Hoe zou het nog zijn met… Eric Cantona?

Eric Cantona was boven alles een artiest op het voetbalveld. Een eigenzinnige artiest. Hij zal voor eeuwig de man blijven die Manchester United weer op het zegepad leidde na meer dan twintig magere jaren.

Wie? Eric Cantona
Toen? Stijlvolle, charismatische voetballer, geniaal maar soms onbevattelijk
Nu? Geniet van het leven
Quote? ‘When the seagulls follow the trawler, it’s because they think sardines will be thrown into the sea. Thank you very much.’

‘1966 was een groots jaar voor het Engelse voetbal – Eric werd geboren’, zo luidde ooit een slogan van megaconcern Nike. 1966 was het jaar dat Engeland wereldkampioen in eigen land werd. Het zegt veel over de invloed van Eric Cantona halfweg de jaren ’90. De Fransman was een immens getalenteerde voetballer, technisch hoogbegaafd, creatief, charismatisch, maar ook grillig en ongrijpbaar.

Hij had flair, speelde borst vooruit en het kraagje van zijn shirt altijd omhoog, wat naderhand zijn handelsmerk werd. Cantona kon met de bal aan de voet in zijn eentje een hele defensie oprollen, scoorde de mooiste doelpunten en maakte mensen beter, tout court. Op en naast het voetbalveld. Vraag het aan de fans van Manchester United waar hij het schopte tot cultheld. Praat nu nog in een pub over voetbal uit vervlogen tijden en binnen de kortste keren valt zijn naam.

Karate Kid
Eric Cantona stond aan de basis van de grote successen van Manchester United. Tot op de dag van zijn transfer naar de Engelse industriestad, in november 1992, had de club al 26 jaar geen kampioen meer gespeeld. In de vijf jaren die de flamboyante Fransman er voetbalde, loodste hij Manchester naar vier landstitels, twee FA Cups en drie Charity Shields. Dat ene seizoen dat hij geen kampioen werd, in 1995, had hij aan zichzelf te danken. Door zijn historische karatetrap aan het adres van een vuilgebekte supporter van Crystal Palace die hem langs de kant van het veld had uitgescholden, had hij zes maanden schorsing aan zijn broek. Ook dat was Cantona: een klasbak buiten categorie, maar eentje van het impulsieve type.

De beelden van zijn gestrekte Bruce Lee-imitatie gingen als de bliksem de wereld rond en haalden zelfs prime time-tv in de Verenigde Staten. Gullit noemde de karatetrap baanbrekend. ‘De mensen weten nu welk effect kwetsende opmerkingen op spelers kunnen hebben’, zei hij. Tijdens de persconferentie na het incident lanceerde Cantona de mysterische woorden: ‘When the seagulls follow the trawler, it’s because they think sardines will be thrown into the sea. Thank you very much.’

Manchester United, dat het 32 wedstrijden moest stellen zonder zijn stervoetballer, was zijn vaderfiguur kwijt. Het kon niet meer winnen en greep zo naast de titel en bekerfinale. Aan de vooravond van zijn terugkeer op het veld was Engeland volledig in de ban van Cantona. Geen andere buitenlandse speler had de Engelands nationale sport toen zo in zijn greep. Je had de lovers en je had de haters. De wedstrijd tegen Liverpool, op Old Trafford, was voor dit speciale moment maanden op voorhand uitverkocht.

Cantona voetbalde als vanouds, leidde de club naar een nieuwe titel en maakte zich voor goed onsterfelijk. Dat jaar werd hij voor de tweede keer uitgeroepen tot voetballer van het jaar. Cantona was God voor de United-fans. Alex Ferguson, destijds zijn trainer, noemde hem mon génie. De fameuze hymne ‘Ooh-aah Cantona, say ooh-aah’ maakte furore.

‘De bank’ van Raymond Goethals

In Frankrijk, vóór zijn Engels avontuur, was Cantona minder succesvol. De roemruchte speler begon zijn profcarrière niet bij de ploeg uit zijn woonplaats, Olympique Marseille. De club vond hem niet goed genoeg, en zo belandde hij bij het bescheiden AJ Auxerre waar hij na een uitleenbeurt bij Martigues, sterk presteerde. Toen al was hij, mede door zijn opstapeling van rode kaarten op het veld en straffe uitspraken naast het veld, een gecontesteerd figuur. Zo had hij de toenmalige bondscoach Henri Michel op de Franse openbare zender geschoffeerd met de woorden ‘sac à merde’, vrij vertaald: ‘zak stront’. Resultaat: hij werd voor een jaar verbannen uit het Franse voetbal.

Bij het grote Olympique Marseille speelde de jonge Cantona onder de hoede van wijlen Raymond Goethals, den tuveneir. Hij kwam er in een sterke ploeg terecht die later de Champions League zou winnen. Cantona zat niet altijd in de basiself en dat zinde hem niet. Tijdens een legendarische woordenwisseling maakte hij de Brusselse voetbaltrainer duidelijk dat hij geen invaller meer wilde zijn. ‘Ik ben wel Cantona hein. Mij zet je niet op de bank!’ Waarop Raymond: ‘Ga er dan naast zitten.’ Niet veel later werd de grillige Fransman opnieuw geschorst omdat hij uit woede zijn t-shirt op het veld had verscheurd en weggegooid na een wissel. Exit Marseille.

Ook zijn passage bij het Zuid-Franse Nîmes ging niet onopgemerkt voorbij. De Franse bond – alwéér – verbande hem nadat hij de bal naar het hoofd van een scheidsrechter had geslingerd. De schorsing werd met een maand verlengd omdat hij de bond achteraf nog eens in het openbaar beledigde. Voor Cantona was dat de spreekwoordelijke druppel. Hij besloot definitief te stoppen met voetbal.

Op aandringen van onder andere Michel Platini gaf hij zijn carrière toch nog één kans. Hij maakte de overstap naar Engeland waar hij in 1992 bij Leeds United belandde. Cantona werd meteen kampioen en speelde zich in de kijker bij Alex Ferguson. Enkele maanden later ging hij voor 2 miljoen dollar naar Manchester United waar hij voor eeuwig de man blijft die de Red Devils weer op het zegepad leidde, na meer dan twintig magere jaren.

Eric for president!

In april 1997, op het hoogtepunt van zijn roem, zette hij vriend en vijand nog maar eens op het verkeerde been. Als donderslag bij heldere hemel kondigde de heilige van Manchester het einde van zijn voetballoopbaan aan. Van de ene dag op de andere. Zonder aanleiding. ‘Als de passie weg is, stop ik er liever mee’, zei hij doodleuk op een persconferentie. De rebel was toen amper 30 jaar.

Hij werd eerst speler-trainer van de Franse strandvoetbalploeg; Daarna stortte hij zich op zijn artistieke talenten, want naast voetballer was hij ook dichter, schilder, filosoof, moralist en acteur. ‘Ik heb uitdagingen nodig, liefst zo onhaalbaar mogelijk. Zo niet word ik geconfronteerd met een leegte waaruit dingen kunnen ontstaan die ik liever niet toelaat.’

Als acteur had hij een bijrol aan de zijde van superster Cate Blanchett in het kostuumdrama Elizabeth (1998) en een hoofdrol als corpulente en gefrustreerde flik in L’Outremangeur (2003). Zijn meest memorabele rol speelde hij in Looking for Eric van regisseur Ken Loach. In deze prent speelde hij zichzelf, met brio overigens.

Twee jaar geleden riep hij op tot een bankrun, uit protest tegen de financiële crisis. Bedoeling was een wereldwijde revolutie te ontketenen die de banken wereldwijd zouden lamleggen, maar die actie mislukte. In 2011 keerde hij tot ieders verbazing terug naar het betaalde voetbal, als sportief directeur van het heropgerichte New York Cosmos. Hij wou het Amerikaanse voetbal nieuw leven inblazen.

Tegenwoordig is Cantona ook ambassadeur van Nike’s Joga Bonito, een soort van voetbal waarbij alles draait om de schoonheid van het spel. In januari leek het erop dat de ex-profvoetballer zich in de race om het Franse presidentschap zou gaan mengen. In de kranten hengelde hij naar steun van minimaal vijfhonderd ‘verkozenen’, een voorwaarde om op de kieslijsten te staan. Maar zo ver kwam het niet. Het ging hem om de aandacht voor problemen met huisvesting.

Momenteel geniet Cantona ten volle van zijn (artiestieke) vrijheid. ‘Iets gráág doen, is altijd de belangrijkste drijfveer geweest van alles wat ik in mijn leven doe. Misschien dat ik binnenkort wel trompet ga spelen, dat is óók een hobby die ik heel graag beoefen.’

Ook dat nog: over zijn favoriete moment uit zijn loopbaan is hij formeel. ‘I have a lot of good moments, but the one I prefer is when I kicked the hooligan’, aldus de artiest. (DB)

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content