Amper acht jaar na de grote doorbraak van de Digital Versatile Disc, vertoont het zilveren schijfje al barsten. Een blik op de ‘rise’ en – potentiële – ‘fall’ van de ‘cd voor films’.

1993

In het zog van het succes van de Compact Disc – oftewel cd – zoeken bedrijven als Philips, Sony en Toshiba naar manieren om de opslagcapaciteit van het zilveren schijfje te vergroten. Zo moet het naast muziek ook films op een digitale drager aan de man brengen.

1994

In Hollywood richten de grote filmmaatschappijen een comité op dat mee de kenmerken van de ‘ film-cd‘ moet bepalen.

1995

Een VHS-versus-Betamax-achtige strijd wordt te elfder ure vermeden wanneer men opteert om de beste kanten van de Multimedia Compact Disc (MMCD) en de Super Density Disc (SD) te combineren tot de Digital Versatile Disc, ofte dvd. Op zo’n schijfje kan 4,7 gigabyte aan informatie geschreven worden – zeven keer zoveel als op een Compact Disc. Dankzij de Dual Layer-technologie kan dit getal tot 8,5 gigabyte verhoogd worden.

1996

In Japan gaan de eerste dvd-spelers over de toonbank. Daarnaast worden de digitale kopieerbeveiliging CSS en versie 1.0 van de dvd-software gelanceerd.

1997

Ook de Verenigde Staten maken kennis met de dvd, Europa en Australië hinkelen nog enkele jaren achterop. Het DVD Forum wordt opgericht. Deze vereniging van software- en hardwarefabrikanten waakt over de eenduidigheid van het zilveren schijfje en staat in voor de promotie van de nieuwe digitale drager.

1998

Ondanks de vele voordelen van het dvd-schijfje tegenover de VHS-cassette – superieurebeeld- en geluidskwaliteit, interessante extra’s zoals audiocommentaren en documentaires, langere houdbaarheid … – lijken de kijkers thuis niet klaar voor een digitale revolutie. Met andere woorden: de eerste verkoopresultaten vallen tegen.

1999

De eerste DVD-R, de beschrijfbare versie van de dvd, verschijnt op de markt.

2000

Het tij lijkt te keren als er in de Verenigde Staten maar liefst drie miljoen exemplaren van The Matrix-dvd over de toonbank gaan. Natuurlijk vraagt het filosofische sciencefictionepos van de gebroeders Wachowski erom herhaaldelijk te worden bekeken, maar het grote ver-koopsucces is in de eerste plaats te danken aan de innovatieve extra’s op het schijfje. Zo kan je de film bekijken in de ‘Follow the White Rabbit’-modus, die het toelaat om telkens wanneer er een konijn op het scherm verschijnt een korte documentaire met achtergrondinformatie over die scène te bekijken.

2002

De eerste onderzoeken met blue laser-technologie worden uitgevoerd. Die moeten leiden tot schijfjes met een nog grotere opslagcapaciteit dan de reguliere dvd. Zo zou de beeld- en geluidskwaliteit eindelijk conform zijn met de capaciteiten van de high definition-televisiesets en -geluidssystemen die de huiskamers ver-overen.

2003

Voor het eerst worden er meer dvd-schijfjes dan VHS-cassettes verhuurd. Bovendien wordt er elke week een nieuw dvd-verkooprecord gevestigd.

2006

Twee soorten high definition dvd’s worden gelanceerd. In april stellen Microsoft en Toshiba de HD DVD voor, in juni komen Sony en Pioneer met de Blu-ray Disc. De release van de PLAY-STATION 3, die ook als Blue-ray Discspeler dienst kan doen, maakt het tweede type onmiddellijk tot favoriet in de daaropvolgende bittere ‘format war’.

2007

Het grote publiek is niet onder de indruk. Samen zijn de HD DVD en de Blu-ray Disc goed voor amper 1 procent van de dvd-verkoop. De totale dvd-verkoop ligt trouwens voor het eerst sinds 1997 lager dan het voorgaande jaar. Analisten wijten dit veeleer aan de economische crisis dan aan een dalende interesse.

2008

In februari wordt de strijd tussen de HD DVD en de Blu-ray Disc beslecht in het voordeel van het tweede formaat. Toch blijkt er stront aan de knikker, als Apple-baas Steve Jobbs het als ‘ a bag of hurt‘ – een hoopje miserie – omschrijft. In een tijdperk van razendsnelle internetverbindingen, krachtiger computers en harde schijven met gigantische opslagcapaciteiten dreigt een digitale drager als de dvd overbodig te worden – zoals de cd na de introductie van de MP3. Apple speelt handig op deze tendens in met een optie om films te downloaden in de iTunes Store én een nieuwe MacBook zonder Blu-ray diskdrive . Daarnaast experimenteert filmmaatschappij Twentieth Century Fox met ‘ day-and-date’ releases, wat betekent dat de films tegelijkertijd bij de dvd-boer en ‘ Video on Demand’-sites als Amazon en Apple te verkrijgen zullen zijn. Metro-Goldwyn-Meyer sluit op zijn beurt een deal met YouTube om een deel van zijn catalogus gratis aan te bieden. Staat het dvd-imperium nu al op instorten?

Door Steven Tuffin