Mark Lanegan Band @ AB: Wachten op het Laatste Oordeel

‘It’s great to be home’, zei Mark Lanegan aan het einde van zijn puike show in de AB. Het Belgische publiek en de plaatselijke muzikantengemeenschap liggen hem dan ook na aan het hart en de liefde is wederzijds. Samen met zijn band trakteerde de artiest uit Seattle twee uur lang op oud en nieuw werk.

Mark Lanegan is cool en hij hoeft er niet eens veel moeite voor te doen. De haast bewegingloze manier waarop de vijftigjarige zanger achter zijn microfoon staat, dwingt autoriteit af. Hij zegt geen woord teveel, iedere vorm van volksmennerij is hem vreemd, maar zijn grofkorrelige, bezwerende bariton is er één die keer op keer tot luisteren dwingt. Lanegan beschikt over een stem waarmee je zelfs een farmaceutische bijsluiter als poëzie kunt doen klinken. Sinds de man dertig jaar geleden voor het eerst voor het voetlicht trad als frontman van de pre-grungeband Screaming Trees, heeft hij zijn en andermans songs altijd met volle overgave gediend.

De voornaamste grondstof van zijn muziek is een vorm van blues, maar Mark Lanegan is zo veelzijdig dat zijn stem haast in iedere stilistische context gedijt. Op zijn soloplaten, intussen negen in totaal, bestrijkt hij het hele spectrum tussen rock, folk, gospel, lounge en elektropop. Ook zijn vele samenwerkingen en nevenprojecten vallen amper bij te houden. Met Greg Dulli vormt hij The Gutter Twins, maar hij nam ook platen op met Isobel Campbell en Duke Garwood, dook onder bij Queens of the Stone Age en Soulsavers, ging op de thee bij Maggie Björklund en Moby. Al die allianties voeden zijn nieuwsgierigheid en verbreden zijn artistieke universum. Zelfs in de wereld van de dance heeft hij, dank zij gastbijdragen tot cd’s van UNKLE, Bomb the Bass en Magnus, een voet tussen de deur. Je vraagt je wel eens af of Mark Lanegan ooit slaapt. Misschien is de man zo actief omdat hij, sinds hij van de drugs af is, met alle geweld een leegte moet zien te vullen? In ieder geval begint zijn harde werk eindelijk vrucht af te werpen: Lanegan speelt de jongste jaren overal voor uitverkochte zalen. Ook in de AB, waar hij zijn jongste cd ‘Phantom Radio’ kwam voorstellen, bleef geen plekje onbezet.

Gitzwart

Via zijn hechte vriendschap met Aldo Struyf (Millionaire, Creature With The Atom Brain) heeft Mark Lanegan al jaren een unieke band met ons land. Ten tijde van ‘Blues Funeral’ toerde hij met een begeleidingsgroep die uitsluitend uit Belgische muzikanten bestond en ook nu herkenden we weer enkele bekende gezichten op het podium. Struyf, door de zanger aangekondigd als “my brother”, speelde toetsen en gitaar, Jean-Philippe De Gheest zat achter de drumkit en eigenlijk had Fred ‘Lyenn’ Jacques van Dans Dans de bas moeten hanteren. Helaas moest die wegens gezondheidsproblemen enkele dagen verstek geven, zodat hij te elfder ure werd vervangen door de Amerikaan Zander Schloss. De laatstgenoemde verzorgde, samen meer Sam Wheeler, ook het voorprogramma, en is bekend van zijn avonturen met Circle Jerks, Thelonious Monster en Joe Strummer. Maar Mark Lanegan droeg wel de set op aan Lyenn, voor wie het een enorme afknapper moet zijn geweest dat hij er, uitgerekend in Brussel, niet bij kon zijn.

Tijdens de eerste vier nummers van de set liet de zanger zich enkel bijstaan door gitarist Jeff Fielder. ‘When Your Number Isn’t Up’ en ‘Judgement Time’ klonken traag en ingetogen, maar Fielder was zo bedreven en expressief op zijn instrument dat hij een song als ‘Dead On You’ al meteen van een verbluffende dynamiek wist te voorzien. Vanaf ‘No Bells On Sunday’ kreeg Lanegan ruggensteun door de voltallige band die het door new wave en eighties elektro geïnspireerde materiaal uit ‘Phantom Radio’ nog iets gespierder deed klinken. Tegelijk werd regelmatig teruggegrepen op publieksfavorieten als ‘Bubblegum’ en ‘Blues Funeral’, al mochten de fans zich ook verheugen op ouder werk uit ‘Whiskey For The Holy Ghost’ en ‘Field Songs’. Tijdens het even slepende als hypnotische ‘Resurrection Song’ droeg Aldo Struyf spookachtige synthgeluiden aan.

Lanegan troonde het publiek mee naar een gitzwart universum waarin duivels, demonen en hellehonden de lakens uitdelen, dood en verderf de dagorde bepalen en het Laatste Oordeel nakend is. De zanger stond op het podium als een eenzame wolf die van de roedel was afgedwaald, maar op zijn scherpe tanden vertrouwde om zijn maag gevuld te houden. Lanegan mag dan een uitstekende crooner zijn, hij is ook een gedreven en energieke rockperformer. Dat bleek uit het stuwende ‘Harvest Home’ en steekvlammen veroorzakende songs als ‘Quiver Syndrome’, ‘Hit The City’, ‘Riot In My House’ en ‘Death Trip To Tulsa’. Jeff Fielders gitaar leek op die momenten wel bespannen met snaren van het merk Gilette.

Stomp in je maag

De groep had echter meer dan één kunstje in de vingers. Zo veegde ze de dansvloer aan met het stuiterende ‘Ode To Sad Disco’ en gaf ze met het melodieuze maar ongedurige ‘Harborview Hospital’ aan hoe U2 vandaag had kunnen klinken, mochten die heren niet zo’n saaie pieten zijn geworden. In de nieuwe, door de eighties bevruchte nummers, type ‘Floor of the Ocean’, vielen dan weer echo’s uit het oeuvre van New Order waar te nemen.

‘The Gravedigger’s Song’ en het schuimbekkende ‘Metamphetamine Blues’ hadden het effect van een stomp in je maag. Het waren momenten waarop Struyf zijn keyboards even ruilde voor zijn gitaar. In het energieke ‘Sleep With Me’ ging hij zelfs tekeer op een bas, zodat er geen twijfel kon bestaan over wie de drijvende kracht van het gezelschap was. Mark Lanegan mocht dan wel de kapitein van het schip zijn, Struyf was de stuurman die het vaartuig door de woeligste wateren loodste.

Eerder op de avond had Lanegan al een prachtige cover gespeeld van ‘Deepest Shade’ van The Twilight Singers en tegen het einde diepte hij ook nog het in gospel gedrenkte ‘Revival’ van Soulsavers op. Het was het enige moment waarop zijn stem een beetje zeurderig aandeed. Het door een drumcomputer aangezwengelde ‘The Killing Season’ was evenmin een hoogtepunt, maar ons hoort u niet kniezen. Want bijna twee uur lang hadden Mark Lanegan en zijn gezellen ons alle hoeken van de AB laten zien. Dit was intense, broeierige rock-‘n-roll zoals die écht gespeeld hoort te worden. Amen.

DE SETLIST: When Your Number Isn’t Up / Judgement Time / Dead On You / The Wild People / No Bells On Sunday / Resurrection Song / The Gravedigger’s Song / Harvest Home / Quiver Syndrome / One Wat Street / Deepest Shade / Hit The City / Ode To Sad Disco / Riot In My House / Harborview Hospital / Floor Of The Ocean / Torn Red Heart / Sleep With me / Death Trip To Tulsa // Metamphetamine Blues / Revival / I Am The Wolf / The Killing Season.