F.W. Murnaus verfilming van de Faustlegende blijft een van de meest opzienbarende zwijgende films uit de geschiedenis.

Faust

1926

Film: ****

Extra’s: **

(Living Colour)

Dezer dagen worden de films van F.W. Murnau (1888-1931) minder bekeken en besproken dan die van zijn tijdgenoot Fritz Lang. Toch blijft hij volgens kenners de grootste regisseur van de Duitse cinema en maakte hij de meest overweldigende beelden uit de periode van de stille film. In zijn semi-expressionistische versie van Goethes bekende verhaal, vertelt Murnau in een symfonie van dreigende en betoverende beelden het verhaal van een geleerde (Gösta Ekman) die zijn ziel aan de duivel (Emil Jannings) verkoopt. Bovenal geeft hij een demonstratie van zijn technische virtuositeit die ook nu nog de meest geblaseerde toeschouwer zal verbluffen. Met zijn bewegende camera creëert Murnau een ritme dat radicaal breekt met de statische, ornamentele stijl die we van het Duitse expressionisme gewoon zijn. Zoals vele Duitse films uit die periode, flirt Faust met het bovennatuurlijke en worden de conflicten uitgevochten in een aanhoudende strijd tussen de demonische krachten van de duisternis en de positieve krachten van het licht. Lotte Eisner, de grote historica van de stille Duitse cinema, bejubelde Faust terecht als een absolute triomf van de esthetiek van het clair-obscur. De hele film berust op een reeks visuele contrasten waarin goed en kwaad, God en Satan, hemel en aarde, dageraad en zonsondergang lijnrecht tegenover elkaar staan.

De Franse regisseur Eric Rohmer, bekend van zijn subtiele praatfilms, schreef in 1972 een doctoraatsthesis over de organisatie van de ruimte in deze Faust-versie, waarin hij stelt dat ‘Murnau van alle regisseurs degene is die op de meest nauwkeurige en vindingrijke manier de filmische ruimte weet te benutten. De kracht van de plastische expressie overstijgt de anekdotiek van een drama dat bij iedereen bekend is. Zowel Murnaus tijdgenoten als de moderne toeschouwers genieten van Faust als van een visuele opera, met de mise-en-scène als partituur.’

Murnau, die al op 43-jarige leeftijd verongelukte met zijn auto bestuurd door zijn 14-jarige Filipijnse kamerknecht (die volgens Kenneth Angers roddelbijbel Hollywood Babylon afgeleid was door orale seks), was een van de eerste topregisseurs die hun verdoken homoseksualiteit in hun werk binnensmokkelden. Ook Faust werd in latere jaren herontdekt wegens de mogelijke homo-erotische interpretatie van de oude legende.

Patrick Duynslaegher

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content