Op gevorderde leeftijd lijkt Scorsese een nieuwe muze te hebben gevonden: voor Shutter Island stond Leonardo DiCaprio al voor de vierde keer op zijn set. Als de achterdochtige FBI-agent Teddy Daniels legt hij nog meer dan in Gangs of New York, The Aviator en The Departed zijn ziel bloot. Daniels is een bijzonder complexe figuur. Van zijn job bij de FBI over zijn gevoelens als WO II-veteraan tot zijn angsten in de para- noïde jaren 50: DiCaprio heeft elk aspect grondig voorbereid. Al een geluk dat Scorsese te hulp schoot.

Leonardo DiCaprio: Marty toonde ons een hele reeks films en documentaires om ons een idee te geven van de tijdgeest van de jaren 50 en om duidelijk te maken welk genre hij voor ogen had. Daarnaast heb ik zelf YouTube afgespeurd naar reportages over alle aspecten van mijn personage. Hij heeft veel meegemaakt in zijn leven en ik wilde me een zo goed en realistisch mogelijk beeld vormen van wie hij is. Zowat iedereen op de set heeft dat trouwens gedaan, zelfs de acteurs met een klein rolletje.

‘Shutter Island’ mengt een aantal genres door elkaar. Hoe bleef je door het bos de bomen zien?

DiCaprio: Dat is de job van de regisseur. Scorsese wist ons altijd heel goed uit te leggen hoe alle scènes precies in het geheel pasten. In de film kun je niet altijd uitmaken of iets nachtmerrie, hallucinatie, bovennatuurlijk verschijnsel, waarheid of fictie is, maar wij wisten altijd waar we aan toe waren. Ik concentreerde me dus op de toon die ik volgens Scorsese moest aanslaan. De hele genrediscussie was zijn territorium. Wat me tijdens het maken van Shutter Island het meest verraste, is dat alle genres op den duur vervaagden. Gotische horror, psychologische thriller, film noir: uiteindelijk stond het allemaal in dienst van een verfijnde karakterstudie.

De trailer van ‘Shutter Island’ geeft de indruk dat het om een heel ander soort film gaat.

DiCaprio: Dat is zo. Maar zo verkoop je nu eenmaal een film aan het publiek. Ik vind het een goed idee om die specifieke genres als lokmiddel te gebruiken. Als de kijker dan beseft dat hij in wezen naar een heel menselijk verhaal zit te kijken, is de verrassing des te groter. Ik zie Shutter Island als een drama en ik kan enkel hopen dat de mensen er met een open geest naar zullen kijken. De manier waarop Scorsese dit verhaal vertelt, is uniek. De film zit vol subtiele nuances en ambiguïteit. De tweede of derde keer openbaart zich telkens een andere kant van het verhaal. Ik was zelf verrast over hoeveel emotie erin zit. Het gaat niet om de stijl of het genre.

Als je zoveel documentaires over psychiatrie en geestelijke aandoeningen bekijkt, vraag je je dan af hoe normaal je zelf bent?

DiCaprio: (Lacht) Ik heb kunnen profiteren van unieke omstandigheden. Een carrière uitbouwen in deze industrie is geen ‘normaal’ leven, maar ik denk dat ik me er goed doorgeslagen heb. Natuurlijk maak je fouten en moet je leren om overeind te blijven. Ik wil niet te veel op mijn privéleven ingaan, maar ik denk wel dat ik een gelukkige man ben. En voor mij mag je dat gelijkschakelen met ‘normaal’.

Vond je gemakkelijk je weg in dit personage?

DiCaprio: Het was niet zo simpel. Er is zoveel aan de gang en ik moest aan zoveel dingen denken dat het soms echt vermoeiend werd. Maar daar doe je het natuurlijk voor als acteur. Ik zou het maar niets vinden als mijn dialogen en de relaties met de mensen om me heen een enkele betekenis hebben. Het is een saaie dag op het werk als je precies zegt wat je bedoelt. (Lachje)

Je wist ook dat ‘Shutter Island’ zou staan of vallen met je vertolking. Geniet je van die druk?

DiCaprio: Genieten is een groot woord, maar ik put er wel kracht uit. Elke ochtend gaf Scorsese me een samenvatting van wat we die dag zouden filmen en overlegden we hoe we het zouden aanpakken. Keer op keer besefte ik hoe belangrijk die specifieke scène was voor het geheel. Waarop hij dan zei: ‘Ja, als we deze scène niet goed krijgen, stort alles in elkaar. Niemand zal nog een moer geven om wat jouw personage meemaakt als je deze emotie niet juist neerzet.’ Dat was altijd leuk om te horen. (Lachje) Maar ik heb die druk ergens ook nodig. Pijn is tijdelijk, film duurt eeuwig. Dat heeft Michael Caton-Jones, de regisseur van de eerste deftige film waarin ik heb meegespeeld, This Boy’s Life, me op het hart gedrukt en ik ben het nooit vergeten.

Dik tien jaar geleden speelde je nog in spektakelfilms als ‘Titanic’ en ‘The Man in the Iron Mask’. Heb je er bewust voor gekozen om het over een andere boeg te gooien?

DiCaprio: Ik ben al sinds mijn jonge jaren een enorme filmfanaat en het is altijd mijn droom geweest om zo goed te worden als mijn favoriete acteurs. Ik wil toeschouwers emotioneel bij het verhaal betrekken en deel uitmaken van films die niet noodzakelijk klassiekers hoeven te zijn, maar op zijn minst goede kunstwerken. Dat is altijd mijn filosofie geweest. Ik ben zowat opgegroeid in het vak en ik heb me van bij het begin voorgenomen om zoveel mogelijk verschillende personages en genres uit te proberen. In het begin heb ik aan veel onafhankelijke producties meegewerkt, daarna had ik zin om op een grotere schaal te werken. Mijn houding is echter altijd dezelfde gebleven. Ik wil mezelf blijven uitdagen. En ik wil die honger houden. Ik wil niet te snel tevreden zijn.

Wat vond je trouwens van ‘Avatar’?

DiCaprio: Heel goede film, ik was helemaal mee. James Cameron is er als eerste in geslaagd om een digitale wereld te creëren die de kijker volledig opslorpt. Het zegt veel over zijn talenten als filmmaker en artiest. Hij weet ook dat je in de eerste plaats een sterk verhaal moet hebben om te kunnen scoren met een bepaalde technologie. Dat zal nooit veranderen. Zonder goed verhaal zit je enkel naar een reeks beelden te kijken.

Later dit jaar zien we je in de nieuwe film van Christopher Nolan, ‘Inception’. Wat kun je daarover al kwijt?

DiCaprio: Niet veel eigenlijk, om verschillende redenen. Ik wil niet te veel verklappen want het is een heel bijzondere film. Maar het was nog moeilijker om mijn hoofd erbij te houden dan bij Shutter Island. Het gaat over dromen en psychoanalyse, vermengd met veel actie. Als je je daar iets bij kunt voorstellen. (Lacht)

‘Mijn houding is altijd dezelfde gebleven: ik wil niet te snel tevreden zijn.’