Andrew Bird @ Les Nuits Botanique: Tussen humor en tumor is slechts één letter verschil

Iedere vogel zingt zoals hij gebekt is. Dat geldt zeker voor Andrew Bird, een songwriter en multi-instrumentalist uit Chicago die het ook nog eens regelmatig op een fluiten zet. In de volière van het Koninklijk Circus kwam hij tijdens Les Nuits Botanique zijn nieuwe cd ‘Are You Serious’ voorstellen.

Andrew Bird, die ruim twee decennia geleden naam maakte met bands als Squirrel Nut Zippers en Bowl of Fire, kwam pas écht tot volle wasdom als solo-artiest. De man mag dan al een klassiek geschoolde violist zijn, van muzikale eenkennigheid heeft hij gelukkig geen last. Op zijn platen -‘Are You Serious’ is zijn negende- manifesteert hij zich als een volbloed eclecticus met een voorliefde voor Amerikaanse en Europese folktradities, maar ook voor jazz, blues, country en calypso. Op het podium bouwt hij zijn songs, met behulp van allerlei pedaaltjes en een loop-station, op in laagjes. Hij speelt zowel pizzicato als met een strijkstok en gooit er doorgaans ook nog een gitaarpartij bovenop. Bovendien kreeg De Gevederde in Brussel rugdekking van een driekoppige begeleidingsband die zijn liedjes precies gaf wat ze nodig hadden.

Andrew Birds muziek houdt het midden tussen barokke kamerpop en rustieke Americana. De artiest grossiert in verfijnde maar toegankelijke, niet zelden frivool aandoende indiepopmelodieën, die raakpunten vertonen met het oeuvre van Owen Pallett en Rufus Wainwright. ‘Are You Serious’, zijn eerste cd met eigen songs sinds hij trouwde en vader werd, is zijn persoonlijkste en meest autobiografische werkstuk tot op heden. Birds liedjes handelen over de verantwoordelijkheden die een jong gezin met zich meebrengt, maar ook over de levensbedreigende ziekte van zijn vrouw. Hoewel de esoterische woordspelletjes, die vroeger zijn handelsmerk vormden, nog niet helemaal zijn verdwenen, verliest Andrew Bird zich dit keer minder vaak in metaforen. Zijn schrijfstijl is directer geworden: “I’m gonna cut to the quick / This is all non-fiction”, zingt hij ergens. En ook: “These are my true convictions”.

Cabaret

‘Capsized’ maakte het al duidelijk bij de aanvang van de set: de gitaren staan tegenwoordig meer vooraan in het geluidsbeeld en er zitten, meer nog dan vroeger, vitale pop hooks, meeslepende grooves en trefzekere ideeën in de nummers verweven. Andrew Bird schildert met warme kleuren en weet zelfs wanhopige situaties in een zekere luchtigheid te verpakken. Per slot van rekening is er tussen humor en tumor slechts één letter verschil. ‘A Nervous Tic Motion of the Head to The Left’ was cabaretpop met een overdaad van tempowisselingen en ‘Tenuousness’ ging nog iets te zwaar gebukt onder Andrew Birds onstuitbare woordenvloed. Maar ‘Lusitania’ was een aardig liedje waarin het ritme en de catchy fluitpassages herinnerden aan Otis Reddings ‘Dock of the Bay’.

Na die oude herkenningspunten als ijsbrekers, serveerde Andrew Bird een gulle portie songs uit zijn nieuwe plaat. In ‘Are You Serious’ riep ’s mans vioolspel de sfeer van spaghettiwesterns op en wees de banjo naar stoffige woestijnstadjes. ‘Truth Lies Low’ klonk, door de tussenkomst van twee gitaren, wat steviger, terwijl de beat van de drummer schatplichtig was aan Paul Simons ’50 Ways to Leave Your Lover’. ‘Left Handed Kisses’ moest het dit keer zonder de vocale aanwezigheid van Fiona Apple stellen, maar was bestoven door potige glamrockriffs uit Bowies ‘Ziggy Stardust’-periode. Ook ‘Valley of the Young’ werd gekenmerkt door grofkorrelig snarenwerk. Het zwierige ‘Roma Fade’, waarin Andrew Bird de allereerste ontmoeting met zijn vrouw vereeuwigde, gaf aan hoe gedreven Bird op zijn beste momenten wel uit de hoek kan komen.

Veeleer struisvogel dan arend

De oudere fans van de Amerikaan kwamen dan weer aan hun trekken tijdens de nummers uit ‘Armchair Apocrypha’, ‘Hands of Glory’ en ‘Break It Yourself’. Het meerstemmig gezongen ‘Three White Horses’, het ongeremd swingende ‘Plasticities’, waarin de zanger een xylofoontje in stelling bracht, en het stuiterende ‘Pulaski at Night’ (onder meer bekend uit de soundtrack van ‘Orange is the New Black’) werden dus één voor één geestdriftig ontvangen.

Tijdens de bissen dolf Andrew Bird iets nadrukkelijker zijn folkroots op en stonden de muzikanten, akoestische gitaren in de aanslag, op één vierkante meter bij elkaar. ‘The New Saint Jude’ zaaide even een kluitje bluegrass in het Koninklijk Circus. Jammer dat Bird zijn set in Brussel enigszins had ingekort, waardoor het Belgische publiek het zonder zijn cover van Neil Youngs ‘Harvest’ moest stellen. Dat leek de hardcorefans echter niet te deren. Links en rechts werd zelfs een heup bewogen en een beentje uitgeslagen.

Andrew Bird is een bekwame liedjesschrijver en een veelzijdige muzikant, zoveel is zeker. Maar een echt charismatische performer die je bij je nekvel grijpt, is hij voorlopig niet. We hadden hem op het podium graag wat vaker zijn vleugels zien uitslaan en het zwerk verkennen. Maar op zijn 42^ste blijft de artiest blijkbaar liever dicht bij de grond. De ornitoloog in ons ziet in deze Bird dan ook veeleer een struisvogel dan een arend.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Intro / Capsized / A Nervous Tic Motion of the Head to the Left / Tenuousness / Lusitania / Are You Serious / Truth Lies Low / Puma / Left Handed Kisses / Roma Fade / Three White Horses / Plasticities / Valleys of the Young / Pulaski at Night // Give It Away / The New Saint Jude.