Alles van Dean – ‘Leef intens, sterf jong en laat een mooi lichaam achter.’ En dat deed Jimmy Dean, die op 24-jarige leeftijd achter het stuur van zijn Porsche verongelukte.

3 dvd’s met biografische films, documentaires, afleveringen uit tv-series, reclamespots.

Just Entertainment

James Dean (1931-1955), die voor een ontluikende jongerencultuur de pijn en de onrust van het opgroeien incarneerde, heeft in zijn korte leven maar in drie grote films gespeeld en die zijn allemaal al eerder op dvd verschenen (zie top5). Hoe kun je dan een nieuwe dvd met maar liefst 406 minuten meestal zeldzaam Deanmateriaal uitbrengen? Wel: door er zijn vergeten optredens in tv-reeksen bij te sleuren en er zijn reclamespotjes aan toe te voegen – inclusief de macabere curiosa, zoals dat stichtende filmpje waarin uitgerekend de beroemdste fanaat van snelle auto’s voor roekeloos rijden waarschuwt.

En door dit alles natuurlijk met een paar films óver James Dean aan te vullen. Zo toont de matige en clichématige biopic James Dean (1976) een van de vele pogingen van een jonge acteur (Stephen McHattie) om in de huid van de grootste cultheld van de jaren 50 te kruipen. Gelukkig is er ook The James Dean Story (1957) , de zelden vertoonde eerste film van Robert Altman (met ene George W. George als coregisseur) en zeker voor zijn tijd een merkwaardige documentaire speelfilm. Altman roept het korte leven en de grote impact van Dean op aan de hand van een voice-over vol sociologische beschouwingen bij een bezoek aan de belangrijkste plekken uit zijn leven. En die leiden hem van Fairmont, waar hij na het overlijden van zijn moeder bij familie zijn eenzame jeugd slijt, tot Highway 66 in Californië, waar een fatale aanrijding zijn veelbelovende carrière brutaal afbreekt nog voor zijn tweede film in de zalen is verschenen.

Er is in Altmans film geen acteur die James Dean speelt, er zijn alleen de getuigenissen van vooral gewone lieden die hem gekend hebben – van familieleden over vriendinnetjes en roommates tot barmannen en taxichauffeurs. Afgezien van enkele luttele beelden van opnames van Rebel Without a Cause is er geen enkel bewegend beeld van Dean te zien, wel een eindeloze montage van stills en snapshots. Je vraagt je af hoe het komt dat er zoveel foto’s van James Dean zijn gemaakt toen hij nog een nobody was die wanhopig worstelde om er bij te horen. De foto’s laten vooral een droefgees-tig, in zichzelf gekeerd jongmens zien: ‘Iemand die zich altijd toeschouwer en buitenstaander voelde en niet wilde dat de mensen te dichtbij kwamen.’

Patrick Duynslaegher