‘Het MAS mist daglicht’ (Koen Van Synghel)

Koen Van Synghel heeft bedenkingen bij de manier waarop de architect de museale functie van het MAS heeft ingevuld.

Architect en criticus Koen Van Synghel is het ermee eens dat het MAS als stedelijk baken geslaagd is. ‘De layout van het plein en de paviljoenen, met onder meer de museumshop, verankeren het gebouw op het Eilandje.’

‘Lang voor de opening heeft het museum de wijk doen opleven en de verbinding gemaakt met de middeleeuwse binnenstad. Op de plaats van het zestiende-eeuwse, afgebrande Hanzehuis schrijft dit gebouw wel degelijk geschiedenis. Het is de kers op de taart van degelijke stadsvernieuwing.’

Toch heeft Van Synghel bedenkingen bij de manier waarop de ontwerper de museale functie van het met metaforen omkranste gebouw heeft ingevuld. ‘Ik schreef het al eerder in De Standaard: je kunt de schatten in de piramides, die de farao begeleiden op zijn reis naar het hiernamaals, niet vergelijken met de schatten uit de stedelijke collecties.

De schatkamers van het MAS moeten immers aan een breed en liefst talrijk publiek de verhalen van de stad en de stroom vertellen. Dat is moeilijk in expositiezalen zonder één straaltje daglicht. Ook op de bovenste verdieping, waar dat makkelijk had gekund, valt geen daglicht. Jammer, want exposities met uitsluitend kunstlicht en multimedia zijn vermoeiend.

Inventieve ‘lichtverdieping’

‘Met ingenieuze scenografie en kunstlicht kun je de collecties inderdaad tot leven wekken. Maar het dwingende concept van opeengestapelde black boxes, ontleend aan de theaterwereld, beperkt sowieso de museale mogelijkheden. Oké, in de spiraalvormige wandelroute valt wel veel daglicht binnen en je kunt in die promenade inderdaad een paar monumentale objecten uit de collecties plaatsen. Maar het echte verhaal, dat kun je alleen in de donkere schatkamers vertellen.

‘Dat het in een stapelhuis met raamloze zalen ook anders kan, blijkt in het Kunsthaus Bregenz, waar architect Peter Zumthor met een inventieve ‘lichtverdieping’ toch daglicht in de expositiezalen binnenhaalt. Ik vind het jammer dat de architectuur van het MAS erop rekent dat alles mogelijk is in een black box. Een expositie is geen theater.’

Eric Bracke