20 jaar grunge

Nevermind, de plaat die misschien wel een hele generatie definieerde, is twintig jaar oud. Het leidt geen twijfel dat Nirvana – als populairste van alle grungegroepen – de loop van de muziekgeschiedenis heeft veranderd. Grunge sloeg een bres naar de mainstream: wat eens alternatief was, explodeerde bovengronds.
Pearl Jam, Soundgarden, Alice In Chains, L7, Stone Temple Pilots: natuurlijk was grunge méér dan Nirvana alleen – om de eerste golf van groepen maar niet te noemen die eind jaren 80 metal, punkrock en een tikje psychedelica samensmolt in een zware, korrelige legering (Mudhoney, Redd Kross, The Melvins, Green River).

Dus ja: de omwenteling die grunge dankzij Nirvana teweegbracht, kent een langere voorgeschiedenis dan de tijd die het Kurt Cobain, Krist Novoselic, Dave Grohl en producer Butch Vig begin 1991 kostte om Nevermind in te blikken.

Luide, maar ook slordige en onvolgroeide gitaarbandjes leerden in die dagen het ijzer smeden langs een netwerk van kleine stinkende clubs. Dat zo’n netwerk aan het begin van de eighties niet eens bestónd, vergaten ze wel eens. Hardcore punkgroepen zoals Black Flag, Minutemen en Hüsker Dü hadden met ware kolonistendrift een landelijk podiumcircuit op mensenmaat uitgehouwen.

Deze bands brachten aanvankelijk zélf hun platen uit. Boekten aan de keukentafel eigenhandig hun tournees. Maalden duizenden mijlen af op lege magen. Sliepen in door junks en ratten omgeven achterkamertjes. En moesten zich vaak letterlijk een uitweg véchten uit rotconservatieve stadjes die niet wisten welke lawaaierige opwinding hen overkwam. Maar: die bands kwamen terug, anderen volgden, en de paden in de wildernis werden almaar breder. Want zaaltjes liepen vol, college radio draaide de platen, en grote tijdschriften als Rolling Stone keken met toegeknepen ogen naar dat roerige gitaargeweld.

Er broeide iets, maar niemand kon vermoeden wát.

Waarom stak uitgerekend Nirvana het vuur aan de lont? Lees het volledige grunge-dossier deze week in Knack Focus.