Betweters opgelet! – Onder begeleiding van genrespecialist Alex Proyas speelt Nicolas Cage de hoofdrol in een van de sfeervolste sciencefictionfilms van de laatste jaren. ‘Non-believers’ houden beter afstand.

Alex Proyas

met Nicolas Cage, Rose Byrne, Chandler Canterbury

In het eerste decennium van de 21e eeuw heeft de sciencefictionfilm veel van zijn pluimen verloren. Bloedeloze remakes van genreklassiekers als Inva-sion of the Body Snatchers en The Day the Earth Stood Still volgen elkaar in een pijlsnel tempo op. Indiana Jones’ confrontatie met een stelletje aliens in zijn recentste filmavontuur had meer weg van een uit de hand gelopen CGI-experiment dan van de onvergetelijke ‘ close encounters‘ van weleer. En de alsmaar groeiende voorliefde voor een slordige vérité-stijl (zie Cloverfield) maakt het multiplexpubliek immuun voor de toverkracht van de spectaculaire ‘vista’s’ die het genre zo populair maakten.

Het hoeft niet te verbazendat deze samenwerking tussen steracteur Nicolas Cage en I, Robot-regisseur Alex Proyas ontzettend verdeeld ontvangen wordt. In de VS werd legendarisch filmcriticus Roger Ebert net niet gekruisigd omdat hij het over een van de beste sciencefictionfilms aller tijden had. En toen de Belgische filmpers de film te zien kreeg, was het hoongelach van onze collega’s oorverdovend.

Toegegeven: het uitgangspunt is compleet van de pot gerukt. In 1959 begraaft een meisje een lijst met data waarop catastrofes zich zullen voltrekken. Anno 2009 krijgt universiteitsprofessor Cage deze ‘ doomsday list‘ in handen en probeert hij de voorspelde rampen te voorkomen. Kijkers met een verroeste ‘ suspension of disbelief‘-knop zullen zich doodergeren aan de lawine van ongeloofwaardigheden. Toeschouwers die zich wel aan de interne filmlogica weten over te geven, zullen echter een helse trip meemaken.

In tegenstelling tot het merendeel van zijn hedendaagse collega’s heeft Proyas kaas gegeten van dingen als sfeerschepping, dosering en beeldcompositie. De onheilspellende schimmen die te pas en te onpas opduiken, boezemen je echt angst in, een ingetogen Cage herinnert je eraan waarom grootmeesters als Brian De Palma en Martin Scorsese hem castten en de vaak symmetrisch opgebouwde scopefotografie is om van te smullen.

Indrukwekkendst van al zijn de drie brutale rampsequenties die de vloer aanvegen met het onoverzichtelijke blockbustergeweld van Transformers, Iron Man en Quantum of Solace. ‘ It’s the apocalypse, but not as you know it!’

Steven Tuffin