de eighties van Odyssey. Het nummer kabbelde voort op een zijdeachtig funkritme, terwijl ‘I Know That Loving’, een duet met zangeres Gina Foster, aan de hoogdagen van Stax deed denken. Sneu dus dat de melodie een doorslagje was van ‘You Can’t Always get What You Want’ van The Stones

Tijdens de bisronde kregen we nog het door een Spaanse gitaar op gang getrokken ‘Travelling Light’, waarin Foster in de rol van van Carla Torgerson stapte, en het spoken word-nummer ‘My Sister’, een flard loungejazz waarin vooral de geborstelde drums en een vibrafoon de aandacht opeisten.

Aangezien Goldfrapp op hetzelfde moment in de AB speelde, waren we vooraf verplicht een verscheurende keuze te maken, maar Tindersticks stelde gelukkig niet teleur. Integendeel: wie een zwak had voor bloedmooie orkestrale songs, beleefde in het Koninklijk Circus een memorabele avond. Of: hoe zelfs een verjaardagsfeestje in mineur je, als concertganger, een gevoel van voldoening kan bezorgen. We wensen Stuart Staples en de zijnen dus ook in de komende jaren nog een sjagrijnig leven toe.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Tricklin’ / Marseilles Sunshine / A Night So Still / Hushabye Mountain/ Come Feel The Sun / She’s Gone / Dancing // Sometimes It Hurts / If You’re Looking For A Way Out / Another Night In / Show Me Everything / This Fire of Autumn / City Sickness / My Oblivion / Sleepy Song / Say Goodbye To The City / A Night In / I Know That Loving / What Are You Fighting For? // Travelling Light / Can We start Again? / My Sister.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content