Damien Deroubaix, de man die Picasso zag en de duisternis begon te schilderen

WORLD DOWNFALL Deroubaix schildert 'de duisternis van de wereld waarin we leven'. © Damien Deroubaix
Jan Braet
Jan Braet Jan Braet is redacteur cultuur bij Knack.

Knack-cultuurredacteur Jan Braet bezocht de expo Hier vloekt men niet van Damien Deroubaix in het Grafisch Centrum van La Louvière. ‘Zijn prenten laten een kwaadaardig universum zien waar kijken en bekeken worden ontaard is tot een nietsontziende bezigheid.’

Dragers van een T-shirt met als opschrift ‘My shitty attitude is none of your fucking business‘ doen denken aan honden die hun tanden laten blikkeren als ze je zien. Van een zo zachte mens als Damien Deroubaix zou men nooit verwachten dat hij er zo eentje op na houdt, tenzij men vertrouwd is met zijn beeldwereld, die vreesaanjagend is. Het is er altijd nacht, en men is er constant op zijn hoede voor harpijen, doodshoofden, gevallen engelen en megavleermuizen. Er zijn ook slechte goden bij, uit alle windstreken en culturen.

De God die zich in oud-Vlaanderen kenbaar maakte als een oog in een driehoek, met de aanmaning ‘Hier vloekt men niet’, verschijnt in de titel van de expo. Het alziende oog (dat toevallig of niet ook het biljet van 1 Amerikaanse dollar siert) woedt immers als een pest in het grafische oeuvre van Deroubaix. Er is beweerd dat hij het insigne geknipt acht om er de macht van de media en de controle door de veiligheidsindustrie mee te illustreren. Het valt echter te vrezen dat zijn blik nog dieper boort.

Geboren in 1972 in een arbeidersmilieu, opgegroeid in een gore achterbuurt van Lyon, werd Damien Deroubaix van de hand Gods geslagen toen hij in Arles een reproductie op ware grootte onder ogen kreeg van de u003cemu003eGuernicau003c/emu003e.

Zijn prenten laten een kwaadaardig universum zien waar kijken en bekeken worden ontaard is tot een nietsontziende bezigheid, gericht op het blootleggen van grofheden en machtsvertoon door goden en idolen die heersen over de geest, de vleselijke lust en het geld. Dat alles in een sfeer van opperste onverschilligheid.

Damien Deroubaix beseft dat de bestaande voorstellingen van menselijke gruwel ruimschoots volstaan, als was de grens uiterlijk sinds de Holocaust bereikt. En inderdaad heeft de kunstenaar zijn nachtwereld niet gevuld met IS-insignes maar met hakenkruisen, uitkijktorens en prikkeldraad. Ze hebben hun pertinentie bewaard en geven het actuele kwaad in de wereld een universele dimensie. Dat wekt geen verwondering bij een kunstenaar die geen geheim maakt van zijn bedoelingen: ‘Je peins la noirceur du monde dans lequel ont vit.’

Geboren in 1972 in een arbeidersmilieu, opgegroeid in een gore achterbuurt van Lyon, werd Damien Deroubaix van de hand Gods geslagen toen hij in Arles een reproductie op ware grootte onder ogen kreeg van de Guernica, Picasso’s iconische oorlogsaanklacht. Die ontdekking deed hem besluiten om zelf kunstenaar te worden.

Met ontleend materiaal stelt deze meester-mixer explosieve cocktails samen.

De monumentaliteit, de collagetechniek en de maatschappelijke geladenheid van beelden bij de grote Spanjaard nam hij grif over. Zelfs bepaalde motieven uit de Guernica keren in nieuwe configuraties terug in de prenten van de jonge Fransman. De stier, onbewogen blijvend onder het geschreeuw van de slachtoffers. De lamp, in de vorm van een oog dat alles ziet: het licht schijnt op de gruwelen, ze zijn voor ieder klaar te zien, maar tot een ‘verlichting’ van de geesten komt het niet. Daar knoopt Picasso aan bij de prent en het gelijkluidende, veelzeggende bijschrift van zijn illustere landgenoot Francisco de Goya: De slaap van de rede baart monsters.

Albrecht Dürer liet de vier ruiters van de Apocalyps over de aarde galopperen, pest, oorlog, honger en dood zaaiend. Een van hen duikt op in Deroubaixs eigen World Downfall, vergezeld van een eveneens aan de Duitse grootmeester van de prentkunst ontleende harpij, naast een onthoofde koe en een uitkijktoren van een concentratiekamp.

De concentrische cirkels rond het doodshoofd van de kruisjes spuwende ruiter en de piramidale compositie zijn ontleend aan een platenhoes van Terrorizer, een groep die deathmetal brengt, nog een dada van Deroubaix. Met ontleend materiaal stelt deze meester-mixer explosieve cocktails samen. Maar over zijn handgeblazen glasbellen, elk voorzien van een gegraveerd skeletje uit een danse macabre, hangt een vreemde rust, zoals na een strijd die gestreden en verloren is.

Hier vloekt men niet is nog te bezoeken tot 1 april. Alle info vindt u hier.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content