Nick Cave @ Koninklijk Circus: Een draaikolk die je naar troebele diepten zoog

Eigenlijk had het een intimistisch soloconcert moeten worden, maar tijdens het eerste van zijn twee uitverkochte passages in het Koninklijk Circus verscheen Nick Cave toch weer met zijn Bad Seeds op het podium. Was dat erg? Neen, want zijn tweeënhalf uur durende set klonk ronduit magistraal.

Nieuw werk heeft de inmiddels 57-jarige Black Crow King momenteel niet te promoten en eigenlijk verschilde zijn set niet eens zo spectaculair van die in de Lotto Arena, zo’n anderhalf jaar geleden. Maar voor de artiest was het duidelijk een bevrijding weer eens te kunnen spelen in theaters op mensenmaat, waar elk muzikaal detail niet meteen uitvergroot dient te worden en waar de afstand tussen artiest en publiek makkelijker te overbruggen valt. Opvallend trouwens dat Nick Cave, zodra hij opkwam, meteen de toeschouwers op de eerste rijen opzocht, handjes schudde en grapjes maakte. Hij oogde bijzonder ontspannen en, amper vier nummers in de set, plukte hij al een blondine uit de zaal om met haar een slow te dansen terwijl hij ‘Brompton Oratory’ zong.

The Caveman goes Las Vegas? Het leven is vol verrassingen. “Soms geef je toe aan een impuls van het moment, om je daarna af te vragen: mijn God, hoe haal ik nu op een elegante manier het einde van de song?”, grijnsde de zanger achteraf. De overige vrouwelijke fans die tijdens de loop van het concert zijn aandacht poogden te trekken in de hoop dat hen een soortgelijke behandeling te beurt zou vallen, waren er dus aan voor de moeite. Maar ook al toonde Nick Cave zich van zijn meest innemende kant, hij ergerde zich ook aan al die lui met hun ‘little fucking cameras’ die blijkbaar iedere seconde van de show voor het nageslacht wilden vereeuwigen. Een kerel die hem van iets te dichtbij in het vizier nam, werd genadeloos de iPhone uit de handen gemept, al liet Cave door het voorval de sfeer niet bederven. Toen iemand hem voor “Motherfucker” uitschold, antwoordde hij zelfs laconiek: “Absolutely!”

Saint Nick liet zich in Brussel seconderen door een ietwat afgeslankte versie van zijn Bad Seeds, waarin multi-instrumentalist Warren Ellis, sinds het vertrek van Mick Harvey, steeds nadrukkelijker de plak zwaait. Geen wonder dus dat de vroegere frontman van The Dirty Three, door Cave aangekondigd als “the master”, met zijn verrichtingen op viool, gitaar, accordeon en dwarsfluit een onuitwisbare stempel op het concert drukte. De songs uit het twee jaar oude meesterwerk ‘Push the Sky Away’ vormden in het Koninklijk Circus de ruggengraat van de set, en werden afgewisseld met bekende en minder bekende songs uit Caves 35 jaar omspannende carrière.

Alle remmen los

Vanaf opener ‘Water’s Edge’ viel ’s mans theatrale voordracht op. Zoals bekend is Nick Cave niet alleen een charismatische performer, maar ook een begenadigde verteller met literaire kwaliteiten, iets dat inmiddels volop is bevestigd door zijn twee romans, zijn gelauwerde filmscripts en zijn libretto voor de opera ‘Shell Shock’. Wat zijn huidige tournee vooral van de vorige onderscheidde, is dat de nadruk wat meer op de ballads kwam te liggen en de zanger wat vaker aan de piano zat om enkele classics in zijn eentje te brengen. Tijdens ‘The Ship Song’ toonde hij zich bijvoorbeeld opvallend goed bij stem, maar dat belette hem niet, naar het voorbeeld van Dylan, zijn melodieën soms drastisch te herkneden, zoals het geval was in ‘The Weeping Song’. In ‘Love Letter’ en het tedere ‘Into My Arms’ werd zijn klavierspel slechts behoedzaam ondersteund door de bas van Martyn Casey.

Van de nummers die de artiest overhield aan zijn korte romance met Polly Jean Harvey, kregen we het mijmerende ‘West Country Girl’ en het prachtig gecroonde ‘Black Hair’ (door Warren Ellis ondersteund met een dreinerige accordeon), te horen. Ook ‘Stranger Than Kindness’, dat Cave ooit cadeau kreeg van Blixa Bargeld en Anita Lane, klonk tegelijk gedreven en ingetogen.

Wie dacht dat hem een gezapig avondje te wachten stond, zou echter gauw zijn vergissing inzien. In ‘Red Right Hand’ liet de band voor het eerst, maar zeker niet voor het laatst, alle remmen los en hoorden we, naar het einde toe, een vervaarlijke storm opsteken. Het langzaam opgebouwde, bezwerende ‘Higgs Bossom Blues’, waarin Ellis voor prachtig repetitief gitaarwerk zorgde, klonk ondraaglijk intens en ook de grofkorrelige solo in ‘Mermaid’ dwong ontzag af. ‘From Her To Eternity’, uit de tijd toen Nick Cave nog een ongeleid projectiel was, steunde op statische noise en vioolfeedback, terwijl de rommelende bas in ‘Tupelo’ donder en bliksem opwekte.

Beklemmend

‘The Mercy Seat’, het testament van een ter dood veroordeelde, vertolkte Nick Cave solo aan de piano iets minder schuimbekkend dan destijds op ‘Tender Prey’, maar naarmate het nummer vorderde werd het almaar gejaagder en beklemmender. Het knagende ‘Jubilee Street’, door toetsenman Larry Mullins van bevreemdende, metalige geluiden voorzien, diende zich dan weer aan als het audititieve equivalent van een draaikolk die je steeds verder de troebele diepten in zoog.

Nadat het concert officieel ten einde was gekomen, volgde een bisronde die nog eens ruim veertig minuten zou duren en werd ingeleid door het broeierige ‘We Real Cool’, waarin Warren Ellis, net als in ‘We No Who U R’, een dwarsfluit opdiepte. “Wie dat wil, mag nu meezingen”, meldde de zanger toen hij ‘God is In The House’ inzette. Meezingen? Bij een concert van Nick Cave? “Ik besef dat jullie een verlegen en terughoudend volkje zijn, dus ik ben al blij als jullie je tot het refrein beperken”, grapte Koning Kraai.

Met de rauwe, gedeukte blues van ‘Jack The Ripper’ riep Cave de geest van Jim Morrison weer tot leven en in het even schimmige als nerveuze ‘Up Jumped the Devil’ bewerkte hij “a very dangerous instrument’ dat, bij nader inzien, gewoon een xylofoontje bleek te zijn. Tijdens ‘Push the Sky Away’, de majestueuze afsluiter, klauterde The Caveman, recht gehouden door de toeschouwers, over de stoeltjes nog even naar het midden van de zaal. Een beetje zoals Jezus, althans volgens de overlevering, destijds over het water liep. Nick Cave kennende, vermoeden we dat hij die vergelijking wel zou weten te appreciëren. Goed, echte mirakels hebben we hem in Brussel niet zien verrichten. Maar als rock-‘n-rollsjamaan heeft hij dezer dagen van niemand concurrentie te duchten.

(Dirk Steenhaut)

Nick Cave speelt ook vanavond nog in het Koninklijk Circus in Brussel. Dit concert is uitverkocht.