Ryley Walker @ Feeërieën: Een hekel aan voorspelbaarheid

De Feeërieën, het gratis zomerfestival van de AB in het Brusselse Warandepark, is een uitgelezen plek om jonge, interessante artiesten te ontdekken. Eén ervan, de Amerikaanse troubadour Ryley Walker, oogstte eerder dit jaar alom superlatieven met zijn tweede cd ‘Primrose Green’. Terecht, zo bleek.

Wie Walker voor het eerst hoort, voelt meteen dat hij alles in zich heeft om een Grote Naam te worden. Vooreerst is er zijn vloeiende maar eclectische gitaarspel, dat bevrucht is door het akoestische werk van John Fahey, maar ook door virtuozen uit de Britse folkscene van de jaren zestig en zeventig, zoals Bert Jansch, John Renbourn en Nick Drake. Daarnaast is er zijn zangstijl, waarin je regelmatig echo’s hoort van dode legendes als Tim Buckley en John Martyn, en zijn voorliefde voor de vrije vorm, die wellicht ontspringt bij ‘Astral Weeks’ van Van Morrison. Het mag duidelijk zijn: Ryley Walker kent zijn klassieken, zonder ze op een slaafse manier te imiteren. Hij jat wat hij kan gebruiken maar doet er zijn eigen ding mee.

Wat de man, die tegenwoordig vanuit Chicago opereert, extra interessant maakt, is zijn achtergrond. Zijn wieg stond oorspronkelijk in Rockford, een troosteloze ‘blue collar’-stad, waar overwegend werkloze en verbitterde mensen wonen en waar voor jongeren volstrekt niets te beleven valt.

De enige bekende band die de plek ooit voortbracht was Cheap Trick, dus méér dan scateboarden, wiet roken en in onbeduidende punkbandjes spelen zat er voor Walker aanvankelijk niet in. Tot hij platen begon te ontdekken die niemand uit zijn omgeving kende en een nieuwe wereld voor hem openging. Toen hij op een dag met zijn fiets werd aangereden door een dronken automobilist die vluchtmisdrijf pleegde en hij maanden immobiel in een ziekenhuis lag, werd zijn gitaar zijn beste vriend. Ze zou uiteindelijk ook zijn ontsnappingsroute worden.

Rusteloos

Intussen heeft Ryley Walker twee langspelers uit: het uit 2014 daterende ‘All Kinds of You’ en zijn dit jaar in maart verschenen doorbraak-cd ‘Primrose Green’. Wie verwachtte dat de artiest in Brussel een mooi afgeronde set folkliedjes zou spelen, kwam echter bedrogen uit. Walker is een rusteloze persoonlijkheid, die niet geïnteresseerd is in herhaling, reproductie of zelfpromotie. Hij wil aanhoudend nieuwe paden verkennen en omringt zich daartoe met muzikanten uit de experimentele jazz- en noise-scene. Op het podium vormen zijn songs niet méér dan een vertrekpunt voor lange improvisaties waarvan duur en richting nooit vooraf vastliggen. Voorspelbaarheid komt in zijn lexicon niet voor: Riley Walker is van oordeel dat ieder optreden uniek dient te zijn. “Zodra een plaat af is, ligt ze achter mij”, zegt hij. “Omkijken ligt niet in mijn aard: ik wil vooruit.”

Dat bleek ook in het Warandepark. Walker, die afwisselend een akoestische 6- en 12-string beroerde, liet zich bijstaan door vier van de muzikanten die ook op zijn jongste plaat te horen zijn: Anton Hatwich op contrabas, Ben Boye op toetsen, Frank Rosaly op drums en Brian Sulpizio op elektrische gitaar. Dat leidde tot lange jams, waardoor in iets meer dan een uur slechts vijf nummers voorbij kwamen.

De opener werd van een epische introductie voorzien en de muziek getuigde van de bezwerende circulariteit die je ook in de West-Afrikaanse blues van Ali Farka Touré en Lobi Traoré aantreft. Repetitiviteit was het sleutelwoord. Aandoenlijk trouwens met wat voor enthousiasme de bassist hetzelfde riffje almaar bleef herhalen. Pas na tien minuten begon Ryley Walker te zingen en kreeg je in de gaten dat het om ‘Primrose Green’ ging. In het wat folkier ‘On the Banks of the Old Kishwaukee’ onderscheidde de frontman zich al evenzeer door zijn soepele fngerpickingstijl: minimalistisch, zeker, maar ook hypnotiserend.

Tijdens het eerste, ietwat freaky deel van het nieuwe ‘Funny Thing She Said’ gebruikten alle bandleden hun instrument als percussietuig, maar duurde het toch even voor ze echt ter zake kwamen. Zelf waren we meer te spreken over ‘Sullen Mind’, waarin de interactie tussen de muzikanten uitmondde in een constructief gesprek. Er werden oogsignalen uitgewisseld om af te spreken wanneer de groep tot een tempoversnelling mocht overgaan of haar spel in en climax mocht doen uitmonden. En de feedbackuitbarstingen op het einde waren duidelijk onderdelen van de compositie. Walker is dan ook niet toevallig een fan van Sonic Youth.

Jazzattitude

Hoewel de man eigenlijk al het laatste nummer had aangekondigd, besloot hij er alsnog ‘Summer Dress’ bovenop te gooien. Dit keer experimenteerde hij wat meer met zijn stem, lag de nadruk sterker op de groove en klonk het geheel aanzienlijk rauwer dan voordien. Intussen stonden we ons af te vragen of de songs nu een elastiekbehandeling kregen, of gewoon werden opgeslorpt door de lange instrumentale uitweidingen. Want dit mocht dan al ‘new weird Americana’ zijn, ze werd gespeeld met dezelfde jazzattitude als diegene die Roy Harper destijds etaleerde op ‘Stormcock’, een plaat die aan Ryley Walker zeker niet onopgemerkt voorbij is gegaan.

Als folk nostalgie of purisme impliceert, slaat Walker resoluut een andere paadje in. Hij zoekt bewust extremen op en is wars van commerciële ambitie. Hij heeft geen huis, geen auto en geen tv. “I like to live minimally”, zegt hij daarover. Bij hem gaat het in de eerste plaats om de muziek, om de vrijheid alles uit te proberen wat zijn instinct hem ingeeft. Zijn concert in Brussel was dus in meer dan één opzicht spanned en uitdagend, maar door het talrijk opgekomen publiek werd ze duidelijk geapprecieerd. Goed om weten dat er anno vandaag ook nog artiesten zijn waar de marketeers geen vat op hebben.

DE SETLIST: Primrose Green / Funny Thing She Said / On the Banks of the Old Kishwaukee / Sullen Mind // Summer Dress.