Tsar B, de toekomst van de Belgische indie: ‘In elk land waar mensen dansen, hebben we fans’

© Athos Burez
Geert Zagers
Geert Zagers Journalist bij Knack Focus

Met The Games I Played, haar eerste langspeler, maakt Justine Bourgeus haar opwachting op het debutantenbal van 2018. ‘De nineties zijn objectief heel erg lelijk, maar er zit wel een schoonheid in. Het is esthetische lelijkheid.’

Het gebeurt in alle stilte, maar er is zich in de belpop een wissel van de macht aan het voltrekken. Met Angèle, Tamino en Tsar B debuteren in twee weken tijd drie jonge Belgische artiesten die op weg zijn om de gezichten van een nieuwe generatie te worden. Angèle (22) werpt zich op als een Belgische popster, millennialstyle. Tamino (21) toont dat alternatieve muziek met elektrische gitaren wél nog een toekomst heeft. En Tsar B (24) laat ondertussen zien hoe de Belgische indie er straks kan uitzien.

De briefing voor de hoesontwerper was ‘nineties’, ‘johnny’ en ‘witte racebak’.

Lijkt alvast een tendens: die nieuwe generatie had weinig haast om een eerste plaat uit te brengen. Zeker in het geval van Tsar B. Justine Bourgeus – haar echte naam – liet drie jaar geleden voor het eerst van zich horen met Escalate, donkere, verknipte FKA Twigs-r&b met Arabische invloeden. Toen was ze nog bekend als de violiste van School Is Cool, studeerde ze economie en was ze samen met Mathieu Terryn, zanger van een destijds nog onbekend Nederlandstalig groepje dat net zijn eerste single Goud met veel moeite had proberen te pluggen. Ondertussen is ze uit School Is Cool gestapt, net afgestudeerd – titel van haar thesis: Adaptive Re-Use of Religious Buildings, over de toekomst van de leegstaande kerken – en ook haar relatie met de Bazart-frontman is sinds enkele maanden afgelopen.

Niet dat Tsar B heeft stilgezeten. Al drie jaar zoekt ze zorgvuldig haar weg in de muziekwereld. Een weg die tot nu toe vooral langs dansvideo’s loopt. U hebt er misschien al iets over gehoord: Escalate werd opgepikt door Alexander Chung, een Canadese choreograaf met miljoenen volgers op Instagram en YouTube. Diens dansvideo bij het nummer haalde 22 miljoen views, waarmee het Chungs tweede populairste clip ooit is – populairder dan zijn soortgelijke filmpjes van Kendrick Lamar en Rihanna. Het succes zorgde ervoor dat duizenden dansers en danseressen sindsdien hun eigen dansvideo’s van Tsar B geüpload hebben. Grote dansshows zoals de Amerikaanse en de Griekse So You Think You Can Dance hebben ondertussen haar muziek ook gebruikt. Leverde het Tsar B zelf op: meer dan 10 miljoen plays op Spotify. Dat zijn er evenveel als pakweg Bazart.

Dat cijfer zou de komende weken wel eens aangedikt kunnen worden, nu The Games I Played verschijnt, haar eerste langspeler. Een plaat waarop ze laat horen dat Tsar B meer is dan een muziekleverancier bij choreo’s. Rattlesnake,Golddigger en Brazil doen het nog met dezelfde verknipte beats, maar elders laat ze heel andere dingen horen. Flesh & Bones is arty industrial, Velvet Green doet coole dingen met een kerkkoor en Medagelousfaux English voor ‘meedogenloos’ – is opzwepende girlpop. Het intrigerendste nummer is misschien wel Untitled, een ingetogen dreampopsong waarvan we vrij zeker zijn dat het een break-upsong is.

Dat heet: een gevarieerd debuut.

Enige punt van kritiek: de plaat had misschien een jaar eerder moeten verschijnen.

Justine Bourgeus: Snap ik, maar dat zat er niet in. Het heeft te maken met de manier waarop ik schrijf. Ik heb bijna alles in mijn zetel gemaakt. Voor The Games I Played had ik geen zin om in vijf maanden tijd een plaat te schrijven en op te nemen. Daar heb ik trouwens ook de discipline niet voor. Ik wilde dat het organischer gebeurde. Dat de dingen die gebeurden me inspireerden. En dat was bij momenten wachten op Godot.

'Het blijft maar duren. World of Dance, een Amerikaanse tv-danswedstrijd met J-Lo in de jury, wil volgend jaar muziek gebruiken.'
‘Het blijft maar duren. World of Dance, een Amerikaanse tv-danswedstrijd met J-Lo in de jury, wil volgend jaar muziek gebruiken.’© ATHOS BUREZ

Dat heeft ook voordelen. Tsar B is in het begin heel hard gegaan. Er was heel veel haast. Door twee jaar te wachten heb ik alles weer onder controle. The Games I Played is er ook een diversere plaat door geworden. Als ik er nu naar luister, is elk nummer gelinkt aan verschillende periodes in de voorbije twee jaar. The Games I Played wil zoveel zeggen als: ‘Dit zijn de dingen die ik de laatste twee jaar gedaan heb.’

Wat is het nummer waar je zelf het trotst op bent?

Bourgeus: Velvet Green is een van mijn favo’s. Eigenlijk is dat mijn stem, een droge beat en een vijfkoppig koor. Dat laatste heb ik zelf opgenomen in een kapel in Antwerpen – heel heftig qua productie, maar het was ook iets dat ik al lang wilde doen. Ik kom uit de wereld van de klassieke muziek. Ik heb klassieke viool gestudeerd, heb een zwak voor barok en polyfonie. Het was een life goal om klassiek te kunnen combineren met wat ik nu maak.

Is Untitled een break-uplied?

Bourgeus: Geen commentaar.

Want het is wel een tikje bizar dat Bazart en Tsar B bijna op hetzelfde moment een plaat uitbrengen waarop Mathieu en jij over elkaar lijken te zingen.

Bourgeus: Geen commentaar.

Niet mijn zaken?

Bourgeus: Geen commentaar. Maar: nee. (lacht)

Iets anders dan: ligt het aan mij of ziet de hoes van The Games I Played eruit als iets van pakweg Fiocco uit circa 1997?

Bourgeus: Dat lettertype, bedoel je? De briefing aan de grafisch ontwerper was ‘nineties’, ‘johnny’ en ‘witte racebak’. Dat zou dus wel kunnen kloppen. (lacht) Iemand heeft me ook al gezegd dat Tiësto ongeveer hetzelfde lettertype gebruikt.

De nineties zijn terug, hè. Ik zie overal mensen met dikke Fila-schoenen en strepen op de zijkant van hun broek alsof ze Sporty Spice willen zijn. Iedereen ziet eruit alsof ze ofwel gaan tennissen ofwel gaan racen op een brommer. Muziek, mode, lettertypes: alles zit in een ninetiesretrovibe. Zelfs Buffalo’s zijn terug.

Van welk jaar ben je?

Bourgeus: 1994. Te jong om de nineties te hebben beleefd, ik weet het. Ik heb alleen flarden herinneringen aan Buffalo’s, broeken met brede pijpen en Vengaboys. Niet dat ik Buffalo’s had en naar de Vengaboys luisterde. Maar ik wist dat het bestond.

Het gaat me ook niet om mijn eigen jeugd. Mijn generatie heeft gewoon gigantische fomo naar de jaren 90. Allez, fohmo eigenlijk, fear of having missed out. Ik ook: ik zou heel veel geld betalen om eens te kunnen uitgaan in de jaren negentig.

Ik hoor verrassend vaak dat mensen seks hebben gehad op mijn muziek. Ik kan niet wachten om de T-shirts van ‘Tsar Baby’ te ontwerpen.

Ter info: uitgaan in de jaren negentig viel lelijk tegen. De Vengaboys klonken zonder postironische retro vooral heel erg kut.

Bourgeus: Is dat niet met alle retro? Het idee dat je ervan hebt, is sowieso beter dan de realiteit. Ik vond de nillies heel leeg en zielloos, maar over twintig jaar zal men daar allicht anders over denken.

Weet je wat het is: de jaren 90 zijn objectief heel erg lelijk, maar er zit een bepaald soort schoonheid in. Het is esthetische lelijkheid. De geboorte van Venus van Botticelli is prachtig. Geen discussie over. Maar het artwork van Tiësto heeft óók iets. Geen Botticelli-schoonheid, maar wel iets. Lelijkheid omarmen is de nieuwe schoonheid.

Toen ik door je Twitter scrolde, viel me iets op.

Bourgeus: Die konten?

Je feed staat vol filmpjes van konten van Braziliaanse meisjes die voor de camera twerken op jouw muziek.

Bourgeus: Ik denk het technisch gesproken geen twerking is. Bij twerking gaan de billen alleen omhoog en omlaag, in die Braziliaanse video’s gaan ze ook naar links en rechts. Het is niet gewoon schudden: ze navigeren hun kont. Het is een choreografie. Ik weet niet precies hoe ze het noemen. Brazilian bootyshaking, denk ik. Ik was zelf ook verbaasd. Mijn manager had me erover verteld, maar ik dacht dat het over één of twee filmpjes ging. Het bleken er honderden te zijn.

Iedereen associeert Zuid-Amerika met reggaeton, maar in Brazilië hebben ze hun eigen geluid: Brazilian funk. Na die video’s heb ik het eens onderzocht: het is een superfascinerende beweging. De sound is heel commercieel, maar tegelijk heel brak. Het lijkt op reggaeton, maar elke sample is door saturators en distortions gehaald. Elk nummer klinkt alsof de producer het op crack in elkaar heeft gestoken. Je moet MC Bin Laden eens opzoeken: dat geeft een goed beeld. Het ding is dat die Brazilianen denken dat ik dat soort muziek maak. Die gehakte beats van Escalate en Rattlesnake klinken voor hen als Brazilian funk. Vandaar die bootyshake-video’s.

En hoe komen die Brazilianen bij jouw muziek terecht?

Bourgeus: Ik spreek geen Portugees, dus ik kan het hen niet vragen. Het enige dat ik ondertussen geleerd heb, is dat ‘Me Deus!’ ‘Oh my God!’ betekent. Ik gok dat het een nieuwe wending is in het dansverhaal. Mijn muziek blijft als een soort virus door de danswereld trekken. Ook voor mijzelf blijft dat een geschift verhaal. Twee jaar geleden heeft een Pool een video gemaakt waarin hij op Escalate danst. Ik weet nog dat ik die tien keer bekeken heb omdat ik het zo cool vond iemand te zien dansen op mijn muziek. Daarop heeft een Rus de video van die Pool gezien en deed hij hetzelfde. En daarna is het nooit meer gestopt.

TSAR B wordt het meest beluisterd in Istanbul, São Paulo, LA, Rio en Londen. 'Er zijn fans overal waar mensen dansen.'
TSAR B wordt het meest beluisterd in Istanbul, São Paulo, LA, Rio en Londen. ‘Er zijn fans overal waar mensen dansen.’© ATHOS BUREZ

Ondertussen zijn er 548 dansfilmpjes op jouw muziek.

Bourgeus: Op YouTube dan? Op Instagram zijn het er nog eens dubbel zoveel. En bij die bootyshakefilmpjes loopt het ook in de honderden. En het blijft duren. Mijn manager zei dat World of Dance, een Amerikaanse tv-danswedstrijd, komend seizoen mijn muziek wil gebruiken. Jennifer Lopez zit in de jury. J-Lo gaat met andere woorden mijn muziek horen.

Spotify houdt statistieken bij van waar in de wereld er het meest naar een artiest wordt geluisterd. Bij Tsar B stond Istanbul op één, gevolgd door São Paulo, Los Angeles, Rio de Janeiro en Londen.

Bourgeus: Echt? Dat is wel cool. Het klopt ook bij het gevoel dat ik zelf heb bij Tsar B. Tsar B is nergens heel groot, ook niet in België, maar we hebben wel in elk land waar mensen dansen fans zitten.

Of seks hebben. Op Spotify duik je verrassend vaak op in playlists als Sex Playlist of Fuck You All the Time.

Bourgeus: Dat wist ik zelfs niet. Nu, het houdt wel steek, als ik erover nadenk. Ik hoor verrassend vaak van mensen die seks hebben gehad op mijn muziek. Ik zie het soms ook in de zaal.

Mensen die seks hebben?

Bourgeus: (lacht) Neen. Maar wel koppels bij wie het ogenschijnlijk niet lang meer zal duren na het optreden. Blijkbaar is mijn muziek een afrodisiacum. Zoals oesters. Ik kan niet wachten om de T-shirts van ‘Tsar Baby’ te ontwerpen.

Al die twerkposts, dansvideo’s en seksplaylists leiden wel tot iets. Je hebt meer dan tien miljoen plays op Spotify, waarmee je een van de grotere Belgische namen bent qua streaming. Aan 0,0069 per play is dat een degelijk jaarloon. Dat is meer dan leuke trivia: je kunt er je carrière op bouwen.

Bourgeus: Ik verdien er zelf nog niet heel veel aan, maar Tsar B kan er wel van overleven. De streaminginkomsten hebben ervoor gezorgd dat ik The Games I Played heb kunnen maken zonder externe middelen te moeten zoeken. Dat is wel zo: het is door al die dansvideo’s dat ik een independent artist kan zijn in de echte betekenis van het woord.

Tsar B

Naam: Tsar B

Echte naam: Justine Bourgeus

Leeftijd: 24

Instagram: @tsarbmusic

Woonplaats: Gent

Bekend van: Escalate, haar eerste single uit 2015, die vooral in dansmiddens bekendheid geniet; haar cover van Back to Black met Oscar and the Wolf. Was tot 2016 violiste bij School Is Cool.

Bezig met: de release van The Games I Played, haar debuutplaat.

De volgende generatie Belgische indie zal haar carrière niet meer bouwen op Rock Rally en Studio Brussel, maar op mood-based playlists en YouTube-kanalen, hoorde ik een grote Nederlandse platenbaas onlangs zeggen.

Bourgeus: Ik zie veel artiesten rondom mij hetzelfde doen. Niet meer proberen om radiohits te scoren, maar via streaming je fans vinden. Dat is een nieuw model voor indiemuziek. Het is niet het ticket voor een easy life, zoals een radiohit dat is. Het is moeilijker. Maar het loont. Het moet fantastisch zijn om in je vaderland te ontploffen, maar overal in de wereld langzaamaan je eigen publiek opbouwen is ook bijzonder. Als Studio Brussel je single overdag niet wilt draaien, is er altijd nog Brazilië. (lacht)

Ik vraag me wel af hoe streaming gaat evolueren. In België moet Spotify nog echt doorbreken. YouTube betaalt nog altijd heel weinig uit. Ik zag nu dat de Europese Unie strengere regels wil voor auteursrechten op het internet. Dat zou betekenen dat al die honderden mensen die mijn muziek gebruiken in die choreo-filmpjes daar een kleine vergoeding voor zouden moeten betalen. Op zich is dat goed nieuws, maar de vraag is of ze die filmpjes dan nog wel gaan maken. Uiteindelijk heb ik al mijn streaming-inkomsten net aan die dansfilmpjes te danken. Het zijn mega-interessante tijden op dat vlak.

Een highbrow elektronica-artiest als Jon Hopkins verdient honderdduizenden euro’s sinds zijn muziek in allerlei slaap- en concentratieplaylists opduikt. Is dat voor een artiest niet een beetje wrang, dat wat je maakt gereduceerd wordt tot een stemming?

Bourgeus: Daar heb ik eigenlijk nog niet over nagedacht. Hangt af van het soort playlists. Ik heb er geen probleem mee dat mijn muziek gelinkt wordt aan bootyshakevideo’s en seksplaylists. Het is fijn om te zien dat mensen je muziek gebruiken en ik ben heel dankbaar dat het gebeurt. Maar mocht Tsar B over de begrafenisplaylists heersen, zou ik dat raarder vinden. Of huilmuziek. Bestaan daar ook playlists van?

Cry Yourself to Sleep – tagline: ‘I want to sleep until I feel better’ – heeft 22.000 volgers.

Bourgeus: (lacht) Echt? Dat is misschien iets voor de volgende plaat.

The Games I Played

Uit op 12/10.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content