Afghan Whigs @ Koninklijk Circus: Een emotionele splinterbom

Enkele jaren geleden achtte Greg Dulli een reünie van Afghan Whigs nog uitgesloten. Maar zie, intussen is de groep voor het eerst in dertien jaar weer op tournee en dat zullen we geweten hebben. Haar concert in een uitverkocht Koninklijk Circus was verschroeiend als vanouds.

Sommige bands worden groot, gewoon door een poosje van het toneel te verdwijnen. De Pixies hadden nooit zoveel succes als na hun hereniging en ook Afghan Whigs brengen dezer dagen een nooit geziene stormloop teweeg. Intussen is er immers een generatie opgestaan die de heren uit Cincinatti, Ohio enkel kent ‘van horen zeggen’ en dus wordt overvallen door een ‘nu of nooit’-gevoel. Het helpt natuurlijk dat frontman Greg Dulli het jongste decennium hoogwaardig werk bleef afleveren met The Twilight Singers en Gutter Twins, maar met geen enkele band schreef hij zoveel klassieke songs en gaf hij zoveel opwindende concerten als met The Whigs.

Van het vooruitzicht dit clubje nog eens live te zien gaat zelfs het hart van de al wat oudere fan enkele tellen sneller slaan. Tenlotte heeft het met ‘Gentleman’ en ‘Black Love’ twee van de onontkoombaarste platen van de nineties gemaakt en blijft zijn soulgrunge-sound, een sexy combinatie van gitaarrock met invloeden van Stax en Motown, volstrekt uniek.

Naast een aanzienlijk afgeslankte Dulli waren in Brussel ook de andere originele leden van Afghan Whigs, gitarist Rock McCollum en bassist John Curley, weer van de partij. Ze werden aangevuld met muzikanten die eerder al betrokken waren bij Gutter Twins -snarengeselaar Dave Rosser en drummer Cully Symington- en multi-instrumentalist Rick Nelson (Polyphonic Spree), die instond voor de viool-, cello- en toetsenpartijen.

Bloed

Vanaf het openingssalvo, waarbij ‘I’m Her Slave’, ‘Uptown Again’ en ‘What Jail is Like’ ons als kogels om de oren floten, was duidelijk dat we hier niet te maken hadden met een oefening in nostalgie: de nummers klonken nog altijd even snijdend als een kleine twintig jaar geleden. “I might just make it out alive”, grapte Dulli, die tekeer ging alsof hij absoluut bloed wilde zien, en ook de rest van de groep speelde bevlogen en gepassioneerd. Er werd vooral geput uit de periode tussen ‘Congregation’ en ‘1965’. Op de setlist dus veel donkere, claustrofobische songs over drugs en geweld, hemel en hel, waarheid en leugen en het oorlogsgebied dat zich uitstrekt tussen de seksen.

Zoals bekend kijken Afghan Whigs niet op een decibel meer of minder. Het slechte nieuws was dat de klankman die dikke geluidsmuur amper de baas kon. Op heel veel plekken in de zaal was het geluid niet te harden en dus deden we er even over een plaats te vinden waar de noise als muziek klonk en waar de niet altijd even toonvaste zangpartijen van Greg Dulli niet door het furieuze gitaarwerk werden weggedrukt.

Draaikolken

Hoogtepunten waren er gelukkig in overvloed: het schuimbekkende ‘Gentleman’, het stotterende en stuiterende ‘Somethin’ Hot’, het langzaam smeulende ‘When We Two Parted’, dat voor de gelegenheid werd gekoppeld aan ‘Over My Dead Body’ van de Canadese rapper en r&b-artiest Drake. Iedere song werd gedropt als een emotionele splinterbom en het resultaat was méér dan collateral damage. Het schuimbekkende ‘Debonair’ voelde als een uppercut dat geen zwaargewicht overeind liet; in ‘My Enemy’, het door een hitsig orgel ingeleide ‘Bulletproof en het als tornado vermomde ‘Summer’s Kiss’ vormden zich verraderlijke draaikolken waar je onvermijdelijk door werd meegezogen. En ‘If I Were Going’ (scherpgerande gitaren, treurende cello) klonk zo indringend en bloedstollend intens dat je meer dan eens naar adem moest happen. U begrijpt: inzake dynamiek en spanningsbogen, kunnen de meeste jonge bands van Afghan Whigs nog iets opsteken. Bovendien is niemand in staat het woord ‘baby’ zo sensueel te doen klinken als Greg Dulli.

Opzienbarende covers vormden altijd al een wezenlijk onderdeel van een Whigs-set en dat was ook in Brussel het geval. Tijdens ‘See and Don’t See’, een van Marie ‘Queenie’ Lyons geleende soulsong, verkende de zanger alle hoeken van het podium, om zich met het oog op Frank Oceans ‘Lovecrimes’ achter de piano te verschansen. ‘Come See About Me’ was een veerkrachtige ode aan Motown en The Supremes, maar ‘Faded’ , het voorlopige orgelpunt, klonk slepend en bewerend. De échte uitsmijter, het legendarische ‘Milez is Ded’ (vastgeklonken aan ‘Kiss the Floor’); spatte uit elkaar als vuurwerk en speelde daarna in ons hoofd nog urenlang op ‘constant repeat’. “Don’t forget the alcohol”, vadertje. Je kunt maar beter op alles voorbereid zijn.

Wisten Afghan Whigs ons te overrompelen zoals vroeger? Hmm. De songs hadden destijds de urgentie van het moment, terwijl ze nu ‘van gisteren’ waren. Maar in het Koninklijk Circus zagen we zonder twijfel één van de opwindendste rockbands die vandaag de podia onveilig maken. De hamvraag is nu: hebben The Whigs nog een goeie nieuwe plaat in zich? En zo ja, raken we er dan nog zo ondersteboven van als van ‘Gentleman’? Het idee alleen al bezorgt ons kippenvel.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Crime Scene, Part One / I’m Her Slave / Uptown Again / What Jail is Like / Going to Town / When We Two Parted + Over My Dead Body / Gentleman / Crazy / Somethin’ Hot / My Enemy / See and Don’t See / Lovecrimes / 66 / Debonair / Bulletproof / Summer’s Kiss / Faded // Come See About Me / If I Were Going / Milez Iz Ded / Kiss the Floor.

Afghan Whigs zijn op vrijdag 17 augustus nog te zien tijdens Pukkelpop in Hasselt-Kiewit.