De Sportpaleizenteller staat op achtenzeventig en ze verkopen hier nog altijd meer platen dan om het even welke wereldster. Clouseau blijft op zijn twintigste verjaardag de grootste popgroep van de Lage Landen, maar waarom doet niemand beter?

‘Clouseau verpulvert alle records.’

‘Clouseau snelt concurrentie voorbij.’

‘Clouseau klaar voor nieuwe marathon.’

Vormen ze nu een popgroep, of een estafetteploeg?

Maar goed dat Clouseau een begrip is, want uit de krantenkoppen van de jongste jaren valt het allang niet meer op te maken. En misschien is er ook niet zo veel verschil meer, want met hun jaarlijkse marathons in het Sportpaleis – we blijven in de sportsfeer – lijkt Clouseau stilaan zijn eigen olympische discipline geworden.

Het begon in december 2000 met Clouseau & Orkest, twee concerten met Il Novecento, en sindsdien is het elk jaar bigger, better, faster en vooral more. Van negen over veertien tot achttien – acht-tien! – uitverkochte Sportpaleizen in minder dan een maand. Eerst In ’t Midden, daarna In ’t Lang en vorig jaar nog In’t Dubbel, met twee podia en – kwestie van records te blíjven breken – meer dan vijftig muzikanten.

‘Topentertainment’, noemden recensenten het steevast. ‘Popsport’ had ook gekund.

Groter dan Madonna

Toegegeven: het zíjn indrukwekkende cijfers.

Met 78 uitverkochte Sportpaleizen – we tellen er de aangekondigde concerten van dit jaar voor het gemak al even bij – is Clouseau goed op weg om de kaap van anderhalf miljoen bezoekers te ronden. Geen enkele groep deed het hen ooit voor, en we zien het hen geen enkele groep snel nadoen.

Clouseau In ’t Midden haalde zelfs de top 10 van de meest winstgevende concerten ter wereld, vóór kleppers als Madonna, Robbie Williams en Metallica. Volgens het Amerikaanse zakentijdschrift Billboard waren de 14 concerten goed voor een opbrengst van 6,3 miljoen euro, bijna een kwart miljard oude Belgische franken. En dat was dan nog niet eens een vijfde van alle Sportpaleisconcerten van de voorbije jaren, die van de Antwerpse galmhal een van de meest winstgevende zalen ter wereld maakten.

En dan hebben we het nog niet eens over de drie miljoen platen die Koen en Kris Wauters de voorbije twintig jaar verkochten. Waarmee ze Michael Jackson ongeveer als enigen ter wereld van de eerste plaats van de hitparade hielden, en waarmee ze meer dan één Belgische artiest aan een opnamebudget hielpen. En dan zouden we nog vergeten dat Altijd heb ik je lief en Afscheid van een vriend veruit de populairste songs zijn op Vlaamse huwelijksfeesten en begrafenissen. En dat uit een enquête van een kranenfabrikant bleek dat Clouseausongs hier het vaakst gezongen worden onder de douche. Want ook dat – en misschien wel vooral dat – moet je verdienen als groep.

En toch.

Misschien moeten we naar aanleiding van twintig jaar Clouseau maar eens voorbij de records, de cijfers en de successen kijken. Al was het maar voor één keer. En al was het maar omdat iederéén de succesformule van Clouseau de voorbije twintig jaar al honderd keer heeft proberen te ontrafelen. Van min of meer geleerdere professoren tot kwaliteitsdagbladen én Woef!. Zelfs Story, toch niet meteen een blad dat groot werd met zijn duidingstukken, ging een paar weken geleden nog op zoek naar Het Geheim van Clouseau. Het antwoord van Koen, dat alle voorgaande analyses in één klap overbodig maakte: ‘Goed is niet goed genoeg, het moet fantastisch zijn.’

We kid you not, we zouden niet durven.

Tsjevenmanifest

Nee, niét de succesformule is het grootste raadsel van twintig jaar Clouseau. Die heeft weinig meer om het lijf dan de beproefde combinatie van ontzettend veel professionalisme en commerciële flair, en een heel klein beetje geluk – x-factor, om in het jargon te blijven.

Het grootste raadsel is wat ons betreft: waarom hebben Koen en Kris Wauters na twintig jaar nog altijd geen concurrentie die naam waardig? En waarom nemen al drie generaties Vlamingen genoegen met Clouseau alléén?

Akkoord: productioneel zijn hun platen, de concerten en de dvd’s tot in de kleinste details af, zelfs naar internationale normen. Zelfs wie het warm noch koud krijgt van hun muziek, kan daar weinig op afdingen. Maar hun zeventien nummer 1-hits – óók een record – waren toch niet allemaal van het niveau van Anne, Daar Gaat Ze, Domino en Wil Niet Dat Je Weggaat? Iémand moet toch oneindig veel beter kunnen dan:

‘Droog je tranen ook al heb je veel verdriet

Je kan treuren net als ik, maar ’t helpt ons niet’

En iémand moet toch, samen met ons, in een deuk hebben gelegen over de kromme zinnen van hun jongste nummereenhit Vonken & Vuur?

‘Jij geeft me

Vonken & Vuur

Gevaarlijk

En van lange duur

Jij geeft me

verlangen & trouw

Bij jou zijn

is de kick die ik echt wou.’

En over het tsjevenmanifest van De Tegenpartij, ook al op de laatste plaat?

‘Open je ogen, zet je woede opzij

Dan is schrik voor de anderen voorgoed voorbij

Daar komt het einde van de tegenpartij.’

Want ook dát valt op, en ook dát is een van de grote raadsels van twintig jaar Clouseau. Dat Koen en Kris Wauters niet één keer het voorwerp waren van milde spot of parodie, of zelfs maar geïmiteerd werden door Chris Van den Durpel. Alsof er twintig jaar lang niet eens iets te lachen viel. En alsof Koen Wauters op zijn veertigste nog altijd de ideaalste schoonzoon is. Faut le faire, na twee huwelijken.

‘Het kan inderdaad bijna niet anders of Chris Van den Durpel heeft ooit met het idee gespeeld om Kris en mij tedoen‘, reageerde hij zelf ook enigszins verbaasd toen ik er hem een paar jaar geleden in een interview attent op maakte. ‘Ik merk ook dat de extreme reacties, zowel de positieve als de negatieve, steeds meer vervagen. De mensen die ons vroeger haatten, verdragen ons steeds meer. Er is zelfs sprake van een zeker respect. Dat zal wel een goed teken zijn, zeker?’

Koning Middelmaat

Zou het?

Zou het een goed teken zijn voor een popgroep dat niemand er zich vrolijk om maakt? En dat extreme reacties plaatsmaken voor een soort gedoogbeleid? Is dat niet vooral het bewijs dat Clouseau het boegbeeld geworden is van de grijze, brave en voorspelbare middelmaat?

Zélf lijken ze in elk geval heel hard hun best te doen om dat in interviews zoveel mogelijk te benadrukken. Zoals Kris Wauters eind vorig jaar in De Morgen, gevraagd naar de populariteit van Altijd heb ik je lief en Afscheid van een vriend. ‘Geloof het of niet, maar volgens mij heeft dat te maken met het feit dat we geen van beiden ongelofelijke tekstschrijvers zijn. Als je geen poëtische pen hebt en geen zware beeldspraak gebruikt, moet je het opschrijven zoals het in je opkomt. Maar precies daardoor komt de boodschap zo sterk aan.’

Vrij vertaald: net het feit dat we zo perfect middelmatig zijn, maakt ons niet te evenaren. Wie anders dan een Vlaming zou zoiets kunnen verzinnen?

Maar misschien is het dát wel.

Misschien gaat het met muzikanten wel zoals met politici, en krijgen we gewoon de popsterren die we verdienen. En misschien verklaart dat ook wel waarom we hier in Vlaanderen al drie generaties lang genoegen nemen met Koen & Kris, de koningen van de grijze middelmaat. In dit vlakke land wordt netjes binnen de lijntjes kleuren niet zomaar de nationale deugd. En ‘gewoon is al meer dan gek genoeg’ is niet voor niets ons officieuze devies.

À propos: zou het toeval zijn dat onze Vlaamse minister van Cultuur tegelijk minister van Sport is?

Door Wouter Van Driessche