Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

KIEMEN VAN HET KWAAD. Michael Haneke mikt op hoofd, hart én zenuwbanen met deze met de Gouden Palm bekroonde dissectie van het prefascistische, Duitse dorpsleven. Een meesterwerk.

Michael Haneke met Christian Friedel,Ulrich Tukur, Ernst Jacobi, Leonie Benesch, Ursina Lardi

Waar liggen de kiemen die tot het fascisme hebben geleid? Welke rol speelden kerk, school en staat daarin? En heeft de nazigeneratie haar geperverteerde waarden van haar ouders geërfd? Neen, het zijn duidelijk niet de meest lichtvoetige vragen die Michael Haneke zich stelt in zijn Gouden Palm-winnende psycho-drama, al hadden we van de Oostenrijkse maker van mokerslagen als Funny Games, La Pianiste en Caché ook niets anders verwacht.

In deze ‘Duitse kindergeschiedenis’ neemt Haneke je mee naar een streng protestants plattelandsdorpje in het Noorden van Duitsland aan het reveil van de Eerste Wereldoorlog.Behalve een kermis, een huwelijksfeest en het wisselen van de seizoenen valt daar amper wat te beleven. En dan al helemaal niet voor de kinderen, die strak in het gareel gehouden worden door hun ouders, de dominee en de burggraaf. Geen wonder dat de angst tot in alle hoeken en spleten van de gemeenschap – en bij uitbreiding: de bioscoopzaal – te voelen is wanneerenkele bizarre gewelddadige incidenten plots de orde verstoren.

Gaat het om geïsoleerde uitbarstingen of is er een groter onheil op komst? Haneke laat het je in zijn bekende analytische stijl ontdekken door de ogen van de lokale dorpsonderwijzer, die in een voice-over terugblikt op zijn jonge jaren. Schrik niet op als je aanvankelijk de indruk hebt naar de verfilming van een meeslepende heimatroman te kijken. Het gaat wel degelijk om een scenario van Haneke zelf en de literaire naden verdampen gaandeweg subtiel onder de gestaag opgedreven psychologische suspense.

Das weisse Band – naar de witte bandjes die kinderen indertijd droegen als rituele straf – werkt dus niet enkel als een messcherpe analyse van de zieke tijdsgeest van weleer. De prent is ook een hyperintense, in lumineuze zwart-witcomposities gegoten psychothriller, die je zelfs de verbeterde arthouseversie van Children of the Damned, The Village of The Wicker Man zou kunnen noemen.

Laat je in geen geval afschrikken door de lange speelduur: de 150 minuten vliegen voorbij – met dank aan Haneke voor de zwart-witbeelden, de topzware thematiek, het uitmuntende acteerwerk en de stijlvolle, bijna neoklassieke aankleding. Het resultaat is broeierig, ontluisterend én – nieuw voor Haneke – zowaar ook ontroerend en teder. Of zoals ze in de heimat zeggen: ein Meisterwerk.

Dave Mestdach

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content