De Britse journalist Nick Davies vertelt in zijn spraakmakende boek Flat Earth News – een striemende aanklacht tegen de Britse en Amerikaanse media die hun job, betrouwbaar en diepgravend nieuws brengen, niet meer naar behoren doen – een anekdote over een van zijn collega’s van de Britse pers. Die had in het voorjaar van 2001 een artikel geschreven over Osama bin Laden en zijn Al Qaeda-groepering en over hoe die extremisten een gevaar vormden voor de westerse wereld. Toen hij zijn stuk ingezonden had, merkte hij tot zijn verbazing dat het niet tot in de krant raakte. Hij ging een paar dagen nadien navraag doen bij de eindredactie, en die stuurde hem wandelen met de volgende droge uitleg: ‘Too many foreign names.’ Enkele maanden la-ter werden in de VS vier vliegtuigen gekaapt en lagen veel van die ‘foreign names’ uit het stuk op ieders lippen.

Ik moest onwillekeurig aan de passage in het boek terugdenken toen het Vlaams Vredesinstituut vorige week de resultaten van haar recente onderzoek naar de ‘actuele staat van buitenlandberichtgeving’ in de Vlaamse tv-journaals bekendmaakte. Het Vredesinstituut is immers tot de conclusie gekomen dat het aandeel buitenlands nieuws in de gemiddelde nieuwsuitzending – Het Journaal op de VRT en Het Nieuws op vtm – tussen 2003 en 2008 met een vijfde gedaald is, van 28 procent in 2003 tot 23 procent in 2008. Nu moet wel opgemerkt worden dat 2003 met het uitbreken van de oorlog in Irak een bijzonder vruchtbaar jaar was als het op buitenlandberichtgeving aankomt en dus als ijkpunt niet ideaal, maar toch: een daling met 20 procent in 5 jaar tijd, daar kun je moeilijk omheen.

Het kan natuurlijk nog erger. Enkele weken geleden was ik in de Verenigde Staten, en daar barstte de dag na mijn aankomst de saga rond de ‘Balloon Boy’ los. Een zelfgemaakte weerballon was gaan vliegen met een 6-jarig jongetje aan boord en alle nieuwszenders zonden urenlang beelden uit van de grijze luchtzak die door de hemel vloog. Toen de ballon ’s avonds landde, bleek hij echter volkomen leeg: het jongetje was immers nooit mee opgestegen en had zich al die tijd op de zolder verstopt. Sterker nog, zijn vader zou alles al van weken voordien gepland hebben om in de aandacht te komen, iets wat hem ook bijzonder goed gelukt is. De dag van mijn vertrek was ‘Balloon Boy’ namelijk nog altijd het hoofdpunt in de journaals, en in de vijf dagen daartussen was een hele batterij experts de revue gepasseerd, eerst om uit te leggen wat de gevolgen van het avontuur zouden kunnen zijn voor het jongetje en daarna om zich het hoofd te breken over de vraag wat de vader – die eerder ook al aan enkele reality-programma’s had deelgenomen – toch bezield zou kunnen hebben om zoiets in scène te zetten.

Toch opmerkelijk voor een land dat in twee oorlogen betrokken is en waar een grote hervorming in het systeem van de gezondheidszorg op stapel staat.

Stefaan Werbrouck

Opmerkelijk:op vijf jaar tijd is in de gemiddelde Vlaamse nieuwsuitzending het aandeel buitenlands nieuws met twintig procent gedaald.