Het verhaal achter de lichtshow op de Brusselse kerstmarkt

Elke avond om klokslag 18 uur verandert de Brusselse Katelijnekerk middels projecties in een feërieke Japanse tempel. Wist u dat er achter die knappe visuals een wereldbefaamde kunstcollectie schuilgaat?

Het verhaal achter de lichtshow op de Brusselse kerstmarkt
© KMKG

Honderden inwoners uit Brussel en omstreken maakten de afgelopen dagen al een bezoekje aan de kerstmarkt, en genoten er behalve van een stevige portie tartiflette ook van de gloednieuwe lichtshow ‘Origami Lights’. Die show staat volledig in het teken van Japan, naar aanleiding van het 150-jarige bestaan van diplomatieke betrekkingen tussen België en Japan. Op de Katelijnekerk worden oude Japanse prenten geprojecteerd, waarvan de originelen nog tot 12 februari te bewonderen zijn tijdens de tentoonstelling Ukiyo-e in het Jubelparkmuseum. ‘Ukiyo-e’, een term uit het boeddhisme, staat letterlijk voor ‘eprent uit de drijvende wereld’, of, sinds de 17e eeuw, voor ‘een afbeelding van een wereld van vluchtig genot’. De prenten tonen hoofdzakelijk de guilty pleasures uit het traditionele Japan, zoals geisha’s, courtisanes, acteurs en andere spraakmakende figuren in het uitgaansleven van het aristocratische Edo, het huidige Tokio. Verder waren er de expliciet erotische Ukiyo-e-prenten – die Shunga werden genoemd – en de Surimono, meer experimentele prenten die op houtblokken geprint werden en die veelal met nieuwjaar cadeau werden gegeven.

Het verhaal achter de lichtshow op de Brusselse kerstmarkt
© Claude Monet, Metropolitan Museum of Art

Vanaf de 19e eeuw trad het geïsoleerde Japan met het Westen in contact, en werden de prenten in Europa een duur en begerenswaardig luxeproduct. ‘Japonisme’ werd een echte trend in de kunstwereld. Onder anderen Vincent van Gogh, Monet, Degas en Toulouse-Lautrec lieten zich erdoor inspireren. Monet bezat zelfs een grote collectie Ukiyo-e-prenten. Sommige van zijn bekendste schilderijen zijn vrij letterlijke interpretaties van die Japanse prentkunst. Hij raakte bijvoorbeeld geïnspireerd door Hiroshiges Ukiyo-e-afbeelding van een brug, dat hij een gelijkaardige brug in zijn eigen tuin liet bouwen, en die later naschilderde.

Dit jaar wordt de 150ste verjaardag van de diplomatieke betrekkingen tussen België en Japan gevierd. Toch blijft er rond Japanse kunst en cultuur een geheimzinnig aura hangen, en zijn de meeste Belgen niet bekend met Ukiyo-e. Reden genoeg voor het Jubelparkmuseum om alle archieven open te trekken en meer dan 400 originele prenten tentoon te stellen. De volledige Japanse prentencollectie van het Jubelparkmuseum telt meer dan 7500 stuks, en is daardoor wereldberoemd in de kunstwereld. De tentoonstelling toont enkele van de oudste Japanse prenten uit het begin van de 18e eeuw, maar ook latere, felgekleurde exemplaren in polychromie waar Westerse verzamelaars fortuinen voor neertelden.

Drop The Spoon, een Belgisch designercollectief, maakte een selectie uit de collectie van het Jubelparkmuseum en ontwikkelde er de fabuleuze lichtshow mee die honderden mensen nu elke dag te zien krijgen op de kerstmarkt van Brussel. De show kreeg de naam ‘Origami Lights’ en wordt door Japanse muziek begeleid. Hoewel sommige prenten volledig bewerkt en vervormd werden om op de Katelijnekerk te passen, herkennen we hier en daar toch de originele Ukiyo-e.

Het verhaal achter de lichtshow op de Brusselse kerstmarkt
© Drop The Spoon

Een van de bekendste Ukiyo-e-afbeeldingen is ‘De Golf van Kanagawa’, van de Japanse kunstenaar Katsushika Hokusai. Hiervan wordt gezegd dat het één van de eerste afbeeldingen van een tsunami is, al weten we nu dat een tsunami er eigenlijk anders uitziet. Op de achtergrond is de Mount Fuji te zien, die ook op de top van de Katelijnekerk geprojecteerd wordt. Het is één van de meest gekopieerde kunstwerken in de wereld: ondertussen prijkt de afbeelding ook op Disney-puzzels en werd het logo van Quicksuilver erop geïnspireerd. Ook toen het origineel verscheen, in 1830, was het meteen een immens populair werk in Japan, en werden zo’n 5000 houtblokken met een kopie van die afbeelding gecreëerd.

Het verhaal achter de lichtshow op de Brusselse kerstmarkt
© Drop The Spoon

Op het einde van de lichtshow komen nog verschillende Japanse waaiers voorbij. Al die waaiers zijn geïnspireerd op een Ukiyo-e van Hokusai, die ook in het Jubelpark te zien is. Andere Japanse inspiratiebronnen in het lichtspektakel zijn de typiche Torii-poorten, Sakura (kersenbloesem), het bamboowoud Arashiyama in Kyoto en het moderne Tokio.

De lichtshow is nog tot 1 januari te zien, de expo in het Jubelparkmuseum nog tot 12 februari.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content