Sympathie voor het monster – Als één acteur een biopic verdiende, dan wel de legendarische ster uit de stille film Lon Chaney. De film over de horror in zijn leven en werk is nu heruitgegeven op dvd.

1957

Film: ***

Extra’s: *

Carlotta/Twin Pics

(Franse import; geen Nederlandse onderschriften)

Om zijn vele misvormde karakters te creëren wrong horroracteur Lon Chaney (1883-1930) zich letterlijk in vele bochten en veranderde hij van gezicht zoals een andere acteur van kostuum. Tijdens zijn Hollywoodcarrière legde Chaney altijd een grote empathie aan de dag voor monsters en mensen die door amputatie, een fysieke handicap of een wrede gril van de natuur uit de maatschappij verstoten werden. Studiobaas Irving Thalberg (in deze biografische film gespeeld door de latere producer en Paramountbaas Bob Evans) verdedigde zijn keuze van Chaney voor het spelen van de rol van Quasimodo in The Hunchback of Notre Dame (1923) met de op-merking dat hij kan doordringen tot ‘ the soul of the man that God made different’.

Behalve een insiderblik op Hollywood is Man of a Thousand Faces dus ook een sterk outsidermelodrama over een gefolterde persoonlijkheid die het lot van zijn mismaakte medemens zeer ter harte nam. Volgens de scenaristen ligt de sleutel in Chaneys kindertijd: zijn beide ouders waren doofstom, iets wat begin vorige eeuw nog altijd als een vloek werd beschouwd. In de film zie je ook hoe Chaneys verloofde (gespeeld door Dorothy Malone) vol afgrijzen reageert als ze onvoorbereid aan zijn ouders wordt voorgesteld. Voor Chaney zelf was de gebarentaal waarmee hij was opgegroeid veeleer een verrijking: de nood om via gelaats- en lichaamsexpressie non-verbaal te communiceren kwam hem later tijdens de gloriejaren van de stille film goed van pas. In de finale van deze biopic zorgt het trouwens voor een even aandoenlijke als intens cinematografische verzoening met de zoon van wie hij vervreemd is geraakt. Door keelkanker beroofd van zijn stem, keert Chaney op zijn doodsbed terug naar de mimiek en gebarentaal van zijn ouders.

De traditionele biopic staat of valt met de acteur die in de huid kruipt van zijn illustere voorganger en op dat vlak is deze door vakman Joseph Pevney vrij onpersoonlijk ingeblikte film een ware triomf. Ofschoon hij fysiek niet eens op Chaney gelijkt – hij is veel kleiner van gestalte en licht corpulent – geeft James Cagney een geweldige vertolking ten beste. Voor het oproepen van de vaudevillejaren van Chaney maakte Cagney dankbaar gebruik van zijn eigen variétéverleden. Met de elektriserende energie die van hem uitgaat en de onverschrokkenheid waarmee hij deze rol te lijf gaat, brengt hij een mythische acteur trillend tot leven.

Patrick Duynslaegher