De tien songs die de rockende vrouw bevrijdden.

1. Janis Joplin ‘Me And Bobby McGee’

‘Freedom is just another word for nothing left to lose / Nothing don’t mean nothing honey if it ain’t free’: geschreven door Kris Kristofferson, groot gemaakt door de te vroeg gestorven Joplin. Postume nummeréénhit in 1971, nadat Janis in oktober 1970 in een hotelkamer was bezweken aan een overdosis heroïne. Een maand eerder was Jimi Hendrix gestorven, een half jaar later volgde Jim Morrison en was de dode drievuldigheid van de sixties compleet.

2. Carole King ‘(You Make Me Feel Like) A Natural Woman’

King schreef het voor Aretha Franklin, en nam het in 1971 zelf op voor haar geprezen soloalbum Tapestry, een plaat waarvan iedereen minstens één exemplaar in huis zou moeten hebben. Een liefdesbetuiging aan een man en aan het vrouw-zijn, later nog gecoverd door onder anderen Mary J. Blige.

3. The Runaways ‘Cherry Bomb’

Een van de leukste singles van de late jaren 70. The Runaways waren de natte droom van iedere jongen: een bende ontaarde cheerleaders met een voorliefde voor zwart leer, babydolls en schreeuwige teenprotopunk, met naast de 17-jarige zangeres Cherie Curry ook een prepubescente Joan Jett en Lita Ford in de rangen. Jaren later werd hun sound gekopieerd door Bikini Kill, Le Tigre en Peaches.

4. Patti Smith Group ‘Because The Night’

‘Take me now baby here as I am / Pull me close, try and understand / Desire is hunger is the fire I breathe / Love is a banquet on which we feed’: de duistere hogepriesteres van CBGB’s maakte in 1978 de overstap naar commerciële rock en deed dat onsterfelijk goed. Dertig jaar later geldt Because The Night nog steeds als het ideale voorspel.

5. The Pretenders ‘Brass In Pocket’

Hey, hier ben ik, kijk me aan, want er is niemand zoals ik, en als je me niet wil, jammer! Dat is zowat de kernboodschap van Brass In Pocket. Niemand draagt haar gitaar lager op de heup dan Chrissie Hynde, geen stem die subtieler het verlangen om aangeraakt te worden weet te verwoorden. De ultieme vrouwelijke cool.

6. Bonnie Raitt ‘Nick of Time’

De grande dame van de rootsrock maakte in 1989 op veertigjarige leeftijd haar succesvolste album, waarvan de titelsong op subtiele wijze het dilemma van de ouder wordende vrouw verwoordt: ‘A friend of mine she cries at night and she calls me on the phone / Sees babies every- where she goes and she wants one of her own / She’s waited long enough she says / And still she can’t decide / Pretty soon she’ll have to choose and it tears her up inside.’

7. Madonna ‘Express Yourself’

Ook uit 1989, maar dan over een heel ander vrouwenthema: dat van je zin krijgen in bed. ‘You dont need diamond rings / Or eighteen karat gold / Fancy cars that go very fast / You know they never last no-no / What you need is a big strong hand / To lift you to your higher ground….’ Wat Madonna daarmee bedoelde, verzint u er zelf maar bij. Check anders de majestueuze video van Express Yourself nog eens op YouTube, geregisseerd door David ‘Se7en’ Fincher.

8. PJ Harvey ‘Dress’

Uit haar debuut Dry. Rauwe bluespunk die je vijftien jaar na datum nog steeds als een vuist in het gezicht slaat. ‘Put on that dress I’m going out dancing / Starting off red clean and sparkling / He’ll see me’: de pijn van het jonge-vrouw-zijn bezongen door de toen piepjonge Polly Jean.

9. Li’l Kim feat. Sisqo ‘How Many Licks’

De smerigste aller hiphoppers – 50 Cent, Snoop Dogg en Dr. Dre meegerekend – is een vrouw van amper een meter vijftig, maar met een bek zo groot dat er een tekst als die van How Many Licks uit kan rollen. Nee, geen enkel citaat uit Kims ode aan de orale vaardigheden van haar exen is voor publicatie vatbaar. Alleen al daarom: een mijlpaal in zelfexpressie.

10. Amy Winehouse ‘Rehab’

Pete Doherty en talloze andere mannelijke rocksterren zitten erin, een vrouw als Amy Winehouse schrijft er een nummer over. En lanceert, weliswaar met behulp van superproducer Mark Ronson, een retrosoulrevival waarbij je als vrouw behalve je gedacht (over alles en nog wat) zeggen ook een koket heupwiegdansje à la Martha Reeves mag doen. Dat we dat nog mogen meemaken.

(H.C.)