Joanna Newsom @ Bozar: Met Minnie Mouse aan de heliumfles

© /

Ooit werd ze, samen met CocoRosie en Devendra Banhart, tot de sleutelfiguren van de new weird folk gerekend. Ruim tien jaar later weten we dat Joanna Newsom zich in geen enkel hokje laat onderbrengen. Toch bracht de zangeres met de harp haar fans in Bozar twee uur lang in vervoering.

DA GIG: Joanna Newsom in Bozar, Brussel op 24/2.

IN EEN ZIN: Niemand maakt muziek zoals Joanna Newsom en de manier waarop ze, samen met haar muzikanten, aan haar fantasiewereld live gestalte wist te geven, dwong op zijn minst ontzag af.

HOOGTEPUNTEN: ‘Have One On Me’, ‘Sapokanikan’, ‘Time, As A Symptom’…

DIEPTEPUNTEN: geen, maar Newsoms vocale maniërisme begon ons na verloop van tijd toch op de zenuwen te werken.

QUOTE: Newsom had gevoel voor humor. Toen iemand in de zaal moest niezen, riep ze ‘Gezondheid!’ en toen ze, onder protest van het publiek, het laatste nummer van de avond aankondigde, sprak ze monkelend: ‘Ach, we hoeven elkaar niet voor het lapje te houden. Julie weten dat ik sowieso nog een bisnummer speel.’

Dat de 34-jarige Californische een uitzonderlijk talent is, wordt inmiddels niet meer betwist. Haar vier langspelers zitten dermate vol verwijzingen naar bekende en obscure dichters, beeldend kunstenaars en historische gebeurtenissen, dat ze vaker aanleiding geven tot doorwrochte essays dan tot doordeweekse recensies. Joanna Newsom is bovendien een begaafde componiste, die zich nooit laat insnoeren door conventionele stijlen of structuren. Doorgaans kiest ze voor een vrije vorm, waarin ze ingrediënten uit folk, spirituals, Broadwaymusicals, Disneyfilms en barokmuziek op een unieke manier samenbrengt. Dat leidt tot epische songs waarin ieder detail met zorg is uitgekiend.

Niet zelden hebben Newsoms nummers een speels karakter, waarmee ze ingaan tegen de teneur van de teksten. Dat is ook het geval op haar jongste cd, ‘Divers’, waar ze vijf jaar aan heeft gesleuteld, geholpen door onder anderen Nico Muhly, Steve Albini en de van Dirty Projectors bekende Dave Longstreth. Het is een plaat over liefde en, van de weeromstuit, over de dood. Want zodra je je aan iemand hecht, besef je dat je de persoon in kwestie vroeg of laat zult verliezen.

Joanna Newsom heeft het soort kinderstem -zelf heeft ze een hekel aan term- dat Engelsen doorgaans ‘an acquired taste’ noemen. Daardoor klinkt ze als een klassiek geschoolde Minnie Mouse die iets te lang aan de heliumfles heeft gehangen. Wie Kate Bush al op het randje vindt, zal van Newsoms vocale maniërisme dus spontaan haaruitval krijgen. Maar iedere vogel zingt zoals hij gebekt is. En ook al hou je niet van haar kirrende voordracht, de behendigheid en souplesse waarmee ze de toonladder beklimt of afdaalt, dwingt ontzag af.

Buiten de tijd

Bij de aanvang van haar concert noemde ze het een grote eer dat Robin Pecknold, één van haar favoriete artiesten aller tijden, tijdens haar Europese tournee het voorprogramma wilde verzorgen. De spilfiguur van Fleet Foxes speelde in zijn eentje een reeks nieuwe songs, maar dat was geen onverdeeld succes. De man maakte een weinig bevlogen indruk, zijn gitaar klonk alsof ze afkomstig was uit een pandjeshuis en de snaren waren dringend aan vervanging toe. Pecknolds speeltechniek was dan weer die van een doorsnee busker in de metro. Soms hoorde je een flard van een aantrekkelijke melodie waar zijn band wellicht iets moois mee zou kunnen aanvangen, maar voorlopig luidt ons advies: Don’t quit your dayjob yet, Robin.

Joanna Newsom, zelf afwisselend actief op harp en piano, liet zich in Brussel bijstaan door een vierkoppige band die uitsluitend uit multi-instrumentalisten bestond. Haar broer Peter speelde drums en keyboards, Ryan Francesconi (die voor alle arrangementen verantwoordelijk was) beroerde gitaar, banjo en bouzouki en ook de twee violistes draaiden hun hand niet om voor een rondje multitasking. Met popmuziek hadden Newsons songs weinig te maken: ze vielen stilistisch nauwelijks te plaatsen en leken geheel buiten de tijd te staan. De meeste nummers kwamen uit ‘Divers’, maar in de loop van haar twee uur durende set zou de zangeres, die een lange jurk droeg van het type dat kasteeldames vroeger aantrokken om naar het bal mee te gaan, materiaal putten uit al haar platen.

Zoals bekend speelt de natuur in Joanna Newsoms oeuvre een belangrijke rol. Geen wonder dus dat een schilderij van een woest landschap met dreigende wolkenpartijen in Bozar als backdrop dienst deed. In ‘Emily’ legden de strijksters dramatische accenten, ‘Waltz of the 101st Lightborne’ danste in driekwartsmaat de zaal in en het frivole ‘Soft as Chalk’ leek aanvankelijk een onderonsje tussen de piano van de chanteuse en de behoedzaam maar subtiel bewerkte drums. Het sobere ‘Leaving the City’ dreef vooral op de fraaie, tweestemmige zangpartij. ‘Sopokanikan’ was dan weer twinkelende kamermuziek waarin, godbetert, drie blokfluiten opdoken. Excentriek? U zegt het. Maar de trefzekere manier waarop Joanna Newsom haar verbeeldingswereld tot leven wist te wekken, toonde aan dat ze haar kunst volledig onder controle had.

Elegant en verfijnd

In publieksfavoriet ‘Have One On Me’, uit de gelijknamige driedubbele cd, hoorden we de geesten van Van Dyke Parks en Kurt Weill rondwaren. Ook wanneer het tempo even werd opgedreven, zoals in het uit haar debuut-cd ‘The Milk-Eyed Mender’ afkomstige ‘Peach, Plum, Pear’ volgde een lang en geestdriftig applaus. Ook al waren de arrangementen doorgaans elegant en verfijnd, toch ging er op het podium wel eens iets mis. Zo verknalde Joanna Newsom domweg de intro van ‘Waltz…’ en liet ze, na ‘Cosmia’, weten dat er iets meer ‘experimentele’ noten in zaten dan de bedoeling was, omdat er iets schortte aan één van de pedalen van haar harp.

‘Time, as a Symptom’ had, in de handen van een andere artieste, misschien een popliedje kunnen zijn, maar allengs stelden we vast dat een set van twee uur misschien wel van het goede teveel was. De fans in de zaal hadden er zo te zien geen last van, maar op ondergetekende begonnen de langdradigheid, de eenvormigheid en vooral die stém tijdens de tweede helft van het optreden serieus te wegen. Na afsluiter ‘Baby Birch’ voelden we ons zowaar alsof we net een marathon hadden gelopen. Joanna Newsom is een getalenteerde dame. Jammer dus dat ze veeleer ons hoofd dan ons hart aansprak.

DE SETLIST: Bridges and Balloons / Anecdotes / Soft As Chalk / Divers / Emily / Waltz of the 101st Lightborne / Have ne on Me / Peach, Plum, Pear / Sapokanikan / Leaving the City / Goose Eggs / Cosmia / Time, As A Symptom / Good Intentions Paving Co. // Baby Birch.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content