Laïs @ ABBox: Na twintig jaar nog altijd even zuiver

© Dick&Elke

Het folktrio Laïs, dat destijds de Vlaamse folkrevival inluidde, blaast dit jaar twintig kaarsje uit. Dat werd gevierd met een concert in de Rewind-reeks van de AB, waarin een Belgische groep telkens een sleutelplaat uit haar carrière integraal uitvoert. In dit geval: haar titelloze debuut uit 1998.

DA GIG: Laïs in ABBox, Brussel op 29/5.

IN EEN ZIN: Ook al is Laïs voor de drie zangeressen niet langer hun hoofdactiviteit, hun gerijpte stemmen en geëvolueerde repertoire wisten nog altijd te imponeren.

HOOGTEPUNTEN: Teveel om op te noemen.

DIEPTEPUNTEN: geen.

BESTE QUOTE van Annelies Brosens, naar aanleiding van ‘(Houd uw) Kanneke’: “Wij hebben samen intussen al negen kinderen. Zó proper is ons kanneke dus niet meer.”

Vóór Laïs ten tonele verscheen, werd volksmuziek bij ons vooral geassocieerd met mannen met baarden en geitenwollen sokken. Maar de drie meisjes uit Kalmthout maakten daar, met hun gouden stemmen en hun jeugdige frisheid, voorgoed een eind aan. Jorunn Bauweraerts, Annelies Brosens en Nathalie Delcroix plukten hun repertoire uit oude liedboeken, lieten zich op hun eerste cd begeleiden door de folkrockband Kadril en slaagden erin archaïsche verhaaltjes over de geneugten van de wijn, jonge deernes die van hun onschuld worden beroofd of hoorndragers die soelaas zoeken in hetklooster of bij het leger, weer sexy te maken. Hun uitgekiende driestemmige samenzang maakte in Dranouter indruk op Emmylou Harris, die het had over “the three angel voices”. Later zou het toonaangevende Britse fROOTS-magazine zelfs een coververhaal aan de dames wijden.

Dank zij Laïs kreeg folk niet alleen een stek op de radio, het genre werd plots ook omarmd door een breed publiek en daar deden ensembles zoals Ambrozijn, Fluxus en Olla Vogola hun voordeel mee. Van de eerste plaat van Laïs (Keltisch voor ‘stem’) werden ruim 75.000 stuks verkocht, waarna de groep mocht optreden in Zuid-Afrika, Canada en China. Later, toen de groep meer avontuurlijke muziek begon te maken, haakten de media en het grote publiek massaal af, maar de zangeressen bleven wél evolueren. Dit voorjaar ondernamen ze nog een uitverkochte kerkentournee, maar aangezien de leden tegenwoordig actief zijn bij bands als Eriksson-Delcroix en King Dalton is Laïs voor hen niet langer prioritair.

Rijper en donkerder

De tieners die in 1998 het hart van het Vlaamse publiek veroverden zijn inmiddels volwassen vrouwen en moeders geworden. Hun stemmen klinken rijper en donkerder, maar zoals bleek in de AB zijn hun harmonieën nog altijd even zuiver en transparant. Het trio liet zich op het podium bijstaan door een vijfkoppige band waarin we, naast twee ex-leden van Zita Swoon (gitarist Bjorn Eriksson en bassist Tomas de Smet) en de voormalige drummer van Sukilove (Stoffel Verlackt) ook violiste, celliste en harpspeelster Seraphine Stragier aantroffen. Hans Quaghebeur, actief op draailier, accordeon, banjo en fluit, was de enige muzikant die destijds ook al op het Laïs-debuut te horen was. De nummers, in het Nederlands, het Frans, het Engels, het Italiaans en zelfs het Zweeds, werden uitgevoerd in dezelfde volgorde als op de plaat en waren stilistisch behoorlijk gevarieerd.

Ingetogen liedjes als ‘Isabelle’ en ‘Bruidsnacht’ werden afgewisseld met zwierige, geestige nummers over huiselijke conflicten (‘Het zoutvat’) of een feestelijke apocalyps (‘De wereld vergaat’). Nu eens werden de stemmen enkel ondersteund door een cello- en contrabasdrone (‘De wanhoop’) of een harp, dan weer waagden de zangeressen zich aan een imposante a capella. Naast bewerkte traditionals bracht Laïs overigens ook een hedendaagser repertoire, zoals het bloedstollende ‘In This Heart’ van Sinéad O’Conor of Brels ‘Grand Jacques’. “De passage ‘Moeder ik wil hebben een man’ zong ik vroeger altijd met volle overtuiging”, vertelde Annelies Brosens, die blijkbaar in haar bruidsjurk op het podium stond, tijdens haar aankondiging van ‘Garme garnars’. “En zie, ik heb intussen de ware gevonden”. De klassieker ”t Smidje’, met Stefaan Timmermans als gast op Ierse doedelzak, kreeg als vanouds de hele zaal in beweging, maar de opgedreven murder ballad ‘7 steken’ kreeg een spookachtig einde, alsof de zangeressen het publiek toezongen vanuit het hiernamaals.

Even verdween Laïs van het podium, maar die pauze was er enkel om van outfit te veranderen. “En dan nu: al onze andere platen”, grapte Annelies. Zover zou het niet komen, maar het tweede deel van de set duurde ongeveer net zo lang als het eerste. De zangeressen en de band gingen er nu nog forser tegenaan met ‘Marie Madeleine’ en, vooral, ‘Ni vandaag’, waarin de muzikanten al eens buiten de lijntjes mochten kleuren. Ook in ‘Joskesong’, door Jorunn opgedragen aan haar overleden vader, liet Bjorn Eriksson zijn gitaar flink uit de bocht scheuren. Uit ‘Dorothea’, die andere bestseller van de groep, onthielden we ‘Le renard et la belette’ en het even aanstekelijke als ondeugende ‘(Houd uw) Kanneke’.

Voor fijnproevers

Hoezeer Laïs zich de jongste twintig jaar heeft ontwikkeld, bleek vooral toen de dames omstandig begonnen te putten uit hun jongste cd ‘Midwinter Tales’, met materiaal dat zich veeleer tot fijnproevers richt dan tot de grote massa. Niet alleen de stemmen van de zangeressen zijn veranderd, maar ook hun repertoire, dat al lang niet meer te reduceren valt tot pure folk. Het complexe ‘Cimacum Rain’ van Linda Perhacs werd door Nathalie aangekondigd als haar favoriete lied aller tijden”, Dylans ‘One More Cup of Coffee’ werd versierd met een fraaie vioolsolo van Stragier en tijdens ‘Matty Graves’ speelden Jorunn en Nathalie respectievelijk akoestische gitaar en autoharp. Want jawel, de dames hebben sinds hun debuut ook instrumenten leren bespelen.

Tijdens de bissen kregen we het van Hedningarna geleende ‘Tina Vieri’ en het uit de film ‘O brother Where Art Thou’ bekende, tussen gospel en country laverende ‘Angel Band’. De avond werd echter feestelijk besloten met een reprise van ”t Smidje’, uit erkentelijkheid voor wat die song voor de carrière van Laïs ooit had betekend. Na een set van twee uur vertoonden de stemmen nog geen spoor van vermoeidheid en gaven de zangeressen aan dat ze al hun vocale mogelijkheden nog lang niet hadden uitgeput. Wat de toekomst brengt, valt voorlopig af te wachten. Maar Laïs bewees in de AB wèl overtuigend dat haar rootsmuziek, ook anno 2014, nog altijd aanslaat.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: De wijn / Barbagal / Isabelle /’t Zoutvat / De wanhoop / In THis Heart / Min Morfar / ’t Jeugdig groen / De wereld vergaat / Warme garnas / ’t Smidje / Grand Jacques / Bruidsnacht / 7 steken / Marie Madeleine / Ni vandaag / Det stud en Jungfru och Öste Vatten / Joskesong / Chimacum Rain / One More Cup of Coffee / (Houd uw) Kanneke / Matty Groves / Tina Vieri // Le renard et la belette / Angel Band / ’t Smidje (reprise).

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content