Everything Everything @ Beursschouwburg: Een auto met vierkante wielen

Het cliché uit de weg gaan. Dat is de voornaamste missie van Everything Everything, vier vindingrijke artpopmaximalisten uit Manchester die afgelopen zomer vriend en vijand verrasten met hun veelkleurige derde cd. Ook hun concert in Brussel deed het publiek regelmatig naar adem happen.

Oorspronkelijk was de Belgische passage van Everything Everything gepland in de Botanique, maar door de terreurdreiging diende ze te worden uitgesteld en verplaatst naar een andere locatie. Op de website van de Beursschouwburg stond als aanvangsuur half acht vermeld, op de affiche bij de ingang stond half negen en dan nog verscheen de groep, voor de gelegenheid aangevuld met een extra kracht op keyboards, met een kwartier vertraging op het podium. Tijd is voor de lieden van de Beurs blijkbaar een uiterst rekbaar begrip.

Samen met Dutch Uncles behoort Everything Everything tot de interessantste Britse bands van het moment. Het onlangs verschenen ‘Get To Heaven’ vormt het sluitstuk van een trilogie waar ook de cd’s ‘Man Alive’ en ‘Arc’ deel van uitmaken. Het gezelschap schrijft geen doordeweekse liefdesliedjes maar laat zich inspireren door de actualiteit. Zijn vijf jaar oude debuut handelde over de invloed van mediamanipulatie op oorlog en milieu, terwijl de opvolger aangaf hoe sociale passiviteit de kortste weg is naar de zelfvernietiging. De jongste langspeler van Everything Everything zoomt dan weer in op de armen en rechtelozen en de valse profeten die beweren hen te kunnen redden.

Via zijn teksten probeert frontman Jonathan Higgs de wereld te begrijpen en gaat hij op zoek naar de drijfveren van zijn medemensen. Die queeste mondt regelmatig uit in karakterstudies, bijvoorbeeld van een terrorist die zich voorneemt de koningin te vermoorden, of van schijnbaar sympathieke individuen die zich laten corrumperen door de lokroep van de macht of extreemrechtse ideologieën.

Falset

Zware kost? Jazeker. Maar Everything Everything verwerkt zijn observaties wél in speelse, nerveuze popsongs die zo rijk zijn aan details en van zoveel dynamiek getuigen dat je als luisteraar oren te kort komt om het allemaal te kunnen bevatten. De muziek van de Mancunians is een ongrijpbare mengeling van r&b, glitch pop, dance, electro, funk en psychedelia: complex en gelaagd, maar tegelijk op een vreemde manier aanstekelijk en catchy. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat een recensent hun werk ooit omschreef als “a riot in a melody factory”.

Zodra de groep in de Beursschouwburg bezit nam van het podium, raakte je onder de indruk van de soepele falsetstem en de behendige woordenkramerij van zanger-gitarist Jonathan Higgs. In opener ‘To the Blade’ hoorden we de gitaren op dezelfde manier door de songs snijden als die van Jonny Greenwood dat bij Radiohead pleegt te doen. ‘Blast Doors’ stuiterde met zijn zenuwachtige synths alle kanten uit en neigde naar Jamaicaanse dancehall, ‘Get to Heaven’ onderscheidde zich door frivool gefluit, een strak ritme en Afrobeatriedeltjes.

‘Regret’, over tienermeisjes die naar Syrië worden gelokt om er IS-bruiden te worden, werd door het publiek geestdriftig meegescandeerd; het meerstemmig gezongen ‘Fortune 500’ lonkte, in al zijn hoekigheid, naar de dansvloer. De songs uit de jongste cd van Everything Everything, die integraal aan bod kwam, zaten één voor één geraffineerd in elkaar, bulkten van de rare klankjes en de originele ideeën en steunden op vocale harmonieën die niet zelden meer met klassiek dan met pop te maken hadden.

Stoomfluit

Ieder liedje leek op een auto met vierkante wielen, maar het bizarre was dat het desondanks vlot vooruit kwam. Soms traag, met de ramen open, zoals in ‘Warm Healer’ (over iemand die niet in staat is lief te hebben), soms met gierende banden zoals ‘Zero Pharaoh’. Occasioneel greep Everything Everything ook terug op haar vorige platen, met onstuimige nummers als ‘Kemosabe’, het woest voorbij galopperende ‘Don’t Try’, het door r&b en hiphop aangestoken ‘Schoolin” (waarin een synthetische stoomfluit zat verstopt) en het op ontsporende synths gemonteerde ‘Cough Cough’. Tijdens de oude publieksfavoriet ‘Photoshop Handsome’ raakten de aanwezigen helemaal door het dolle heen, en naar het einde van de set toe was het helemaal feesten geblazen met het kolkende ‘No Reptiles’ en de met Bee Gees-stemmetjes gelardeerde intellodisco van ‘Distant Past’.

Everything Everything stond garant voor een even eclectische als bruisende show, maar schrok er niet voor terug de toeschouwer middels bizarre maatsoorten op het verkeerde been te zetten. De songs waren nu eens absurdistisch, dan weer brutaal en confronterend. Het enige minpunt was dat de groep niet altijd leek te weten hoe ze haar songs op een elegante manier moest beëindigen. Dat nam niet weg dat Everything Everything op het podium een maalstroom veroorzaakte waarin je willoos werd meegezogen. Een overtuigend bewijs dat popmuziek ook uitdagend, verrassend en prikkelend kan zijn.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: To The Blade / Blast Doors / Kemosabe / Get To Heaven / Regret / Schoolin’ / Fortune 500 / The Wheel (Is Turning Now) / Warm Haler / Radiant / Zero Pharaoh / Don’t Try / Cough Cough / Photoshop Handsome / Spring/Sun/Winter/Dread // No Reptiles / Distant Past.