Raymond van het Groenewoud solo in de Roma: Van swingen naar mijmeren in een handomdraai

© Yvo Zels

Raymond van het Groenewoud, de man die zijn volk leerde rocken, heeft zijn band een poosje geleden al op non-actief gezet. Maar spelen doet hij nog altijd: in de Roma in Antwerpen gaf hij het startschot voor een nieuwe solotournee, waarbij de nadruk vooral op zijn teksten kwam te liggen.

DA GIG: Raymond van het Groenewoud solo in De Roma, Antwerpen op 19/1.

IN EEN ZIN: Net als Dylan bleef Raymond van het Groenewoud zijn songmateriaal op een prikkelende manier herkneden en in Borgerhout vond hij een perfect evenwicht tussen ontroering en ontlading.

HOOGTEPUNTEN: ‘Jarig’, ‘Het verschil met mijn vriend Jan’, ‘Winterochtend’, ‘Genieten’, ‘Aan de meet’, ‘Liefde voor muziek’ etc…

DIEPTEPUNTEN: geen

QUOTE, nadat hij een swingend, in gospel gedrenkt ‘Liefde voor muziek’ had afgevuurd: ‘En nu ga ik weer een beetje tamme blanke muziek spelen’.

Raymond is de pensioengerechtigde leeftijd al even voorbij: op Valentijnsdag wordt hij 67. Maar van teveel rust wordt hij rusteloos en als het begint te kriebelen moet hij wel de hort op, desnoods in zijn eentje. Een zanger hoort nu eenmaal te zingen. En dus zoekt hij, met een minimum aan rekwisieten (een vleugelpiano, een akoestische gitaar en een loopstation), dezer dagen weer het publiek op.

Van het Groenewoud is al zo lang actief, dat hij, zo bevestigde een blik in de zaal, aan toeschouwers van alle leeftijden appelleert. De artiest, die bij benadering al een twintigtal langspelers op de wereld heeft losgelaten, beschikt over een omvangrijk oeuvre en heeft de parels slechts voor het oprapen. Bovendien hoeft hij, in een solocontext, geen rekening te houden met zijn muzikanten en kan hij, zeker qua materiaalkeuze, vrijelijk zijn instincten volgen. In een intiem theater is de luisterbereidheid groter dan in een club. Daardoor kon Raymond het zich veroorloven al eens een obscuur lied op de setlist te zetten en er zelfs occasioneel een (geleend) gedicht tegenaan gooien.

Het optreden, dat ruim anderhalf uur duurde, bestond uit twee delen, gescheiden door een pauze, maar vloog in een oogwenk voorbij. Raymond van het Groenewoud is niet alleen een topmuzikant die van veel muziekjes houdt, hij is ook een gewiekste entertainer die, zeker als hij het podium voor zichzelf heeft, niet vies is van een vleugje theatraliteit (zie ‘Bonestaak dans’). In Antwerpen speelde hij sobere, uitgeklede versies van zijn liedjes, maar dat hinderde niet, want net als Dylan blijft de zanger zijn werk voortdurend op een prikkelende manier herkneden.

Hormonale opstoot

De avond zat weloverwogen in elkaar. Raymond serveerde een flinke hap uit zijn jongste, inmiddels bijna zes jaar oude cd ‘De laatste rit’, poetste enkele obscure parels uit zijn oudere platen op en zorgde op gezette tijden voor een herkenningspunt. Momenten van ontroering werden afgewisseld met momenten van ontlading en introspectie werd gecountered door vrolijkheid, zodat alles mooi in balans bleef. Opener ‘Bostella’ gaf al meteen aan dat Van het Groenewoud nog steeds een bevlogen performer is en met ‘Maria, Maria (ik hou van jou)’, een vroege hit uit de dagen met Louisette, waarin het pianospel nu volop lonkte naar New Orleans, werden de aanwezigen voor het eerst -maar niet voor het laatst- tot vocale participatie aangezet.

Dat de zanger nog regelmatig een hormonale opstoot krijgt, viel af te leiden uit het vaak terugkerende thema ‘lust’. ‘Eerlijkheid’ was een ode aan de achtersteven van een geliefde, terwijl het botergeile en nogal plastische ‘Vrouwen’ (“Vrouwen, het is me toch wat/ Van voren de borsten, van achter het gat”) empirisch misschien wel klopte, maar vast toch enkele feministen op stang zal hebben gejaagd. Méér seks viel te rapen in ‘Genieten’ (“Hier in je hitte, een heerlijke tijd”), het nog immer populaire ‘Zjoske’ (“Zjoske, brave meid / Zie dag’em weer levend krijgt”) en het geestige, als bis opgespaarde ‘Opblaaspop’ (“Ze oogt wat ledig / Maar ik vul haar op”). Neen, in tegenstelling tot bij Leonard Cohen is “the wretched beast” bij Raymond nog lang niet “tame”.

Het ene moment strooide de zanger met luchtigheid, zoals in de achtaardige bossanova ‘Het verschil met mijn vriend Jan’ of het door nachtelijke dronkenschap ingegeven ‘Foei, Foei, Foei’, het andere gaf hij lucht aan zijn afkeer voor zelfgenoegzaamheid, aanstellerij en hypocrisie, zoals in ‘Ik geloof u niet’ (compleet met falsetstem en een verwijzing naar The Rubettes) of ‘Moedertaal’.

Schrijnend

Maar we kregen ook de meer bespiegelende Raymond van het Groenewoud te horen. Het naar Randy Newman neigende ‘Jarig’, ooit geïnspireerd door een affiche van 11.11.11 en nu, naar aanleiding van de vluchtelingencrisis weer opgedolven ‘Jarig’, werd door de schijnbare afstandelijkheid waarmee het werd gezongen juist extra schrijnend. ‘Winterochtend’ en ‘Kind van het weekend’ werden getypeerd door een zekere druilerigheid, ‘Vallen en opstaan’ mondde uit in rauwe wanhoop. En dan waren er nog de liedjes waarin de artiest zijn eigen vergankelijkheid bezong, type ‘Goeiemorgen ouwe rotkop’ en ‘Aan de meet’, al bleef er altijd nog ruimte voor troost. Immers: “Als je sterft, word je herboren”.

Raymond liet in de Roma veel van zijn meest geliefde nummers (‘Twee meisjes’, ‘Chachacha’, ‘Vlaanderen boven’…) onaangeroerd, maar als éminence grise kon hij zich dat probleemloos permitteren. Zeker omdat de hits niet volledig uit zijn set waren geweerd. Het van Robert Charlebois geleende ‘Je veux de l’amour’ was meer spoken word dan song, maar vaak werd er gewoon complexloos geswingd (‘Schandalig content’, het bij Ray Charles betrokken ‘Hallelujah, ze is van mij’). Tijdens de poldergospel van ‘Liefde voor muziek’ kreeg de zanger op het podium zelfs assistentie van enkele lenige zwarte breakdancers.

In mei brengt Raymond van het Groenewoud een nieuwe plaat uit, met nieuwe nummers en enkele herwerkte classics, waaronder ‘Meisjes’, dat tegen die tijd veertig jaar oud zal zijn. Dat wordt meteen het startsein voor een nieuwe clubtour, mét band. Het ziet er dus naar uit dat Raymond dit jaar niet al te vaak thuis zal zijn.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Bostella / Maria, Maria (Ik hou van jou) / Eerlijkheid / Jarig / Ik geloof u niet / Vrouwen / Het verschil met mijn vriend Jan / Winterochtend / Bonestaak dans / Je veux de l’amour / Genieten // Hallelujah, ze is van mij / Moedertaal / Schandalig content / Kind van het weekend / Vallen en opstaan / Zjoske schone meid / Goeiemorgen ouwe rotkop / Aan de meet / Foei, foei, foei / Liefde voor muziek // Jouw liefde / Opblaaspop.

Raymond van het Groenewoud toert vanaf nu solo door Vlaanderen. Op donderdag 18 mei is hij weer in de Roma te zien, maar nu met band, voor de aftrap van de clubtournee ‘Veertig jaar meisjes’.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content