Hoe heeft de Belgische dancemuziek de wereld veroverd? De belangrijkste mijlpalen op een rij.

1979 – Telex ‘Moskow Disco’

‘C’est ça la nouvelle musique/Et les rythmes automatiques’. Zo luiden Marc Moulin, Dan Lacksman en Michel Moers het uur nul van de Belgische elektronica in. Synthesizerpioniers worden ze genoemd, het liefst in één adem met Kraftwerk en het Yellow Magic Orchestra van Ryuichi Sakamoto. Telex heeft de elektropop niet uitgevonden, maar ondanks een overdosis zelfrelativering hebben ze er de wereld mee veroverd. Wegwerpmuziek, noemen ze het zelf en sommige media gaan graag akkoord: ‘Of course, this is completely disposable music: next month it will hold no interest’, schrijft Melody Maker in 1978. Fout! Moskow Diskow wordt een hit van Tokio tot Milaan, en ook de coverversies van Rock Around The Clock en Twist A Saint Tropez vinden gretig aftrek in Engeland en de rest van Europa. In 1980 verdedigt Telex met Eurovision de nationale driekleur op het Eurosongfestival – een knap staaltje Belgisch surrealisme. Het trio strandt op de voorlaatste plaats, met dank aan Portugal, dat 10 punten veil heeft voor Moulin en co.

1983 – R&S Records

Zes jaar voor het invloedrijke Warp Records in Londen boven de doopvont wordt gehouden, schrijft het koppel Renaat Vandepapeliere en Sabine Maes Belgische clubgeschiedenis met de oprichting van R&S. Vanuit Gent brengt het label met het bekende Ferrari-logo vroege werken uit van onder meer Aphex Twin, Detroitlegende Juan Atkins, Joey Beltram en Bio- sphere. Ook CJ Bolland vindt voor zijn eerste releases onderdak in de stal van Renaat & Sabine. In 2001 houden ze het voor bekeken, maar sinds vorig jaar is het label aan een (digitale) revival toe.

1986 – New Beat

In 1986 verschijnt de single Flesh van de Belgische groep A Split Second, die onbewust de katalysator vormde voor het newbeatgeluid. Welke dj precies als eerste op het idee komt om het nummer op 33 in plaats van 45 toeren te draaien blijft stof voor discussie, maar de trage, loodzware beats die daar het gevolg van zijn overspoelen al snel de discotheken in Antwerpen, Gent en Brussel. Producers zien een gat en voorzien de markt van dansplaten op maat van de jongste nachtbrigade. De doodsteek van het genre wordt in 1989 ingeluid door The Sound Of C van de Confetti’s, een plaatje dat door producer Serge Rae- makers ineen wordt gebokst op verzoek van de gelijknamige discotheek in Brasschaat. Door het grote succes springt iedereen, van Plastic Bertrand tot Frank Dingenen en de vtm-nieuwsdienst, plots op de new-beatkar – ‘Nougat beat’ wordt deze commerciële stroming smalend genoemd. De pioniers zoeken andere muzikale oorden op en new beat wordt even snel begraven als het ontstaan is.

1987 – Boccaccio Life International

Al in 1972 stampt Robert De Maeschalk in Destelbergen zijn discotheek Boccaccio uit de grond, een hippe keet waar funk, soul en disco de dansvloer beheersen. Als in 1985 even verderop een gloednieuwe club, de Carrera, de deuren opent en het publiek wegblijft, vindt De Maesschalck het tijd voor een grondige facelift. In 1987 gaat Boccaccio Life International van start met een blits, gechromeerd decor waarin neonlichten en lasers een futuristische sfeer scheppen. Intussen is de newbeatrage in volle zwang, en met DJ Olivier Pieters heeft Boccaccio een van de trendsetters achter de draaitafels staan. Het hele weekend lang schuiven lange rijen clubbers aan om de beruchte dansarena te betreden, waarvan de faam intussen tot in heel Europa reikt. Ook het Britse stijlmagazine iD neemt er in 1988 poolshoogte van het fenomeen new beat: ‘Entering the Boccaccio club in Ghent is like falling into a dislocated version of life in slow motion. 2500 dancers are standing, backs rigid, limbs swinging at robotic half speed to a soundtrack of deconstructed, underground Euro-beat.’ In 1993 is het uit met de pret. Burgemeester Gijselinck van Destelbergen is de overlast moe – ‘Van mij mag de Boccaccio gerust verhuizen naar Parijs’, verklaart hij op de BRT – en trekt de stekker uit een tijdperk. Het kwaad is echter geschied: vanuit Boccaccio is de intocht van house en techno op het Europese vasteland definitief ingezet.

1989 – Technotronic ‘Pump Up The Jam’

Dominique van S£ur Sourire is nog steeds het grootste Belgische succesnummer in Amerika, maar Technotronic deed met Pump Up The Jam bijna even goed. In de Billboard Hot 100 blijft de single steken op de tweede plaats, maar hij prijkt wel bovenaan in de club charts. In tegenstelling tot de zingende non scoort Technotronic trouwens nog drie hits in de VS: ook Get Up (Before The Night Is Over), This Beat Is Technotronic en Move This halen de top10. In 1990 verzorgen Ya Kid K en MC Eric zelfs het voorprogramma van Madonna tijdens haar beruchte Blond Ambition-tournee. Het brein achter Technotronic is producer Jo Bogaert, een Aalstenaar die eerder de new-beatscene onveilig maakte onder het pseudoniem Nux Nemo. Wereldwijd gaan er een kleine vier miljoen exemplaren van Pump Up The Jam over de toonbank en twintig jaar later pompt de clubklassieker nog even aanstekelijk als toen.

1993 – Teknoville

België speelt dan wel een prominente rol op het technotoneel, de nationale radio blijft doof voor de muzikale revolutie. Eind jaren 80 doet Jan Hautekiet tijdens een BRT-reportage new beat, acid house en aanverwanten af als ‘slechts een trend’ en ‘je weet hoe vluchtig die zijn’. De vrije radio’s krijgen dan ook vrij spel wat de nieuwe beats betreft en gaan met de luisteraars lopen. In 1993 moet Studio Brussel plooien en gaat Teknoville van start. Het programma, de voorloper van Switch en Mish Mash, wint snel aan marktaandeel, en de eerste Teknovilleparty mét live-uitzending doet de Lokerse Cherry Moon tot de nok vollopen. Ergens aan de Reyerslaan gaat een lampje branden: elektronische dansmuziek is meer dan een fait divers.

1995 – I Love Techno

Tegenwoordig zijn kolkende dance halls en andere boiler rooms vaste kost op festivals, maar het begon allemaal bij 700 man en twee nog anonieme draaitafelaars uit Parijs. Net zoals iedere Gentse rockliefhebber er zogezegd bij was toen Nirvana in 1989 in de Democrazy stond (opkomst: 150 man), is de passage van Daft Punk op de eerste editie van I Love Techno in Vooruit stof voor urban legends. Jeff Mills en Richie Hawtin waren er ook bij, net als 700 danslustigen. Organisator Peter Decuypere had eerder al de technoclub Fuse uit de grond gestampt in Brussel, maar dance op zulke grote schaal is tot dan toe ongezien – festivals zijn het exclusieve terrein van rockgroepen. In 1997 verhuist I Love Techno naar de hallen van Flanders Expo, waar het 12 jaar later nog steeds zit en jaarlijks 35.000 fuifbeesten uit heel Europa lokt.

2002 – 2manydjs ‘As Heard On Radio Soulwax, Pt. 2’

Een kleine stap voor Stephen en David Dewaele, een giant leap in de Belgische dancegeschiedenis. Met hun bastaardversie van elektro, pop, disco en rock op As Heard On Radio Soulwax, Pt. 2 tillen de broertjes Dewaele de cut-and-paste-techniek van Grandmaster Flash op wereldniveau. Album van het jaar schrijft The New York Times, en David Bowie verklaart zich fan. Als de thin white duke wegens een spierverrekking verstek laat gaan als afsluiter op Werchter 2004 vullen 2manydjs het gat. ‘Ik heb het gevoel dat we 2manydjs hebben vermoord. Dit is het tegenovergestelde van alles waarvoor we het deden. Nu is het gedaan’, verklaart Stephen achteraf op de radio. Maar het einde is bijlange niet in zicht. De albums van Tiga moeten dan nog worden geproducet en The Rolling Stones nog geremixt, Pukkelpop 2008 moet nog worden afgesloten, net als de Marquee op… Werchter 2009. Zaterdag 19 december staan Soulwax/2manydjs in het gezelschap van een rits special guests in de Lotto Arena met de kerstparty Soulwaxmas, tickets voor diezelfde show in de Londense Brixton Academy waren in één dag uitverkocht.

Win 25 duotickets voor This Beat is Elektronic, 10 exemplaren van This Book is Elektronic en 10 T-shirts. Zie pagina 6. Trakteert op

FOCUSKNACK .BE

Door Jonas Boel