Elke maandag, 20.40 – één

Ik kan het niet helpen, maar als programma doet De Bedenkers mij een beetje denken aan de operatie van een moddervette vrouw. Je moet door lagen vet en smurrie boren voor je tot de essentie komt, namelijk de mannen, vrouwen, meisjes en jongens met de meest waanzinnige uitvindingen. Van de opblaasbare brooddoos over de kriebelmachine tot een nieuwe manier om de wereld te meten. Alles wat errond hangt en dartelt, van Sofie Van Moll over Bart Peeters tot een opgefokt sfeertje in de gang, is modder, blubber en overgewicht.

Dat geldt ook voor die andere shows die graven naar onaangeroerd talent, maar De Bedenkers heeft op die programma’s alvast zijn thema voor. Geen mens leeft intenser voor wat hij doet dan een uitvinder, en in De Bedenkers zie je dan ook zeer schone mensen wat onbeholpen, met enige gêne en met een overvloed aan ouder-wetse beleefdheid voor de camera dralen. In hun ogen glinstert de liefde voor het kleinood dat ze bedachten. Vol vuur weiden ze uit over het hoe, waarom en wat van hun uitvinding. Pas als juryvoorzitster Saskia Schatteman als vrouw van de markt peilt naar nut en toepasbaarheid van het product, raken ze uit balans. Die nuchterheid strookt niet met de passie en de verbetenheid in hun hart. ‘Dit is mijn leven’, zuchtte Luc Buedts toen zijn zonlichtbrenger voor de ogen van de jury zijn antenne verloor. ‘Ze begrijpen het niet’, schudde de wereldmeter het hoofd. Dat zijn kaart met vreemde cirkels ook onbegrijpelijk is, ging er bij hem werkelijk niet in.

De confrontatie met de jury is voor sommige bedenkers die tussen twee werelden die elkaar nooit zouden mogen ontmoeten. De rechtlijnigheid van de markt van Saskia is in niets te vergelijken met de jungle in het hoofd van menig uitvinder. Maar een marktvrouw is onvermurwbaar. Iets wat niet onmiddellijk op de markt past, vliegt eruit. Een kriebelmachine mag dan een soort existentieel kunstwerk zijn met vele mogelijkheden van genot, op de markt zou hij nogal eenzaam en alleen staan. Nee, de markt houdt meer van het duidelijke en rechtlijnige van de Self Inflating Condom. De Bedenkers is dan ook minder een programma over uitvindingen dan wel over producten. Op zich is daar niets mis mee, maar het is niet helemaal eerlijk tegenover de oeruitvinder die vol hoop en verwachting op erkenning uit zijn kelder komt gekropen. Ik durf de bedenkers van De Bedenkers ervan te verdenken een beetje gebruik te maken van de gezonde gekte van deze mensen om het programma te laten sprankelen.

Want eenmaal de uitvindingen geselecteerd zijn die zullen strijden om de voorkeur van de kijker, komt de sprankel meestal alleen van de montage, de muziek en de flitsende effecten en die zijn in dit programma nog ergerlijker dan een stuntelige polka op een zatte bruiloftsnacht. De montage is even stuurvast als een opblaasboot op woelige zee, de muziek is die van een Laatste Showband met buikgriep en de bliksemschichten die nu en dan rond en over het beeld spatten zijn die van een derderangs fantasyfilm. Toch ben ik benieuwd hoe het An en Marina vergaat met hun Self Inflating Condom. Enkel in een programma als De Bedenkers kunnen twee vrouwen zo grijs als muizen zo open en bloot over slappe penissen praten. Al zullen de mannen van de twee vrouwen daar misschien minder vrolijk van worden.

Door Tine Hens