Zondag 5/3, 22.00, Discovery Channel
Vergis u niet: Rise of the Warrior Apes is geen vervolg op de bekende scififranchise, wel een anderhalf uur durende documentaire over een antropologische studie in de Ngogo-jungle van Uganda, waar de Amerikaanse professor David Watts in 1993 een groep van 140 chimpansees ontdekte. Die warrior apes willen hun rijk koste wat het kost beschermen, al moeten ze daarvoor vijanden én soortgenoten uitmoorden en zelfs opeten. Samen met zijn collega John Mitani liet Watts de apen wennen aan de aanwezigheid van mensen en konden de onderzoekers de groep twintig jaar lang van dichtbij bestuderen en filmen. Al werden ze nooit echt aanvaard door de chimpansees.
DAVID WATTS: De chimpansees tolereerden ons wel, maar ze vonden niet dat we daar thuishoorden. We weten niet wat ze over mensen denken, maar ze zien ons zeker niet als soortgenoten. Het duurde dan ook meer dan een jaar voor ze ons in hun buurt duldden. Uiteindelijk besteedden ze niet veel aandacht aan ons. Ze beseften gelukkig niet hoeveel sterker ze zijn.
Hoe gevaarlijk was dit onderzoek voor jullie?
JOHN MITANI: Er zijn altijd bepaalde risico’s aan zulke studies verbonden, maar dat komt meestal niet door de chimpansees. Toen de groep op patrouille ging, op zoek naar ongewenste indringers, keken ze zelfs niet naar ons om. Ze hebben ons nooit als vijanden beschouwd.
De groep kent een zekere hiërarchie. Zagen jullie gelijkenissen tussen hun politieke systeem en dat van ons?
MITANI: Ze hebben alvast niet voor Donald Trump gestemd. (lacht)
WATTS: Er zijn gelijkenissen tussen wat de mannetjesapen doen en het politieke gedrag van mensen, maar dat van hen is veel minder ingewikkeld. De chimpansees leven in sociale groepen waarin de mannetjes strijden om wie de vrouwtjes mag bevruchten. Soms sluiten ze coalities om andere apen te bedreigen of een hogere status te bereiken. Maar ze sluiten nooit echte vriendschappen, het blijven rivalen.
MITANI: Hoezeer we ook op elkaar lijken, we moeten er ons altijd bewust van blijven dat apen apen zijn en mensen mensen. We delen onze voorouders, maar zitten fundamenteel anders in elkaar.
Zit het onderzoek er na twee decennia op of blijven jullie bezig?
MITANI: We gaan nog steeds elk jaar terug naar Uganda en ik denk dat we dat ook zullen blijven doen. Al wordt het op onze leeftijd wel telkens een tikkeltje zwaarder. De studie blijft echter doorgaan.
WATTS: Momenteel zijn er mensen ter plekke om de groep verder te observeren. Het werk is nog niet af. (pauzeert) Ik mis de chimpansees wel, maar zij mij zeker niet. Je raakt gehecht aan hen, maar het helpt als je weet dat het hen echt niets kan schelen of je er bent of niet. (lacht)
JORIK LEEMANS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
