Solden Soderbergh: 13 films uit zijn oeuvre

Nu Steven Soderbergh met ‘Behind The Candelabra’ – vandaag uit – de cinema voorgoed vaarwel lijkt te zeggen, past een terugblik op ’s mans bepaald diverse oeuvre. Een selectie uit zijn groot aanbod bioscoopfilms. Alles moet weg!

SEX, LIES, AND VIDEOTAPE (1989)
De film waarmee alles begon. Deze Gouden Palmwinnaar zet niet alleen Soderbergh op de kaart als aanstormend talent, maar zorgt ook voor een heropleving van de Amerikaanse indiecinema – huidig Oscarbaron Harvey Weinstein heeft alles te danken aan het internationale succes van deze prent. Niet slecht voor een lowbudgetproject waarin hoofdacteurs Andie MacDowell en James Spader niet veel meer doen dan praten over de thema’s uit de titel.




OUT OF SIGHT (1998) Een kanjer van een comeback. Na een tiental donkere jaren, waarin Soderbergh steeds hermetischer uit de hoek kwam, slaat hij terug met deze sfeervolle verfilming van een boek van pulpkoning Elmore Leonard. Naast een fantastische soundtrack en wondermooie beelden trakteert de herboren cineast ook op een wereldwonder: sexy snoetjes George Clooney en Jennifer Lopez blijken daadwerkelijk over acteertalent te beschikken!




TRAFFIC (2000)
Mogelijk Soderberghs meesterwerk. Zonder prekerig uit de hoek te komen of politiek kant te kiezen, werpt de regisseur een ontluisterende blik op de internationale drugshandel. Verschillende verhaallijnen – met individuele looks – worden naadloos met elkaar verweven, terwijl Michael Douglas een indrukwekkende ensemblecast aanvoert. Naar verluidt vloekt Harrison Ford nog steeds omdat hij voor de hoofdrol bedankte.




OCEAN’S ELEVEN (2001)
Het Hollywoodhoogtepunt. Soderbergh verzamelt de crème de la crème van Tinseltown rond zich – of hoe label je een cast met onder anderen George Clooney, Brad Pitt, Matt Damon en Julia Roberts? – en trekt naar het Amerikaanse Walhalla, beter bekend als Las Vegas, om er deze stijlvolle remake van een Rat Pack-heist flick in te blikken. Resultaat: een daverende box-officehit en twee – niet al te beste – sequels.




THE LIMEY (1999) Het donkere broertje van Out of Sight. Soderbergh danst op het slappe koord tussen kunst en commercie in deze allesbehalve gladde misdaadprent met sixtiesicoon Terence Stamp als een gangster op leeftijd die de dood van zijn dochter onderzoekt. De experimentele montagespelletjes – beelden uit Stampklassieker Poor Cow (1967) dienen bijvoorbeeld als flashbacks – leiden tot een melancholische mokerslag zonder weerga.




SOLARIS (2002) Provocatie op en top. Zelfs de vurigste Soderberghfan fronst de wenkbrauwen als de cineast deze remake van Andrej Tarkovski’s psychologisch scifimonument aankondigt. Ondanks het onvermijdelijke Hollywoodsausje zag je hoofdacteur George Clooney zelden beter en scheurt het verhaal over een psycholoog die in een ruimtestation brutaal met zijn verleden geconfronteerd wordt je hart langzaam maar zeker in reepjes.




CHE (2008) Een formalistische oefening van formaat. Je moet Soderbergh heten om voor een in twee delen opgesplitste en meer dan vier uur durende biopic een fragmentarische aanpak te verkiezen boven een allesomvattende. Het in klassieke Hollywoodstijl geschoten eerste deel zoomt in op de Cubaanse successen van de door Benicio Del Toro vertolkte revolutionair. Het uit de losse pols geschoten tweede deel draait dan weer volledig om diens ondergang in Bolivia.




MAGIC MIKE (2012)
Recentste pers- én publiekslieveling. Geïnspireerd op de avonturen van hoofdacteur Channing Tatum in de striptenten van Florida. Als vanouds puurt Soderbergh het beste uit zijn niet al te getalenteerde cast – ex-romcomkoning Matthew McConaughey spant de kroon als Tatums narcistische baas. En de glaciale look van het digitale camerawerk past perfect bij het oppervlakkige geld-maakt-wél-gelukkigsfeertje.




KAFKA (1991)
De moeilijke tweede. Twee jaar na zijn doorbraak verwart Soderbergh vriend en vijand met deze zwart-witprent die het midden houdt tussen biopic en bewerking. Elementen uit het levensverhaal van de Praagse auteur gaan zij aan zij met zaken die hij neerpende. Een catastrofale flop ten tijde van de bioscooprelease, nu een cultfavoriet die in één adem wordt genoemd met Terry Gilliams Brazil en David Cronenbergs Naked Lunch.




SCHIZOPOLIS (1996)
Spiegeltje, spiegeltje. Hoewel Soderberg vaak verschillende taken op zich neemt – meestal overziet hij naast de regie ook de fotografie en de montage – neemt hij voor dit curiosum nog meer hooi op zijn vork. In deze zelfgeschreven nobudgetprent over een man en zijn dubbelganger tekent hij voor de diabolische dubbelrol. Destijds verguisd in Cannes en ver daarbuiten, ondertussen opgewaardeerd tot een unieke satire over de kwalen van de Amerikaanse samenleving.




BUBBLE (2005)
Avant-gardisme troef. Een outline in plaats van een scenario, grotendeels geïmproviseerde dialogen en een cast vol amateurs: Soderbergh laat zich van zijn meest gewaagde – en geslaagde – kant zien met dit kleinschalige drama over twee vrouwen en een man die in een poppenfabriek werken. De keuze om de film tegelijkertijd in de bioscoop, via video on demand en op dvd uit te brengen, was toen ongezien.




THE GOOD GERMAN (2006)
Net als The Informant! (2009), Haywire (2011) en, in mindere mate, Contagion (2011) een genre-oefening waarbij Soderbergh er niet in slaagt zijn ironisch-intellectuele reflexen te bedwingen. Clooney en Blanchett spelen ex-minnaars in Berlijn, net na WO II. Het zwart-witcamerawerk refereert aan Casablanca en The Third Man, maar aan de emotionele knock-outs van die fortiesfavorieten wordt lang niet getipt.

SIDE EFFECTS (2013)

In deze stijlvolle, spannende en subtiel naar Hitchcock en De Palma lonkende farmathriller is Rooney Mara een pronkechtgenote die met suïcidale en andere ongezonde neigingen kampt wanneer haar ambitieuze psychiater (Jude Law) haar een nieuw medicijn voorschrijft. Wie nu precies wie manipuleert, is de hamvraag van deze kinky whodunit annex whodunwhat die je vaker op het verkeerde been zet dan Eli Ohana indertijd en door Soderbergh met zoveel goesting in beeld wordt gezet dat zijn nakende pensioen wellicht geen seconde in hem opkwam. (DM)

Steven Tuffin