Editions Montparnasse.

Geen extra’s;

Franse uitgaven zonder Nederlandse tussentitels.

Van alle klinkende namen – Dziga Vertov, Lev Kuleshov, S.M. Eisenstein en Alexander Dovzhenko – uit de revolutionaire Sovjet-cinema van de jaren 20 is die van Vsevolod Pudovkin nu het meest vergeten. En als jezijn werk herbekijkt, blijkt dat onterecht. Net als zijn grote rivaal Eisenstein was Pudovkin een meester in de kunst van de montage. In tegenstelling tot de mythische regisseur van Pantserkruiser Potemkin waren zijn technische krachttoeren minder intellectualistisch en theoretisch onderbouwd en meer gericht op maximale emotionele impact. Met zijn driftige montage stuwde hij de actie voort in een soms razend tempo.

Het liefst voerde Pudovkin zijn fictieve protagonisten op tegen de tumultueuze achtergrond van historische omwentelingen. In Het einde van Sint-Petersburg trekt een onwetende boerenjongen aan de vooravond van de revolutie naar Sint-Petersburg op zoek naar werk. Daar wordt hij zich langzamerhand bewust van zijn eigen rol in de ideologische en politieke maalstroom waarin hij meegesleurd wordt. Pudovkins grootste film blijft echter Storm over Azië, een verbazende mix van exotisch avontuur, persoonlijk drama, politiek-militaire intriges, symbolistisch spektakel, propaganda en etnografisch documentaire. Dit alles speelt zich af tegen de achtergrond van de strijd tussen het Witte leger en de Rode partizanen in de steppen van Oost-Azië. Spilfiguur is een argeloze Mongoolse herder die door een westerse bonthandelaar wordt bedrogen, zich bij het leger van de partizanen voegt, door de Witten wordt gevangengenomen en bijna terechtgesteld. Als ze ontdekken dat hij een directe afstammeling van Dzjengis Khann is, laten ze hem echter herrijzen. Ze kunnen hem gebruiken om de Mongolen verder onder de knoet te houden.

In dezelfde collectie Russische klassiekers van de cinefiele Franse uitgever Editions Montparnasse verschenen ook twee curiosa uit de periode van de stille film. In Aelita, de allereerste sciencefictionfilm uit de Sovjet-cinema, exporteert Yakov Protazanov de revolutie naar een totalitaire staat op de planeet Mars. Het feministische plattelandsmelodrama Het dorp van de zonde was de eerste Sovjetfilm geregisseerd door een vrouw (Olga Preobrazhenskaya).

(P.D.)