Stromae @ AB: Als een vis in het water

Door uw lijfblad werd hij nog maar net tot Mens van het Jaar gebombardeerd, maar ook de rest van de wereld blijkt Stromae hogelijk te waarderen. In Brussel, waar de 28-jarige artiest aantrad in een méér dan uitverkochte AB, triomfeerde hij al voor de eerste noot was gespeeld.

“Landgenoten, compatriotes”. Stromae, alias Paul Van Haver, begroette zijn publiek in beide landstalen. Maar er waren niet enkel Vlamingen, Walen en Brusselaars in de zaal. De man appelleert tegenwoordig aan zowat alle nationaliteiten en mag, sinds hij met ‘Alors on danse’ uit 2009 een nummer-éénhit scoorde in negentien landen, zonder overdrijven een fenomeen worden genoemd. Sindsdien heeft hij met zijn jongste singles bewezen dat zijn succes geen toevallige samenloop van omstandigheden was. De clips voor ‘Formidable’ en ‘Papatouai’ werden op YouTube respectievelijk al 50 en 88 miljoen keer bekeken, terwijl van zijn in augustus verschenen tweede cd ‘Racine Carrée’ wereldwijd al bijna anderhalf miljoen stuks over de toonbank gingen.

Het zijn cijfers waar je duizelig van wordt, maar er is méér. Stromae wordt in binnen- en buitenland met prestigieuze prijzen overladen, kreeg ruime aandacht in de New York Times en wordt in 2014 als wassen beeld toegevoegd aan de collectie van het Parijse Musée Grévin. Zijn succes dankt hij aan een combinatie van talent, intelligentie, ondernemingsgest en zakelijk instinct. Van Haver is een kind van zijn tijd: hij denkt multimediaal, weet de mogelijkheden van het internet optimaal te benutten en heeft voor zijn Stromae-personage een uitgekiend imago bedacht. Momenteel overweegt hij zelfs de lancering van een eigen kledinglijn. Zijn platen brengt hij uit op zijn eigen Mosaert-label, zodat hij naar niemands pijpen hoeft te dansen, maar hij maakt wél gebruik van de promokanalen en distributiefaciliteiten van grote multinationals. Bovendien is hij zo slim zich te omringen met oude vrienden die hij voor honderd procent kan vertrouwen.

Bruggen bouwen

Maar, zoals we vaststelden de AB, zijn muziek is de motor van alles. Die steunt weliswaar op elektronica en house- en hiphopbeats, maar incorporeert net zo goed ingrediënten uit afropop (er stroomt Rwandees bloed door zijn aderen), tango en Frans chanson. Stromae wordt niet voor niets vergeleken met Brel, een artiest met wie hij overigens zijn Vlaamse roots gemeen heeft. Want hoewel hij vaak met dansritmen stoeit, schrijft hij echte liedjes die ergens over gaan en waarvan de donkere teneur vaak contrasteert met de uitbundigheid van zijn melodiën. Stromae bereikt met zijn cd’s niet alleen een publiek van alle leeftijden, in een land waar het separatistische discours almaar aan populariteit wint, bouwt hij juist bruggen tussen de gemeenschappen. Wanneer hij zich in het openbaar als een product van de ‘Belgitude’ omschrijft, wordt dat zelfs opgeblazen tot voorpaginanieuws.

In de AB zetten Stromae en zijn drie begeleiders (op keyboards, gitaar en elektronische drums) hun maatschappelijke houding kracht bij door elk een bolhoed te dragen: zowel een verwijzing naar René Magritte als naar de door Hergé bedachte stripfiguren ‘Jansen en Janssen. Het concert begon met een tekenfilmpje in zwart-wit; later zouden de visuals op het projectiescherm vooral uit geometrische figuren bestaan. Minimalistische elektronummers ‘Ta fête’ en ‘Bâtard’ werden door de toeschouwers meteen uit volle borst meegezongen. Stromaes jongste cd kwam tijdens de set integraal aan bod, maar uit ‘Cheese’, zijn debuutplaat hadden slechts drie songs, waaronder ‘Peace and Violence’ en ‘Te quiero’ de selectie overleefd.

De artiest, in een dandy-achtig pak gehesen en uitgemonsterd met een vlinderdasje, voelde zich op het podium duidelijk als een vis in het water. Het succes had zijn zelfvertrouwen alvast een stevige boost gegeven. ‘Tous les mêmes’ werd ingeleid met enkele onderhand bekende ‘leçons de Stromae’. Het nummer werd telkens met een ander instrument ingezet, en onder luid protest van het publiek, treiterig afgebroken. “Ik ben hier diegene die beslist wanneer de muziek stop of doorgaat”, riep de zanger gespeeld arrogant. “Ik eis stilte en opperste concentratie”.

Frieten

Stromae demonsteerde zijn eclecticisme door zijn songs regelmatig in een exotisch kleedje te stoppen. ‘Tous des mêmes’ werd versierd met naar Cuba wijzende blazers-uit-een-doosje en een son-piano, ‘Ave Cesaria’ was een hommage aan de twee jaar geleden overleden ‘diva aux pieds nus’, waarin de -helaas alweer ingeblikte- accordeon aan de Kaapverdische morna refereerde en ‘Moules frites’, een ode aan de Belgische gastronomie, zat verpakt in een Afrikaans popwijsje. “In het buitenland worden frieten wel eens ‘french fries’ genoemd”, monkelde Stromae. “Het idee! Ik stel voor dat we met zijn allen de straat opgaan om tegen dit affront te demonstreren.”

Later haalde hij zijn dronken typetje boven voor ‘Formidable’, geïnspireerd door zijn breuk met de ex-Miss België Tatiana Silva en inmiddels al gecovered door Mintzkov en Van Dik Hout. Dit anthem van het jaar werd door het publiek als één man meegebruld. Er volgden nog een uitstapje naar de operageschiedenis met ‘Carmen’ (Bizet op beats) en nummers over slapeloosheid (‘Sommeil’) of de (on)verantwoordelijkheden van het vaderschap (‘Papaoutai’). Tot besluit hooide Stromae en bommetje in de zaal met ‘Alors on Danse’, dat de aanwezigen als kangoeroes op en neer deed springen.

De laatste -instrumentale- bis heette ‘Merci’, en dat woord prijkte ook in grote letters op het beeldscherm. “Want”, meldde Stromae, “zonder jullie zou ik hier niet staan”. Sympathiek, maar naar de uitzinnige reacties te oordelen werkte de dankbaarheid ook in de omgekeerde richting.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Ta fête / Bâtard / Peace or Violence / Te quiero / Tous les mêmes / Ave Cesaria / Sommeil / Quand c’est? / Moules frites / Formidable / Carmen / Humain à l’eau / Alors on danse // Papaoutai / Merci.