Cécile McLorin Salvant: ‘Wat betekent het om een zwarte vrouw te zijn: daar wil ik over zingen’

Morgen, woensdag, staat een van de grote beloften van de jazz in de AB: vocaliste Cécile McLorin Salvant. Mis het vooral niet.

Soms wordt het leven in vreemde lussen gelegd. Neem nu dat van Cécile McLorin Salvant (26). Haar moeder is Franse, haar vader komt uit Haïti, en ze groeide ze op in Miami. En de jazz? Die leerde ze kennen toen ze in 2007 in Frankrijk ging studeren… Ze liet haar klassieke zangstudie varen en stortte zich op haar nieuwe liefde. Terug in States werd niemand minder dan trompettist Wynton Marsalis een van haar grote bewonderaars. In 2010 won ze de Thelonious Monk Award, de belangrijkste aanmoedigingsprijs voor jong talent. Sindsdien gaat het hard. Ook in ons land. Vorig jaar was ze te gast op Jazz Middelheim. Ze stapte het podium op als een belofte, en stapte er een uur later af als een ster. Ze had getekend voor het hoogtepunt van die editie. Het kan woensdag in de AB moeilijk tegenvallen.

Je wordt vergeleken met jazzdiva’s zoals Sarah Vaughan of Billie Holiday. Hoe ga je om met zo veel lof?

Cécile McLorin Salvant: Niemand vertelt me ooit wat. (lacht) Ik lees nooit de recensies van mijn platen, en ik lees of herbeluister nooit mijn interviews – dat maakt me toch maar nerveus. En die vergelijkingen met de grote diva’s? Dat schrijven recensenten om hun publiek een vaag idee te geven van wat ze mogen verwachten. It kinda tastes like pork. Something like that, you know? Het is een compliment, zonder twijfel, maar het is natuurlijk ook marketing. Ik heb moeite om het allemaal echt serieus te nemen. Op den duur zal dit wel weer overwaaien, denk ik dan. Dan kan ik gewoon verder mijn kleine liedjes zingen. Carrière of ambitie zijn me eerlijk gezegd vreemd – ik doe gewoon mijn ding.

Mogen we je de vrouwelijke Gregory Porter noemen? Hij slaagde erin om de crossover van jazzbelofte naar popster te maken. Hoop je daar ook op, nu je net een Grammy kreeg voor zijn derde plaat ‘For One To Love’?

McLorin Salvant: Ik ben een fatalist. Ik besef heel goed dat al deze aandacht even snel kan verdwijnen als ze gekomen is. De enige druk die ik voel ligt op een artistiek niveau. Leer ik snel genoeg bij als artiest, als mens? Evolueer ik snel genoeg? Blijf ik relevant? Maak ik werk waarover ik echt tevreden kan zijn? Zet ik mijn doelen hoog genoeg?’

Je zoekt je repertoire in de vroege jaren van de jazz, zo’n honderd jaar geleden. Waarom?

McLorin Salvant: Natuurlijk ben ik me zoals iedereen bewust van het gewicht van de geschiedenis, maar ik wil geen grote statements maken over de status van de jazz van vroeger of nu. Niet iedereen is een Charlie Parker of een Duke Ellington die de koers van de muziek kan wijzigen. Ik wil gewoon liedjes zingen die me ráken. Songs die me in die mate inspireren dat ik er meer mee wil doen dan er gewoon naar luisteren. Ik hou van stukken die gelaagd en verrassend zijn. Een ongewone harmonische wending, een mooie melodie, een aparte tekst…

Je kiest voor beklijvende teksten. Raciale spanningen, sterke vrouwen zoals Blanche Calloway en Bessie Smith… Precies omdat die thema’s vandaag nog relevant zijn?

McLorin Salvant: Ik ben erg begaan met het begrip ‘identiteit’, omdat ik zelf zo’n uitgesproken profiel heb: ik ben zwart, Amerikaanse en een vrouw die er bovendien niet meteen uitziet als een topmodel. Niet echt wat je ‘neutraal’ noemt, dus. Dan word je vaak geconfronteerd met een heleboel vooroordelen waar je tegenop moet boksen. Ik voel me verplicht om me te verdedigen voor wat ik doe en waarom ik het doe. Hoe dieper ik in de jazztraditie dook, hoe meer ik me realiseerde dat het concept van identiteit veranderde naargelang van het tijdsgewricht waarin de stukken werden geschreven. Jazz is complexe muziek waarin muzikanten altijd met zulke onderwerpen begaan zijn geweest. Wat betekent het om vrouw te zijn? Wat betekent het om zwart te zijn? Als ik op liedjes stuit waarin dat onderzocht wordt, prikkelt het me mateloos.

(Frederik Goossens)