Op 1 april 1984 werd Marvin Gaye doodgeschoten door zijn vader.De soulster had net een weergaloze comeback gemaakt met de hit Sexual Healing, de single uit zijn nieuwe, in België opgenomen elpee Midnight Love. Precies vijfentwintig jaar na de moord betwisten de bevoorrechtegetuigen nog altijd hoe die plaat tot stand is gekomen.Over een ding zijn ze het wel eens: ‘Hij nam alleen minder drugsomdat het spul hier zo moeilijk te vinden was.’

Begin jaren 80 was Marvin Gaye een ster op zijn retour. Hij had zich vastgereden in Londen, op de vlucht voor een vecht-scheiding, de Amerikaanse fiscus en het zoveelste, beslissende dispuut met zijn label Motown. Toen de berooide, aan cocaïne verslaafde zanger door de Oostendse impresario en pensionhouder Freddy Cousaert werd overgehaald om zich aan de Belgische kust te komen oplappen, vormde dat het begin van een van de merkwaardigste wederopstandingen uit de popgeschiedenis. De decors bij dit verhaal? Het conservatieve Oostende, een negentiende-eeuws landhuis in de polders en een studio in het Waalse gehucht Ohain.

Hit Gewenst

Freddy Cousaert bracht zijn protegé begin 1981 onder in een huurappartement op de Oostendse zeedijk, ver weg van de drugdealers en profiteurs die in Londen een blok aan Marvins been waren. De zanger vond er rust onder invloed van wind en zee. Hij jogde, fietste en herademde. Het duurde niet lang voor Marvin én Freddy weer aan de muziek begonnen te denken.

Mike Butcher ( Geluidstechnicus): Op een dag kreeg ik in de studio een telefoontje van een vent die Engels sprak met een zwaar Vlaams accent, en die zich voorstelde als Marvin Gayes manager. Of ik een plaat met hem wilde maken? Mijn eerste reactie was uiteraard: ‘ What the hell is this?’ Maar ik bleef beleefd, en vertelde wat over hoe goed de studio geëquipeerd was. Pas toen Freddy en Marvin maanden later naar de studio kwamen kijken, wist ik zeker dat het wáár was.

Odell Brown ( Toetsen): Aanvankelijk was Freddy de grote drijvende kracht achter de plaat. We hadden nooit ofte nimmer een nieuwe platendeal met CBS kunnen sluiten als we níét in Oostende hadden gezeten.

Butcher: Op de toetsen na bespeelde Marvin in de studio alles zelf. Zelfs toen zijn vaste gitarist Gordon Banks een maand of twee later kwam overgevlogen, speelde die alleen maar wat Marvin hem opdroeg.

Gordon Banks ( Gitaar): Niet waar! Marvin noemde mij altijd ID, oftewel ‘ The Indicator‘, omdat hij zo sterk op mijn oor vertrouwde. Trouwens, ik heb voor de plaat niet alleen My LoveIs Waiting geschreven, maar ook nogde latere single, Joy. Alleen moet ik je een geheim verklappen: ik heb deauteursrechten afgestaan in ruil voor al de nagelnieuwe apparatuur die we van CBS hadden gekregen om de plaat in te blikken.

Brown: Marvin had dan wel een gitarist nodig, maar volgens mij zat hij gewoon met Gordon opgescheept omdat het nu eenmaal zijn schoonbroer was. ( Lacht) Hoe dan ook, ik was er net lang genoeg bij om de muziek te schrijven voor wat later Sexual Healing zou worden. Dat gebeurde op Marvins appartement, met een drummachine, een piano en een bassynthesizer. Het was duidelijk dat deze plaat voor Marvin een sprong in het duister zou worden. Hij was een fantastische zanger en co-componist, maar helemaal in zijn eentje had hij nog niet veel bewezen. De druk van de buitenwereld was enorm: hij móést bewijzen dat hij nog iets waard was. He needed a hit badly.

SM-TEKENINGEN

De hoge CBS-pief Larkin Arnold kwam in de periode 1981-82 meermaals naar Brussel om zich ervan te vergewissen dat zijn nieuwe artiest zijn duurbetaalde belofte wel kon nakomen. De song die Arnold het meest geruststelde, heette Sexual Healing. Over wie nu precies de tekst schreef van de wereldhit die Gaye zijn allereerste Grammy’s zou opleveren, bestond al onduidelijkheid nog vóór het nummer in september 1982 op single verscheen. Enter David Ritz, Gayes biograaf én de man die decennialang als de bad guy in deze historie is afgeschilderd.

Banks: Ik heb over David Ritz’ bijdrage aan Sexual Healing maar één ding te zeggen: IT. NEVER. HAPPENED. Hij heeft de titel bedacht, dat was alles. En ik kan het weten, want ik was erbij.

David Ritz: Klinkklare onzin.Tijdens de twee weken waarin ik in Oostende verbleef, waren al Marvins muzikanten het land uit. We gingen met ons tweeën naar Brusselse jazzclubs, rookten dope en snoven cocaïne. Hoe dan ook, op een avond zaten we in zijn flat. We gingen volledig op in een van onze diepgravende conversaties over zijn leven, zijn seksualiteit en zijn probleem met voortijdige ejaculaties. Zijn imago mocht er dan een van een love god zijn, de vraag of hij vrouwen wel genoeg kon bevredigen, plaagde hem voortdurend. Op de salontafel lag een sadomasochistisch pornoboek van de Franse avant-garde- artiest Georges Pichard, vol tekeningen van vrouwen die op de gruwelijkste manier werden misbruikt.

Brown: Nou, ik heb zulke dingen nooit zien liggen. Niet in Oostende, elders evenmin. En ik kende Marvin toch al van toen hij als 19-jarige nog bij The New Moonglows zong.

Ritz: Op een bepaald moment zeg ik: ‘Marvin, dit is ziek. Je mag seksuele pijn niet langer met liefde verwarren. Wat jij nodig hebt, is sexual healing.’ Hij hield meteen van de term, en vroeg me er een gedicht over te schrijven. Daar verzon hij in een wip een melodie bij. Waarschijnlijk omdat we zo high waren, heeft dat allemaal maar een kwartier geduurd!

Butcher: Marvin is nooit de studio binnengewandeld met een papiertje met een volledige tekst. Hij heeft op precies dezelfde manier aan die lyrics gesleuteld als voor elke andere song op de plaat: door dingen op een gettoblaster in te zingen en steeds nieuwe woorden uit te proberen.

Ritz: De reden waarom ik dit allemaal nog zo goed weet, is dat ik al mijn gesprekken met Marvin heb opgenomen, met het oog op mijn biografie. Later, toen ik verplicht was mijn deel van de auteursrechten via een rechtszaak op te eisen, heeft die tape de doorslag gegeven. Marvin was dan al dood, maar zijn nabestaanden hebben mijn gelijk moeten toegeven. Het staat dus allemaal op tape, mensen!

STONED IN DE STUDIO

In de lente van 1982 was Marvin Gaye met zijn entourage – zijn muzikanten, maar ook zijn kinderen uit zijn tweede stukgelopen huwelijk – verkast naar een witte villa op de Moerdijkvaart van het onooglijke Moere, midden in de polders. Terwijl de opnames in Ohain traag, maar zeker vorderden, brokkelde de relatie tussen Gaye en Cousaert gestaag af.

Butcher: Soms kwam Marvin enkele weken niet naar de studio omdat hij weer in Engeland zat. Of was hij er wél, maar hing hij uren aan de telefoon om zaakjes met zijn platenfirma uit te klaren. Ondertussen weet ik wat ik toen níét wist: dat een financiële situatie een wig tussen Marvin en Freddie dreef.

Banks: Of leven in Moere Marvin goed deed? ( Grinnikt) Laat me dit zeggen: de reden waarom Marvin in België minder drugs nam, was omdat we er geen vonden!

Charles Dumolin ( Huiseigenaar): Dat is de nagel op de kop. Daarbij: als er dan eens hasj of zo was, lag vier vijfde ervan op de grond en werd dat buitengeveegd. Zaten ze natuurlijk wéér zonder. Weet je, Marvin was iemand die in de zomer kwam klagen dat het binnen snikheet was, hoewel alle ramen openstonden. Maar dan bleek dat de centrale verwarming niet was dichtgedraaid. Een andere keer was ik een held omdat ik zogezegd de elektriciteit had hersteld, gewoon door de hoofdschakelaar weer aan te zetten. Die doodnormale dingen vond hij spectaculair, want hij leefde in een wereld waarin alles voor hem werd geregeld.

Ritz: De mythe dat Cousaert Marvin van de drugs afhield, is absolute nonsens. Níémand kon dat. Daarvoor had Marvin een te sterk karakter.

Dumolin: Toen Marvin naar België kwam, had hij nog steeds drugs nodig om te vergeten waar hij was beland. In enkele jaren tijd van megaster naar nobody: dat móét serieuze angsten en paranoia met zich hebben meegebracht. Maar in het huis heb ik nooit zwaar spul gezien.

Butcher: Hij was wel eens stoned in de studio, maar verloor nooit de controle over zichzelf. Vergeet niet dat ik nog met Ozzy Osbourne heb samengewerkt; ik heb dus wel wat gezien.

Ritz:Here, My Dear en In Our Life-time, zijn twee vorige platen, waren heel diepzinnig, zwaarwichtig en filosofisch. Hoewel het verkoopsmatig fiasco’s waren, wilde hij die weg blijven bewandelen. Maar toen die deal met CBS was beklonken, bleef Larkin Arnold er maar op hameren dat hij hits wilde, en dat al die introspectieve bull-shit hem gestolen kon worden. Daarom is Midnight Love een compromis tussen expressie en commerce geworden.

GRIEKSE TRAGEDIE

Dat Cousaert, die in 1998 na een fietsongeval overleed, voor Marvin Gaye een reddende engel is geweest, maar daarvoor nooit is erkend, daar-over zijn alle getuigen het eens. Net zoals over het feit dat het wishful thinking was dat Marvin Gaye, weer aan de top met een plaat waarvan uiteindelijk zes miljoen stuks zijn verkocht, nog lang in ons land zou blijven.

Butcher: Ik weet nog dat een van de laatste dingen die Marvin tegen me zei, was dat hij zich voorgoed in België wilde vestigen, omdat het hem zo goed deed. Hij was zich er dus wel van bewust dat hij bij zijn terugkeer naar Amerika recht in de armen van zijn oude demonen zou lopen. Volgens mij was hij een man die zijn noodlot heel goed kende.

Ritz: België was voor Marvin Gaye een intermezzo, geprangd tussen de decadentie van Engeland en de waanzin van Amerika. Een hemelsmooi intermezzo weliswaar, gevuld met schilderkunst, poëzie, musea, jazz en zelfreflectie. Maar: per definitie tijdelijk. Marvins levensverhaal is als een Griekse tragedie, met alle onvermijdelijkheden van dien.

Dumolin: Psychologisch zat het diep bij hem. Stel je maar voor dat je als kind je vader-dominee geregeld in vrouwenkleren ziet rondlopen.

Ritz: Kijk, Marvin heeft zowel voor als na zijn verblijf in België een zelfmoordpoging ondernomen. Op die fatale laatste dag heeft hij tijdens hun ruzie zijn vader geslagen, en hij wist dat zijn vader hem daarvoor zou neerschieten, ook omdat hij dat pistool ooit zelf aan hem had gegeven. Ik ben er haast van overtuigd: Marvin Gaye wilde sterven. Remembering Marvin Gaye

Docu van Richard Olivier, 1/4, 00.00 – Canvas

DOOR KURT BLONDEEL

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content