Top 10 beste films van 2012

Film van het jaar is ‘Holy Motors’ van het Frans enfant terrible Leos Carax. Omdat de prent grotesk, maf, dwaas, ontroerend, hilarisch, poëtisch en anarchistisch tegelijk is. Bekijk de volledige top 10.

Omdat de film grotesk, maf, dwaas, ontroerend, hilarisch, poëtisch en anarchistisch tegelijk is. Omdat hij cinema opnieuw tot droomfabriek verheft en liegt met licht om waarheden te vertellen. En omdat hij een welgemeende fuck you is aan het adres van het obscene conformisme en commercialisme waar het binnen en buiten de bioscopen van bulkt.

Ziedaar drie perfect legitieme redenen waarom Frans enfant terrible Leos Carax dit jaar boven aan dit lijstje prijkt met Holy Motors, zijn genereuze, in Cannes schandelijk genegeerde fantasie over film, liefde, leven, dood en pratende limousines.

Opvallend trouwens dat het weer eens de ‘oudjes’ zijn die de meest opwindende en subversieve cinema hebben gemaakt. Carax is ondanks zijn eeuwig jongensachtige aura de vijftig voorbij, en Michael Haneke won op zijn zeventigste nog eens de Gouden Palm, met Amour, zijn tedere portret van een bejaard bourgeoiskoppel dat de dood in de koude ogen kijkt. Nog eens zes jaar ouder is New Hollywood-titaan William Friedkin, al staat die nog altijd met de hitsigheid van een jonge hond te filmen in Killer Joe, een heerlijk sardonische white thrash-satire met Matthew McConaughey als psychopathische sheriff.

Vielen net buiten de top tien: Ben Afflecks Argo en Cesare deve morire van de Taviani-broers (samen 164 jaar oud!), net als Jagten, Weekend, Beasts of the Southern Wild, End of Watch, Skoonheid, Take Shelter, A Royal Affair, Barbara, Beyond the Hills en Play. Een zwak filmjaar kun je 2012 dus niet noemen, zelfs al viel de Aziatische inbreng lelijk tegen en lijkt Hollywood meer dan ooit te grossieren in sequels, prequels, spandexspektakels en ander puberaal vertier.

Dat de Amerikaanse box office tegenviel, hoeft in dat opzicht niet te verwonderen. Tenslotte zijn de studiobobo’s al jaren bezig zijn met het volwassen publiek uit de multiplexen te verjagen en blindelings tegen elkaar op te bieden qua hol (3D-)vertier. En neen: geen degelijke Bat- of Spider-Man die daar wat tegen vermag, zelfs niet The Avengers, met anderhalf miljard dollar de dikste hit van het jaar.

Wat de Belgen betreft, is de balans dubbel. Enerzijds is 2012 een grand cru dankzij de Oscarnominatie voor Rundskop, de internationale doorbraak van Matthias Schoenaerts – zie ook Jacques Audiards outsidersromance De Rouille et d’os – en de hype rond regisseur Michaël Roskam, duidelijk the hot ticket in Tinseltown.

Anderzijds kun je niet om de vaststelling heen dat vooral de nieuwe Vlaamse films vaak tegenvielen, en dat ook de Vlaamse ticketverkoop voor het tweede jaar op rij daalt. De beste Belgische films waren dit jaar bovendien van Franstalige makelij, met voorop de pakkende, ook in Cannes bekroonde familietragedie A Perdre la raison van Brussels rasfilmer Joachim Lafosse. Geen nood, BDW: we houden die ‘wallonificatie’ van de Belgische cinema strak in de gaten. Hoezee!

Knack Focus’ Top 10 beste films van 2012:

1. Holy Motors (Leos Carax, Fra)
2. Amour (Michael Haneke, Fra-Oos)
3. Killer Joe (William Friedkin, VS)
4. Elena (Andrei Zviagintsev, Rus)
5. Looper (Rian Johnson, VS)
6. Shame (Steve McQueen, GB)
7. The Deep Blue Sea (Terence Davies, GB)
8. Meek’s Cutoff (Kelly Reichardt, VS)
9. Once Upon a Time in Anatolia (Nuri Bilge Ceylan, Tur)
10. Wuthering Heights (Andrea Arnold, GB)

Dave Mestdach