Digitale cultuur in Vlaanderen onder de loep

© Social Spaces

Op 22 augustus schiet de eerste E-culture Fair in het Duitse Dortmund uit de startblokken. Hoe de culturele wereld omgaat met de digitale cultuur en digitalisering staan er centraal.

De digitalisering is niet meer te stoppen. Ook het culturele veld kan niet achterblijven. Zo gaan kunstenaars steeds meer aan de slag met de zogenaamde nieuwe media. Die kunst die “digitaal geboren wordt” archiveren, vormt één van de uitdagingen van de toekomst. Maar ook de digitalisering en archivering van allerhande cultureel erfgoed dat nog niet in digitale vorm bestaat, is voorwerp van onderzoek.

Voor de E-culture Fair slaan het Vlaamse BAM, het Nederlandse Virtueel Platform en het Duitse Medienwerk.NRW de handen in elkaar. Uit de verschillende landen komen projecten aan bod. Zo stelt Cultuurlab, dat tot het onderzoekscentrum IBBT/SMIT van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) behoort, zijn project CUPID voor.

Binnen CUPID, dat staat voor Cultural Profile and Information Database, ging men op zoek naar innovatieve oplossingen om culturele content te categoriseren, personaliseren en distribueren. Door grote hoeveelheden gestructureerde informatie met gebruikers- en contextgerelateerde indicatoren aan elkaar te linken krijgt men een verrijkte content.

Geheugen van de toekomst

Datzelfde Cultuurlab is ook onderzoekspartner bij Archipel. Binnen dat project bundelen universiteiten, cultureel erfgoed- en kunstinstellingen en bedrijven de krachten om de mogelijkheden van de genetwerkte, digitale archivering van het culturele veld te onderzoeken en te ontwikkelen. Eigenlijk gaat Archipel dus over hoe we het geheugen van de toekomst duurzaam zullen bewaren.

“De toenemende digitalisering brengt een aantal erg specifieke problemen met zich mee”, steekt onderzoekster Olga Van Oost (FARO-IBBT/SMIT) van wal. “Ten eerste is er het probleem van digitaliseren zelf: hoe pakken we dit aan? Ten tweede moeten we uitmaken welke zaken we gaan behouden en welke niet. Wat zijn de technische vereisten? En hoe zit het met de rechten op gedigitaliseerd materiaal? Zoals in de niet-digitale wereld rusten er rechten op het cultureel erfgoed en kan niet alles ‘zomaar’ publiek worden gemaakt. Tot slot ontwerpen technische partners en bedrijven binnen Archipel een zogenaamde demonstrator van een dergelijke genetwerkte digitale archiefinfrastructuur”

Digitalisering en het proces van digitale archivering is in grote mate een technische aangelegenheid. “Of het nu om beeld, geluid of tekst gaat, het moet op één of andere manier allemaal aan elkaar gekoppeld worden. Daarom moeten we afspraken maken rond de technische standaarden. Dat is complex, omdat individuele instellingen hun eigen digitale archief op het centrale systeem moeten kunnen aansluiten. Het is dus een technische kwestie, maar ook een problematiek van samenwerking over de grenzen van de instellingen heen”, legt de onderzoekster uit.

Inhaalbeweging

Hier en daar duiken ook andere initiatieven op rond het thema. Zo werd begin juni de bibliotheek van de toekomst op de site van de Waalse Krook aangekondigd. Meer dan een virtuele bibliotheek wil dat Gentse project vooral uitgroeien tot een instelling voor nieuwe media, waarvan digitalisering één van de kerntaken zou kunnen zijn.

Ondanks die initiatieven lopen we in Vlaanderen qua digitalisering van het culturele erfgoed achter op onze directe buurlanden. “Zowel Nederland, Frankrijk als Groot-Brittannië hebben al grote digitaliseringcampagnes achter de rug. Overheidssteun is daarvoor broodnodig. Maar de toezegging van overheidssteun voor verschillende digitale cultuur-projecten toont aan dat de inhaalbeweging in Vlaanderen is ingezet”, besluit Van Oost.

Elien Haentjens

E-culture Fair, van 23 tot 25 augustus, Dortmunder-U.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content