Erik Van Looy en Bart De Pauw over wonderjaar 2008. ‘Als we één iets bewezen hebben, dan wel dat Vlamingen op hun 15e al bezig zijn met overspel, en op hun 75e nog steeds.’

Dat Erik Van Looy en Bart De Pauw tot Mensen van het Jaar verkozen worden, respectievelijk vijf en vier jaar nadat ze al eens elk afzonderlijk die titel kregen, zegt misschien wel iets over hoe klein de entertainmentwereld in Vlaanderen is. Maar het zegt nog veel meer over hoe groot het fenomeen genaamd Loft ondertussen is geworden. ‘Dat Loft ooit de top 10 van meest bezochte Vlaamse films haalt, is niet onmogelijk’ stond er bij de release in de krant. Een kleine twee maanden later heeft de eerste film van Van Looy en De Pauw bijna 800.000 Vlamingen naar de bioscoop gelokt, en staat hij in diezelfde top 10 op de vierde plaats, net voor De Zaak Alzheimer, Van Looys vorige film uit 2003. Met de drukke kerstvakantie in het verschiet, ligt het miljoen binnen handbereik en bestaat de kans dat het absolute record van Koko Flanel (een kleine 1,1 miljoen bezoekers) ook voor de bijl gaat. En dat zou voorwaar een uitzonderlijke prestatie zijn, aangezien Koko Flanel stamt uit de tijd dat dvd en internet nog niet bestonden en de concurrentie in de bioscopen veel kleiner was.

En daar komt nog bij dat Loft in Focus Knack drie sterren kreeg, iets wat – en we drukken ons zacht uit – niet iedere Vlaamse film te beurt valt. Kortom: de verkiezing is verdiend. ‘Ik ben heel blij met de titel, en ook trots’, zegt Erik Van Looy als we bij hem thuis aan zijn bureau aanschuiven. ‘Maar het enige probleem is dat ik altijd mens van het jaar word in een jaar dat ik van toeten noch blazen weet. Als je een film maakt, verdwijn je echt van de wereld. Ik merk dat als ik de actualiteitsvragen voor het nieuwe seizoen van De Slimste Mens lees: een naam als Fernand Koekelberg doet nog wel een belletje rinkelen, maar als ik die affaire zou moeten uitleggen, zou ik niet ver raken.’ Gelukkig hadden wij nog andere vragen!

zJanuari08

Canvas steekt zichzelf in het nieuw. Zijn jullie meerwaardezoekers?

Erik Van Looy: We waren in het voorjaar aan het draaien, ik heb dus heel weinig tv gezien. Ik schaam mij daar ook voor. Sommige mensen zijn er trots op dat ze geen tv kijken, maar ik niet. Ik erger mij ook als iemand zegt dat er niets op tv is. Ik kan nog begrijpen dat je vanuit een enigszins bekrompen intellectueel standpunt vindt dat ‘het pretnet van één’ niets voor jou is, maar dat moet je niet ver-algemenen.

Bart De Pauw: Ik ben een veelkijker, ook al omdat ik wil weten waar anderen mee bezig zijn. Maar wat ik meestal doe, is dvd-boxen van series in huis halen. Ik ga er soms speciaal voor naar Londen . Een serie die ik nog altijd geweldig vind, is Spooks, waarvan het zesde seizoen op dvd is uitgekomen. En Pushing Daisies heeft mij ook heel erg gecharmeerd: een serie met een heel vreemd concept en een naïef verhaal, maar als je erin meegaat, word je er geweldig door bedwelmd. Op comedygebied vond ik Flight of the Conchords, een Amerikaanse komische reeks over een Nieuw-Zeelands folkgroepje, het beste wat ik dit jaar gezien heb. Die serie zou perfect op Canvas kunnen.

In de VS komt ondertussen de eerste hype van 2008 uit: ‘Cloverfield’ van JJ Abrams. Hebben jullie die gezien?

De Pauw: Ja, en ik was blij dat ik achteraan in de zaal zat. (Lacht) Die schokkerige beelden en dat gebruik van handheld camera’s, het was om duizelig van te worden. Aan de andere kant was het wel interessant hoe ze die liveverslaggeving probeerden na te bootsen. Enfin, toch het eerste halfuur van de film, tot het monster opdook. Dat hebben die films vaak: het begin is geweldig, maar zodra het monster appartementen kapotbijt en met brandweerwagens gooit, is het voorbij. Ze kunnen dan nog de hele wereld laten ontploffen, het doet je niets meer.

Is het probleem van de Amerikaanse cinema vandaag dat de films niet meer tegen de hype opkunnen?

Van Looy: Het niveau van de pure entertainmentcinema is vaak heel ontgoochelend, en ik denk dat dat ook in het succes van Loft meegespeeld heeft. Onlangs had ik een loodgieter over de vloer en die zei: ‘Proficiat, het was lang geleden dat ik nog eens een goeie film had gezien.’

De Pauw: Als je in de VS in het eerste weekend geen record kunt breken, ligt je film op zijn gat, dat is vandaag de trend. En dus proberen ze op een korte tijd zoveel mogelijk binnen te halen. Het is zoals met die rijstkoeken: je hebt wel iets gegeten, maar echt gevuld ben je toch niet. Een film die rustig kan groeien en zijn publiek kan vinden, een sleeper hit, dat bestaat bijna niet meer.

zFebruari08

In Vlaanderen kan een ‘sleeper hit’ wel nog, zo bewijst ‘Aanrijding in Moscou’ van Christophe Van Rompaey .

De Pauw: Ja, die heeft mij volledig ingepakt. Een eenvoudig, maar besmettelijk filmpje dat je echt meezuigt. Barbara Sarafian is ook fantastisch: hoe ze laat zien hoe bij een uitgebluste vrouw de passie weer oplaait, prachtig.

Van Looy:Aanrijding in Moscou is het soort film dat tien jaar geleden in Vlaanderen nooit gemaakt zou zijn. Toen had je films als Max of Hector aan de ene kant en de alternatieve scene aan de andere, maar nu zit er iets tussen. Er worden ook veel meer genres beoefend: romantische komedies à la Man zkt. Vrouw of zelfs horrorfilms zoals Linkeroever van Pieter Van Hees, die ik ook heel sterk vond. En die films vinden ook hun publiek.

Eigenlijk is het succes van ‘Aanrijding in Moscou’ een grotere verrassing dan dat van ‘Loft’.

Van Looy: Dat klopt. Als zulke films tien jaar geleden al bestaan hadden, was er 10.000 man naar gaan kijken. Terwijl Aanrijding in Moscou nu tegen de 200.000 mensen zit, wat echt gigantisch is: in Vlaanderen staat hij waarschijnlijk bij de tien meest bezochte films. Je voelt dat er hier een enorme belangstelling voor goede lokale producten is gegroeid. Voor muziek geldt hetzelfde, of nog straffer: als je ziet hoeveel Vlaamse groepen hier verkopen, of je kijkt naar de aandacht voor de nieuwe dEUS…

Het is grappig. Wij zijn altijd jaloers geweest op de Franstalige cinema, en tot voor een paar jaar terecht, maar nu zijn zij eigenlijk jaloers op ons. Ze hebben geen publiek, hé? Ze maken interessante films, Vinyan van Fabrice Du Welz bijvoorbeeld, maar er komt niemand naar kijken. Als je daar 40.000 kijkers lokt, is dat een kassucces.

Op de Oscaruitreiking zijn ‘No Country for Old Men’ van de Coenbroers en ‘There Will Be Blood’ van Paul Thomas Anderson de grote winnaars.

De Pauw: Daar heb ik van genoten, omdat ze hun tijd nemen om het verhaal te vertellen.

Van Looy: Absoluut, schitterende films. Ik ben blij dat dat soort cinema nog kan gedijen, en ook scoort. There Will Be Blood heeft het misschien minder goed gedaan, maar No Country for Old Men was wel een succes.

Eind februari won Blu-ray de strijd tegen HD-DVD. Zijn jullie al over-gestapt?

Van Looy: Ik vind het wel fijn om alles te hebben. We bevinden ons hier tenslotte in een bureau waar dvd’s, videocassettes en zelfs laserdisks staan. (Lacht) Maar soms heb ik het gevoel: oké, het is goed geweest, stop nu maar.

Jij bent geen techneut hé?

Van Looy: Neen, niet echt. De iPod of de iPhone: ik heb nog niets waar een ‘i’ voor staat. Behalve I, Claudius, op video. (Lacht)

In 2008 zijn ook de netwerksites, zoals Facebook, doorgebroken. Hebben jullie een eigen profiel?

Van Looy: Facebook heb ik leren kennen via Loft, omdat iemand me zei dat er nu ook een Facebookgroep van de film bestaat. Daar hebben we al bijna 25.000 ‘vrienden’.

De Pauw: Dat zijn er meer dan ik op school had. Ik had er maar twee en een daarvan betaalde ik dan nog. (Lacht)

zMaart08

In maart ging Phaedra Hoste op zoek naar een man. Heb je dat gevolgd?

De Pauw: Een beetje. Maar je moet daar eerlijk in zijn: dat programma is fake van hier tot in Tokio. Ik geloof niet dat Phaedra Hoste echt naar een man op zoek was. En dan zie je die kandidaten zich uitsloven en denk je: waarom?

Vroeger zaten er in ‘Buiten De Zone’ een hoop parodieën op televisie, met programma’s als ‘De echtscheidingsshow’. Nu, vijftien jaar later…

De Pauw:… zou je er niet meer van opkijken als ze ook echt gemaakt worden, ja. Wij hadden indertijd in Buiten de Zone ook het idee voor ‘De terminale quiz’, waarbij degene die als laatste overbleef een gratis begrafenis kreeg. Dat hebben we uiteindelijk niet opgenomen omdat het erover was, maar kijk naar DeGrote Donorshow in Nederland: die was wel in scène gezet, maar tegelijk was het een signaal dat zoiets vandaag wel zou kunnen.

De grenzen liggen steeds verder. Ten tijde van De Mol zaten we met het probleem hoe we die groep moesten uitdunnen, en toen opperde iemand dat we de kandidaten elkaar naar huis konden laten sturen. En wij zeiden: ‘Dat kun je niet maken, dat is moreel onverantwoord.’ Terwijl in de reality-tv van vandaag het conflict echt gezocht én uitgelokt wordt. Er wordt ook geen kritiek meer gegeven. Die programma’s zijn een soort ramptoerisme geworden, waarvan zelfs intellectuelen zeggen dat ze er wel eens graag naar kijken, ‘om te lachen’. Ik word er apathisch van. Ook al omdat het meestal argeloze mensen zijn die in de val worden gelokt, of mensen die hopen bekend te worden.

Van Looy: Beroemdheid wordt te veel gecultiveerd. Vroeger moest je voor school iemand interviewen met een interessant beroep, vandaag een BV. Dat maakt mij zo kwaad, ook omdat dat zo belastend is voor ons, BV’s. (Lacht)

Het meest succesvolle realityprogramma was wel datgene met de minste conflicten: ‘Mijn Restaurant’.

De Pauw: Ja. Als ze eens een ruzie konden meepikken, gingen ze het niet laten, maar al bij al was dat programma heel positief. Het toonde dat je met hard werken een eigen zaak uit de grond kunt stampen, en dat wie hard werkt, ook beloond wordt. En dat zien de mensen graag.

Heb je ‘Rwina’ gezien, ‘de allochtone versie van ‘Buiten De Zone”?

De Pauw: Het was verdienstelijk. Het theaterstuk vond ik geweldig, maar de vertaling naar televisie was niet perfect. Ik had het gevoel dat ze iets strenger hadden mogen zijn in de selectie van de sketches.

zApril08

In april begint ‘Sterren op de Dansvloer’. Worden jullie eigenlijk voor zulke dingen gevraagd?

De Pauw: Ik ben al voor alles gevraagd. Stanley’s Route, dansprogramma’s…

Van Looy: Ik ook.

De Pauw: Nu vind ik Sterren op de Dansvloer wel niet slecht, omdat er nog een soort positivisme in zit: het gaat over wie het best kan dansen, en over hoe je veel moet oefenen om beter te worden.

Zie je jezelf er ooit aan meedoen?

De Pauw: Neen, dat niet.

Van Looy: Ik wacht op Sterregisseur/Sterartiest. (Lacht) Neen, als je op tv komt, spring je er beter spaarzaam mee om. Ik probeer ervoor te zorgen dat ik maar één keer per jaar echt intensief op tv te zien ben, tijdens De Slimste Mens, en dan moet je dingen als Sterren op de Dansvloer weigeren. Maar eigenlijk zie ik dat soort programma’s wel graag, omdat het echte televisie voor het hele gezin is.

In april gaat ook ‘Tomtesterom’ van start. Wat vond je daarvan?

De Pauw: Heel leuk, ook omdat Tom Waes zich kwetsbaar durfde op te stellen. De stoere kerel die iedereen uit Het Geslacht De Pauw kent, die wenend uit het Kanaal wordt gehaald, dat was heel eerlijke tv. Ik geloof dat mensen dat waarderen. En Tom is natuurlijk een heel sympathieke gast. Als ik naar de oorlog zou moeten, neem ik hem mee.

Van Looy: En mij niet?

De Pauw: Ook, maar voor de dispatching. (Lacht)

Erik, jij vond ‘Climbing Spielberg’ een van de leukste programma’s van het jaar, niet?

Van Looy: Ja, omdat ik veel van wat die gasten deden vroeger ook zelf gedaan heb. Zij klampten iedereen in Hollywood aan om dichter bij Spielberg te raken, ik reed op mijn 14e met mijn bompa door Los Angeles om aan te bellen bij mensen als Kirk Douglas en James Stewart. Zij wilden Spielberg ontmoeten om hem hun scenario te geven, ik ben ooit een script voor de deur van Dennis Hopper gaan leggen. Ik zag mezelf dus terug. Het straffe was natuurlijk ook dat ze Spielberg uiteindelijk hebben kunnen interviewen, alleen dan nog, iets wat mij in de vijftien jaar dat ik voor de VRT-filmmagazines gewerkt heb nooit is gelukt. En zoals Spielberg zelf zei, was dat het beste interview dat hij ooit gegeven heeft, en ik geloof hem. Ik heb genoeg filmmensen ontmoet om te weten wanneer het echt wordt en echter dan dat heb ik het nooit gezien.

zMei08

Over Spielberg gesproken: wat vond je van de nieuwe Indiana Jones?

Van Looy: Een geweldig eerste halfuur, maar dan ging het bergaf. Hij heeft ook iedereen teleurgesteld, denk ik. Dat was nu een film die ruim een miljoen kijkers had moeten lokken, en toch op 560.000 blijft steken. Dat zegt genoeg. Men zegt soms dat films ‘critic proof’ zijn, maar dat klopt maar tot op een bepaalde hoogte. Als Indiana Jones goede kritieken had gekregen, dan was hij wel boven het miljoen geraakt. Hetzelfde met Loft: als die was neergesabeld, dan had hij 3 à 400.000 kijkers gehaald, niet meer.

En wat dacht je van de Gouden Palm-winnaar ‘Entre Les Murs’?

Van Looy: Goed, maar tegelijk een beetje overroepen. Omdat er in die film maar twee beelden zitten die mij cinematografisch echt iets vertellen. Ik ben een regisseur van de oude stempel, in die zin dat ik geloof dat je als regisseur voor een meerwaarde moet proberen te zorgen. Wat maakt Citizen Kane tot Citizen Kane? Dat het zo fantastisch in beeld is gebracht, waardoor het verhaal veel sterker wordt. En dat ontbreekt een beetje in Entre Les Murs. Als je de beste films van het jaar opsomt, zou Entre Les Murs daar als Gouden Palmwinnaar logischerwijze bij moeten staan, en toch komt hij bij mij niet in de top 10 voor, hoe waardevol hij ook is. Dan vind ik bijvoorbeeld Le Silence de Lorna van de gebroeders Dardenne straffer, omdat het veel meer cinema is.

Eind mei ben jij 40 geworden, Bart. Was dat een belangrijk moment?

De Pauw: Niet echt. Toen ik 36 werd, dacht ik al dat ik 40 was, dat was dus veel moeilijker. (Lacht) Ik heb wel het gevoel dat ik met Loft een nieuw tijdperk ben begonnen, dat ik op de een of andere manier volwassener geworden ben. Dat merk ik ook aan de dingen waarop ik nu aan het broeden ben, dat die een ernstiger richting uitgaan en iets dieper snijden. Dat heeft niets te maken met 40 worden, het is veeleer een natuurlijke evolutie. Die thema’s uit Loft, die dilemma’s over iets wel of niet doen, zitten ook in de boeken die ik graag lees, of in de films die ik graag zie. Brokeback Mountain bijvoorbeeld, of The Remains of the Day.

zJuni08

Wat dacht je van ‘Sex & The City’?

Van Looy: Die heeft mij geweldig ontgoocheld. Omdat de serie zo sterk was, en de film gewoon een melig verhaaltje bracht: het ging over de city, de sex zat er niet meer in.

Op Canvas begint ‘Top Gear’, en afgaand op het aantal vermeldingen in onze rubriek ‘De tv-momenten’ wordt dat onder tv-makers druk bekeken.

De Pauw: Ik heb een dvd-box gekocht. Het is niet iets waarnaar ik spontaan kijk, want ik ben geen autofreak, maar de dingen die ik gezien heb, vond ik wel leuk. Het probleem is dat er een systeem in zit dat je op een bepaald moment wel beu bent.

In de VS loopt het vijfde seizoen van ‘The Mole’. In een recensie wordt het programma omschreven als ’the smartest reality-program ever’.

De Pauw: Wow, dat is het eerste wat ik ervan hoor. Een stevig compliment. Maar veel hangt natuurlijk van de invulling af. In Tsjechië wilden ze onlangs ook hun versie maken, en daar hadden ze na een maand al alle spelle-tjes verzonnen, wat ongelooflijk snel is. Ik vroeg dus om een voorbeeld van een spel te geven, en dan zei die producer: ‘We have a stick, they run with stick to other side and then back.’ ‘Ja maar, hoe kun je dan weten wie de mol is?’ ‘He who drops stick’. (Lacht) En dan moet je uitleggen dat je die spelletjes toch beter iets ingewikkelder maakt.

Van Looy: Maar zo gaat het vandaag vaak. In veel realityprogramma’s draait het om ‘he who drops stick’. De reality is belangrijker dan het spel, terwijl het bij De Mol omgekeerd was.

24 juni staat bij veel tienermeisjes in het rood aangestreept: die dag wordt de finale van ‘Sara’ uitgezonden.

Van Looy: Ik heb dat helaas niet gevolgd, omdat we aan het draaien waren. Maar LouisLouise heb ik nu wel een paar keer gezien, en ik moet zeggen dat ik dat eigenlijk wel straf vind. Het is niet per se mijn ding, maar er wordt goed in geacteerd, het heeft stijl, er zit humor en ironie in… En als ik hoor tegen welk ritme dat gemaakt wordt, zeg ik: chapeau.

zJuli08

Juli was een prima maand voor de Amerikaanse blockbuster, want met ‘The Dark Knight’ en ‘Wall-E’ kwamen twee bejubelde films uit.

De Pauw:Wall-E was schitterend. Wat een creativiteit, wat een wereld van verbeelding, bijna elke seconde was een feest voor het oog. The Dark Knight heb ik gemist, daarvoor zit ik echt te popelen tot de dvd uitkomt.

Van Looy:The Dark Knight was heel straffe kost: een verhaal dat kronkelt en verrast, een schitterende acteer-prestatie van Heath Ledger… Een blockbuster die ambitieus durft te zijn Er is ook echt over het scenario nagedacht, misschien zelfs iets te hard – een verwijt dat wij over Loft ook soms krijgen. Maar ik heb liever twee wendingen te veel dan 26 te weinig. Ik vond de film alleen net iets te lang, maar dat probleem hebben veel blockbusters de laatste tijd. Dat Sex & The City 2,5 uur moet duren, kan ik bijvoorbeeld niet begrijpen. Omdat in Hollywood alles om geld draait: een film van 90 minuten heeft even veel kans op succes als een van twee uur, maar hij is wel 30 miljoen dollar goedkoper.

zAugustus08

In augustus ontploft de rel tussen Wendy Van Wanten en Dag Allemaal. Hebben jullie het lastiger dan vroeger om jullie leven af te schermen?

De Pauw: Ik sta eigenlijk alleen in de boekjes als ik met iets bezig ben. Anders zie ik er het nut niet van in. Een interview over mijn kleerkast doe ik niet, ik heb mijn vrouw of kinderen nog nooit opgevoerd en ons trouwfeest hebben we niet laten sponsoren.

De redenering ‘als je er in goede tijden in staat, moet je er in slechte tijden ook maar tegen kunnen’ klopt dus?

Van Looy: Als je alles prijsgeeft, om wat voor reden ook, dan vind ik dat die redenering enigszins opgaat.

De Pauw: Aan de andere kant zijn bekende mensen nog altijd geen gemeengoed, hé? Je moet ze een leven gunnen. Stel jezelf eens in de plaats van Britney Spears: dat moet een hel zijn.

Vlaanderen is dan nog behoorlijk braaf. Zie je het hier ooit tot Britse of Amerikaanse toestanden komen?

Van Looy: Ik denk dat de volksaard toch een rol speelt. Als je hoort hoe in Nederland met vedetten wordt omgegaan, zowel in de media als door de man op de straat… André Van Duin kan in Antwerpen rustig over straat lopen, maar in Amsterdam wordt hij overal aangeklampt.

De Pauw: Dat speelt mee, en ook het feit dat Vlaanderen zo’n klein gebied is. Er zitten veel minder vissen in de vijver. Wat Dag Allemaal met Wendy Van Wanten heeft gedaan, kunnen ze niet te vaak doen, want dan hebben ze geen BV’s meer over.

Van Looy: Maar het is duidelijk dat er grenzen verlegd worden, al geldt dat niet enkel voor de populaire pers. Ook de betere media springen op die kar, omdat ze blijkbaar niet anders kunnen dan volgen. Ik denk dat we op een trein zitten waarvan niemand weet waar hij zal stoppen.

zSeptember08

Begin september ben jij zelf voorpagina-nieuws, Bart, als bekend wordt dat je bij Woestijnvis vertrekt. Dat gaf met-een aanleiding tot allerlei speculaties over het productiehuis.

De Pauw: Ja, het is niet abnormaal dat mensen eens van omgeving willen veranderen, maar in mijn geval staat dat in de krant. Woestijnvis is een van de weinige productiehuizen die iedereen kent, dus als daar iemand weggaat, is het maar normaal dat er eens tegen geschopt wordt.

Van Looy: Er wordt veel over Woestijnvis in goede tijden geschreven, als dan de mogelijkheid bestaat dat het slecht gaat – wat voor alle duidelijkheid niet zo is – krijg je óók veel aandacht. Maar je voelt dat men al een tijdje naar een barst op zoek is, en ik vind dat vreemd. Al die vragen of Woestijnvis nog even creatief is als vroeger, bijvoorbeeld. Dit najaar is Loft uitgekomen, er is een nieuwe reeks van Neveneffecten, binnenkort begint Van Vlees en Bloed (de fictiereeks van Tom Van Dyck; nvdr.), noem maar op.

De Pauw: Soit, als het voor mij nog altijd de perfecte omgeving was geweest, was ik er gebleven. Ik heb me nu aan de VRT verbonden, en daar zal ik met mijn productiehuisje mijn eigen creatieve cocon proberen te maken.

Ik ging er eigenlijk van uit dat je bij Woestijnvis ook in een creatieve cocon zat, en dat het dan niet uitmaakte hoe groot het bedrijf werd.

De Pauw: Wel, dat is een beetje veranderd.

Tom Lenaerts zei onlangs dat een programma als ‘Schalkse Ruiters’ vandaag bij de VRT niet meer zou kunnen, omdat men daar vooral bezig is met ‘consolideren wat goed is’. Hoe creatief zul je dan kunnen zijn?

De Pauw: Een van de voorwaarden die ik gesteld heb, is dat ik kan blijven doen wat ik altijd gedaan heb. Ik krijg geen carte blanche, maar ik heb wel de zekerheid dat ik binnen die drie jaren waarvoor ik bij de VRT getekend heb de dingen zal kunnen maken die ik wil maken. Dat was ook de reden waarom ik bij Woestijnvis zat: omdat je daar de kans kreeg om creatief te zijn. Maar nu is het tijd voor iets anders.

Het is dus niet zo dat je bij Woestijnvis bent opgestapt omdat je Loft niet zelf mocht regisseren?

De Pauw: Neen, absoluut niet, ik heb Erik zelf gevraagd. Ik zal ooit wel eens zelf iets regisseren, maar dan veeleer een film als Aanrijding in Moscou, iets kleins en overzichtelijks. Ik wilde niet dat mijn scenario het slachtoffer werd van mijn onervarenheid op dat vlak.

In het nieuwe tv-seizoen duiken enkele opmerkelijke VRT-programma’s op, zoals ‘De Naaktkalender’, ‘Doodgraag Leven’ en ‘Voorbij De Grens’. Wat vond je daarvan?

De Pauw: Van De Naaktkalender heb ik een paar afleveringen gezien, maar dat gaf mij geen dwingende reden om verder te kijken. Het was mooi gedaan, maar op het einde van de rit zat je naar blote borsten te kijken, hé? Ik toch. Voorbij De Grens was prachtig in beeld gezet, maar het voelde een beetje kunstmatig aan. Hoe goed bedoeld ook, die insteek dat je een berg moet beklimmen om je handicap te overwinnen, hoefde voor mij niet. En ik denk eigenlijk ook niet voor mensen met handicaps: zij beklimmen dagelijks bergen. Over Doodgraag Leven kan ik me niet uitspreken, omdat ik dat niet heb gevolgd. Ik wil geen empathie krijgen voor iemand die je enkele weken later kwijt bent. Ik kan daar niet tegen.

De VRT bracht die programma’s op enkele weken tijd op antenne, in een periode dat ook de rel rond Hitlers lievelingsgerecht losbrak. Het leek wel alsof de openbare omroep verder en verder probeerde te gaan.

De Pauw: Op tv-gebied hebben mensen intussen al heel veel eelt op het netvlies, en je moet al hard prikken om nog een verschil te maken. Vandaar al dat geruzie op tv, de conflicten in The Block en het gestook tussen Maurice Engelen, Do en Kris Wauters in X-Factor. Maar een programma als Voorbij de Grens is niet gemaakt om te choqueren, daar ben ik zeker van. Net zoals ik niet geloof dat Jeroen Meus bewust een rel wilde uitlokken.

In de krant zei iemand dat de forelrel kwam doordat er te weinig mensen met tv-ervaring aan de top van de VRT zitten. ‘Bij Woestijnvis was het niet gebeurd’, aldus die anonieme bron.

Van Looy: Ik heb dat ook gelezen, en misschien klopt dat. Ten tijde van De Quizmaster hebben we eens een reeks straatinterviews opgenomen, waarin Bart aan mensen vroeg: ‘Zoek het concentratiekamp in de volgende zin.’ En dan: ‘Dachau je niet voor mogelijk’, waarop mensen antwoordden ‘Mogelijk’. Maar ik weet dat Michiel Devlieger en Tom Lenaerts toen de reactie hadden: ‘Dat kun je niet maken.’ Uiteindelijk is het niet uitgezonden.

De Pauw: Aan de andere kant, zoals Jelle De Beule onlangs zei: als je ziet wat wij al gedaan hebben in Het Gesproken Dagblad in Man Bijt Hond, ongelooflijk dat daar geen reactie op komt. Of de nazistische Cliniclown in Het Geslacht De Pauw, hoe we daar ooit mee weggeraakt zijn! Maar als je het hebt over programma’s die grenzen verleggen, kun je niet om Het Zesde Zintuig heen. Dat vond ik erover. Er bestaan heel veel charlatans die op de hoop van goedgelovige mensen teren, en als je die dan een platform geeft, zorg je ervoor dat ze nog meer geld uit hun zakken kunnen kloppen. Ook al omdat er nergens tegenwicht werd gegeven: men ging er gewoon van uit dat er zoiets als een zesde zintuig bestaat.

zOktober08

In oktober, en ook in de maanden daarop, is het natuurlijk al ‘Loft’ wat de klok slaat. Wat heeft jullie over het succes nu het meest verbaasd?

Van Looy: Hoe breed de film ging. Ik had eerlijk gezegd het gevoel dat De Zaak Alzheimer voor een breder publiek bestemd was. Omdat Loft over overspel gaat, wat niet het meest zonnige thema is, en omdat de hoofdrolspelers dertigers en veertigers zijn. Maar blijkbaar zijn mensen op hun 15e al met overspel bezig, en op hun 75e nog. (Lacht)

De Pauw: Nog iets waarvoor we vooraf bang waren, was dat Loft te veel ‘een mannenfilm’ zou worden. Terwijl nu blijkt dat vooral vrouwen de film goed vinden.

Van Looy(Tegen Bart:) Wist je trouwens al dat we de Flair-prijs voor beste film van het jaar gewonnen hebben? Vóór Sex & The City. Als je die kunt kloppen… (Lacht) Het is ook grappig hoe verschillend er in het buitenland gereageerd wordt. Vanuit Frankrijk kregen we onmiddellijk een telefoon van TF1, omdat ze een remake wilden maken. In Amerika vinden ze de plot dan weer fantastisch, alleen stellen ze zich vragen bij het thema. ‘Dat idee van die loft als privéplekje voor die vijf mannen is geweldig, maar moeten ze daar echt overspel plegen?’ (Lacht) Dat is weer de volksaard, hé? Toen het overspel van François Mitterrand uitkwam, zei die: ‘Et alors?’ Bij Bill Clinton was het: ‘I did not have sex with that woman.’

Zijn jullie sinds de première zelf al naar een voorstelling geweest?

De Pauw: Neen, want het zat altijd vol. Oei, dat is een heel fout mopje. (Lacht)

Van Looy: Ik ben onlangs met mijn broer geweest. En het was heel prettig om tussen 750 man te zitten die naar jouw film kijken. Is dat narcistisch? Misschien een beetje, maar iemand als Koen Wauters kan elke avond genieten van dat directe contact met zijn publiek, terwijl je daar als filmregisseur meestal van verstoken blijft. Het vreemde is dat ik na De Zaak Alzheimer dacht: wat er nu gebeurt, maak je maar één keer in je leven mee. Daar was ik echt van overtuigd. Maar nu blijkt dat dat toch voor herhaling vatbaar is, en ik wilde daar eens van genieten.

De Pauw: Ik kreeg gisteren trouwens nog een mooie reactie van een vrouw in de winkel. ‘Proficiat met uw film’, zei ze. ‘Want jij hebt daar toch de dialogen voor geschreven, hé?’ Ik zeg: ‘Neen mevrouw, ik heb het hele verhaal geschreven.’ Waarop zij verontwaardigd reageerde: ‘Ja, ja, en Erik Van Looy heeft niets gedaan zeker?’ (Lacht)

Het is natuurlijk ook vrij uniek, die ‘door Erik Van Looy en Bart De Pauw’ op de affiche.

Van Looy: Dat kon niet anders. Ten eerste was de samenwerking zo intens dat Bart niet vermelden immens onfair was geweest. En ik wist ook dat iedereen na De Zaak Alzheimer zat te wachten op iets wat nog straffer was, en daarom was die dubbele credit nog beter. Je komt immers niet af met ‘de nieuwe film van Erik Van Looy’, maar met ‘de eerste film van Erik Van Looy en Bart De Pauw’, en dat levert een prachtig verhaal op.

zNovember08

Enkele weken na ‘Loft’ komt de nieuwe Bond uit, ‘Quantum of Solace’.

Van Looy: Het enige wat ik kan zeggen, is: hopelijk is de volgende beter .

De Pauw: Mijn vrouw zei achteraf: ‘Ik wist niet dat een actiefilm zo saai kan zijn.’ Als Bond iemand wil achtervolgen die met een boot wegvaart, neemt hij niet zelf een boot, neen, hij neemt een brommer en springt daarmee over drie boten.

Van Looy: Dat zou ik nu toch ook nog doen. (Lacht)

Bond moest het in zijn eerste weekend afleggen tegen ‘Loft’. Ik kan me voorstellen dat ze daar in Amerika even van opkijken.

Van Looy: Ze pikken dat natuurlijk op. Bond stond over de hele wereld op één, behalve in Vlaanderen. Letterlijk één week na de release kreeg ik telefoon vanuit de omgeving van Steven Spielberg, omdat die Loft wilde zien. Maar dat de cijfers van Bond tegenvielen, lag niet alleen aan ons. De film was niet goed genoeg, zeker in vergelijking met de vorige.

Behoren jullie tot de weinige kijkers van ‘Iets met boeken’, Canvas’ langverwachte boekenprogramma?

Van Looy: Ik heb één uitzending gezien, die waarin Herman Brusselmans en Kader Abdolah te gast waren. En die vond ik heel aardig. Wat me wel irriteert, is dat er over een boekenprogramma zo gedebatteerd wordt, terwijl er niemand vraagt wanneer er een filmprogramma komt. Als je de bezoekersaantallen van Loft of Aanrijding in Moscou ziet, dan is dat puur maatschappelijk misschien zelfs relevanter.

Heb je ‘Changeling’ gezien, de ondertussen 28e film van Clint Eastwood?

Van Looy: Ik was niet mee, en ik ben nochtans zo’n fan. Hij is momenteel misschien wel de meest interessante regisseur in Hollywood, omdat hij constant op een zeer hoog niveau gedurfde en aparte films maakt, op een leeftijd die voor mij onvoorstelbaar is. (Lacht) Weet je dat Eastwood ooit met de remake van De Zaak Alzheimer geflirt heeft? Hij wilde die regisseren én zelf de rol van Jan Decleir spelen. Het heeft er ook lange tijd naar uitgezien dat hij het zou doen, maar uiteindelijk is het mislukt. Het probleem was dat het personage van Angelo Ledda in het eerste Amerikaanse scenario veel kleiner was, waardoor de film voor hem niet meer boeiend was. Verdomd jammer, want Eastwood is een van de weinige goden in Hollywood, hé? Toen hij in de remake betrokken was, werd hij nooit bij naam genoemd, omdat ze dachten dat dat ongeluk bracht. Ze hadden het altijd over ‘The Man’. ‘The Man is reading it’. En dat veranderde dan in: ‘The Man is no longer involved.’

zDecember08

Naar welke films kijken jullie uit?

Van Looy:Australia van Baz Luhrmann, daar ben ik heel benieuwd naar. En ook Dirty Mind van Pieter Van Hees, met Wim Helsen in de hoofdrol, en Unspoken van Fien Troch staan op mijn lijstje. Je ziet: ik ben een grote fan van de Vlaamse cinema.

Onlangs kwam ‘(N)iemand’ in de zalen, de nieuwe film van Patrice Toye. Naar aanleiding daarvan werd zij hier en daar samen met Fien Troch en Dorothée van den Berghe geïnterviewd, en ik had de indruk dat die zich tegen jullie wilden afzetten. Zij maken auteursfilms en ‘Loft’ is een publieksfilm, om het samen te vatten.

Van Looy: Ik heb dat ook gelezen, en ik was daar heel lichtjes door beledigd. Als je een genrefilm maakt, ben je een vakman, als je een alternatieve film maakt, ben je een kunstenaar, zo leek het. Het klinkt heel arrogant om het te zeggen, maar dat soort hokjesdenken heeft ervoor gezorgd dat Hitchcock nooit een Oscar heeft gewonnen. Onze kritieken waren ook goed, hé? Als iedereen onze film had afgebroken, was ik er nog in willen meegaan, maar nu zie je toch dat Loft meer is dan een voorgeprogammeerd commercieel vehikel? Daarom irriteert het me ook mateloos als er wordt gesproken over de hype die we zouden hebben aangewakkerd. Je kunt dat niet. In dit geval komt die hype voort uit de kwaliteit van de film, dat maak ik toch op uit de reacties.

Het valt inderdaad op dat er zo goed als geen tegenstroom rond ‘Loft’ is.

De Pauw: Die is er wel, maar miniem.

Van Looy: Het is onmogelijk om iets te maken dat werkelijk iedereen goed vindt, maar afgaand op wat ik hoor en lees, komt 90 procent van de mensen toch tevreden buiten. In Focus Knack zijn we zo stom geweest om te zeggen dat we de babysit zouden terugbetalen als mensen de film niet goed vonden, maar ik heb dat nog geen enkele keer moeten doen (Lacht)

De Pauw: Als Patrice Toye bedoelt dat het niet allemaal Lofts moeten zijn, en dat haar soort films ook moet kunnen, dan kan ik daar wel inkomen. Ik moet ook niet alleen Amerikaanse films hebben. Mijn topper van 2008 was Lust, Caution van Ang Lee, een Chinese film die drie uur duurt en mij volledig meegesleept heeft.

Om af te sluiten: hebben jullie er een idee van hoeveel interviews jullie in 2008 gegeven hebben?

Van Looy: Gruwelijk veel. Ik had gehoopt dat ik na de release van Loft twee maanden lang zou kunnen verdwijnen, maar dat zat er toch niet in. Enerzijds door De Slimste Mens, anderzijds omdat Loft het zo goed doet. Als je film ‘explodeert’, ben je daar zo blij om dat je dat ook naar buiten wil brengen. Dus als ze voor je reactie bellen, ga je daar natuurlijk op in.

De Pauw: Als we op elke aanvraag waren ingegaan, dan was het letterlijk een fulltime job geweest. Maar dit was voor mij wel het allerlaatste interview van het jaar: ik moet echt even een rustpauze inlassen, al was het maar om nieuwe dingen te bedenken om te zeggen.

Dan houden we het hierbij. Bedankt heren.

Door Patrick Duynslaegher en Stefaan Werbrouck l Foto Sigfrid Eggers