Wie Brussel snel wil leren kennen, kan deze zomer in het BELvue Museum terecht.
Snel inzicht krijgen in een grote stad zoals Brussel is niet altijd even eenvoudig. Daar biedt het Erfgoedfonds van de Koning Boudewijnstichting met zijn zomertentoonstelling ‘Brussel in vogelvlucht’ een handige oplossing voor. Die opende in aanwezigheid van prins Lorenz van België, kersvers Erevoorzitter van het Erfgoedfonds, de deuren in het BELvue Museum.
Uitgangspunt is het 17e-eeuwse schilderij ‘Gezicht op Brussel’ van Jan-Baptist Bonnecroy. Als specialist in het genre schilderde Bonnecroy ook stadszichten van bijvoorbeeld Antwerpen en Amsterdam. Bijzonder aan het Brusselse tafereel is het vogelvluchtperspectief, waardoor je alle gebouwen bijzonder goed kan zien.
Gedetailleerd portret
Voor zijn schilderij trok Bonnecroy dus naar de omgeving van de hoger gelegen Sint-Jan de Doperkerk in Molenbeek. Van daaruit had hij een prima zicht op de Zennevallei, waarin het oude centrum van Brussel nog steeds ligt. Die blikken uit de realiteit combineerde hij met de studie van gravures en oude documenten. Al die verschillende elementen versmolt Bonnecroy met zijn eigen visie tot het ietwat surrealistische ‘Gezicht op Brussel’.
Zo heeft de kunstenaar meer op het schilderij afgebeeld dan je in werkelijkheid tegelijk kan zien. Rondom ligt de tweede stadsomwalling met zijn acht stadspoorten. Binnen de muren zijn de 41 belangrijkste gebouwen, zoals de Grote Markt en de Sint-Michiels en Sint-Goedelekathedraal, groter en uiterst gedetailleerd afgebeeld. Op die manier heeft Bonnecroy dus eigenlijk een soort portret van Brussel geschilderd.
Interactief
Een andere bijzonderheid is dat het schilderij uit 1665 dateert en dus een unieke getuigenis is van het Brussel van vóór het bombardement in 1695. Daarom heeft het Erfgoedfonds van de Koning Boudewijnstichting het in 1990 aangekocht op een Amerikaanse veiling. Oorspronkelijk behoorde het werk tot de verzameling van de Hertogen van Arenberg.
Om de bezoeker te helpen bij het lezen van het schilderij bestaat de tentoonstelling uit een uitgebreid interactief luik. Zo krijg je via foto’s van straten, pleinen en bewoners een beter beeld van zeven wijken van de stad. Ook kan je je, door op het schilderij een gebouw aan te duiden, situeren op het oude en hedendaagse grondplan.
Hedendaagse variant
Speciaal voor de tentoonstelling heeft een fotograaf een hedendaags zicht op Brussel vanuit de toren van de Sint Jan de Doperkerk in Molenbeek gemaakt. Vooral de kromming van de kleine ring, die werd aangelegd op het tracé van de tweede omwalling van de stad, valt daarbij op. Aangezien die kleine ring grotendeels aangelegd is op de tweede stadsomwalling, is de oorspronkelijke vorm van de stad, de zogenaamde vijfhoek, grotendeels bewaard.
Tot slot kan de bezoeker de virtuele ontdekking van Brussel verder zetten in de realiteit. Daarom zijn er vier folders met thematische wandelingen uitgewerkt. De eerste, die de Paleizen van Brussel als thema heeft, is momenteel gratis te verkrijgen op de tentoonstelling. De foldertjes over de Marollen, de Kunstberg en de oude haven volgen tijdens de komende maanden.
Elien Haentjens
‘Brussel in vogelvlucht’, tot 19 september in het Brusselse BELvue Museum.
