‘November 13’ op Netflix: een serene, bijna poëtische documentaire over de aanslagen in Parijs

© .
Tine Hens
Tine Hens Journaliste voor Knack

November 13: Attack on Paris, een Netflix-docureeks over de dag waarop Parijs in een oorlogszone veranderde.

Vrijdag 13 november 2015 zou normaal gezien een dag als alle andere worden. Parijs werd ’s ochtends wakker en het enige ongewone leek de temperatuur. 13 graden was warm, uitzonderlijk warm voor de tijd van het jaar. Het was een temperatuur die zaken mogelijk maakte die zelden gezien worden midden november. ’s Avonds nog een terrasje doen, bijvoorbeeld. ‘Ik was zeer gelukkig’, zegt een van de ooggetuigen die de broers Jules en Gédéon Naudet spraken voor November 13, een Netflix-docureeks over de dag waarop Parijs in een oorlogszone veranderde.

Als documentaires over terroristische aanslagen een genre op zich vormen, dan lijken de Naudets er zich op bizarre wijze in te specialiseren. Toen op 11 september 2001 twee passagiersvliegtuigen in de torens van het World Trade Center vlogen, werkten ze net aan een reportage over het brandweerkorps van New York. Vanaf de eerste rij maakten ze de paniek maar ook de bloedstollende beheersing van de hulpverleners mee. Hun 9/11 werd het meest directe ooggetuigenverslag van wat er die ochtend in New York was gebeurd.

Het driedelige November 13 volgt een soortgelijk patroon. De dag begint met de plannen die iedereen had gemaakt. Iets gaan drinken in de Voltaire, een concert meepikken in de Bataclan of naar de voetbalwedstrijd Frankrijk-Duitsland gaan kijken. ‘Ik hou niet van voetbal’, zegt de brandweercommandant. ‘Ik hou meer van rugby.’ Maar vrienden overhaalden hem en ’s avonds zat hij samen met zeventigduizend anderen in het Stade de France. ‘Mijn zoon liep nog even het café binnen om naar het toilet te gaan’, vertelt een andere ooggetuige. ‘Ik nam een hap van mijn broodje. En toen: boem.’

Minuut per minuut reconstrueert November 13 wat er gebeurde op een dag die zo gewoon moest worden.

Minuut per minuut reconstrueert November 13 wat er gebeurde op die dag die zo gewoon moest worden. Alle mensen die aan het woord komen, zagen de zelfmoordenaars ontploffen of keken in de ogen van de mannen die hun geweren koudweg leegschoten op iedereen die bewoog. Allemaal vertellen ze het op de plek waarop ze die avond waren. ‘Ik dacht aan een gasexplosie’, vertelt een man in Comptoir Voltaire. ‘Ik zag iemand op de grond vallen, liep ernaartoe en begon zijn hart te masseren. Toen voelde ik het: draden, overal draden.’ Nietsvermoedend probeerde hij een terrorist te reanimeren. ‘Ik bleef pompen. Het was een reflex.’

Wat opvalt, zijn de kleine toevalligheden die achteraf het verschil tussen leven en dood zouden betekenen. Het terras was vol, dus koos een man een tafeltje binnen in bar Carillon, waardoor hij veilig was voor de terrorist die buiten koudweg mensen zou afmaken. Een vrouw liep naar buiten in café Voltaire om een sigaret te roken en hield de deur open voor de man die even later in het café zou ontploffen.

Rustig, sereen, bijna poëtisch laten de broers Naudet iedereen zijn of haar verhaal vertellen. Van de president die snel beseft dat het ondenkbare is gebeurd, over de brandweermannen die als eerste ter plaatse zijn en beslissingen moeten nemen waarvan ze gedacht hadden dat ze die nooit zouden moeten nemen, tot de mensen die achteraf rechtkrabbelden en wonden stelpten met wat ze konden vinden.

De beelden van de aanslagen waren weerzinwekkend, maar de Naudets gebruiken ze amper. Het zijn de woorden van de overlevenden die het verhaal van die nacht vooruitstuwen. Uit de onvoorstelbare waanzin van die aanslag borrelt zo iets onverwacht krachtigs op: de schoonheid van de menselijke weerbaarheid. ‘Iedere gewonde die ik sprak, verwees me door naar een andere’, vertelt de dokter. ‘Allemaal dachten ze dat er anderen waren die er erger aan toe waren dan zij.’ Sommigen stierven zonder te weten dat ze dodelijk gewond waren.

November 13: Attack on Paris

Nu op Netflix

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content