De wreedheid won vorig jaar de Premio Strega, de belangrijkste Italiaanse literatuurprijs. Oververdiend, want Nicola Lagioia’s vierde roman is een razend knappe literaire verkenning van hoe geld en macht keurige mensen in verblinde egoïsten verandert.

Op een zwoele voorjaarsnacht loopt in de buurt van de Zuid-Italiaanse stad Bari een jonge vrouw verdwaasd over de weg. Ze is naakt en zit onder het bloed. Een paar uur later wordt haar geklede, levenloze lichaam bij een parkeergarage gevonden. De inderhaast opgevorderde gerechtsarts Gennaro Lopez kan alleen maar vaststellen dat Clara Salvemini, oudste dochter van de bekende vastgoedmagnaat Vittorio Salvemini, overleden is. De aan coke en hoeren verslaafde Lopez noteert in zijn officiële verslag dat Clara zelfmoord pleegde door van de hoogste verdieping van de parkeergarage te springen.

Clara’s ouders, haar oudere broer Ruggero en jongere zus Gioia reageren merkwaardig gelaten op haar dood. Vader Vittorio en moeder Annamaria laten snel een begrafenis regelen in een afgelegen dorp op vijftig kilometer van hun thuisstad Bari. Alleen Clara’s in Rome wonende halfbroer Michele lijkt van slag. Een paar dagen na de begrafenis arriveert hij in de ouderlijke villa. Na jaren van afwezigheid neemt hij zijn intrek in zijn tot berghok vertimmerde slaapkamer. Na verloop van tijd komt hij te weten wat Clara die lentenacht echt overkomen is.

De wreedheid zit vol spanning, maar is geen thriller. De donkere dreiging is niet te wijten aan horror of moord, maar aan de evolutie die de familie Salvemini in de loop der jaren heeft doorgemaakt. Toen de ambitieuze jonge aannemer Vittorio in 1971 een vervallen villa met zwembad in Bari kocht, hield hij er nog redelijk fatsoenlijke normen en waarden op na. Naarmate zijn zakelijke imperium groeide, kromp zijn ethisch bewustzijn. Ritselen, omkopen en smeren werden zijn tweede natuur; voor de buitenwereld bleef hij een keurige succesvolle zakenman.

Toch is Vittorio geen godfather en is De wreedheid geen maffiaverhaal. Op verbluffende én subtiele wijze beschrijft Nicola Lagioia hoe geld en macht mensen corrumperen en geleidelijk veranderen in egoïstische monsters. De Zuid-Italiaanse aannemersfamilie Salvemini had net zo goed een familie West-Vlaamse textielboeren of Texaanse oliebaronnen kunnen zijn.

Lagioia wisselt voortdurend van perspectief en tijd. In het begin lijkt dat verwarrend, maar hij verspringt op zeer ingenieuze wijze en vergroot daardoor alleen maar het leesplezier. Hoofdstukken zijn er niet, wat het moeilijk maakt om de vuistdikke roman even opzij te leggen. Dat hoeft ook niet, want De wreedheid is een fantastische, intens verslavende trip.

DE WREEDHEID *****

Nicola Lagioia, De Bezige Bij (oorspronkelijke titel: La ferocia), 460 blz., ? 24,90 euro.

JAN STEVENS

CENTRALE ZIN ’s Zomers stinken alle steden.