Over babymaffiosi en Stanley Kubricks chauffeur: 5 aanraders voor Italia in Doc

Dat de Italiaanse cinema meer is dan La Vitta è Bella en spaghettiwesterns, ontdekt u tussen 24 en 27 november in Brussel, waar het Istituto Italiano di Cultura in samenwerking met Bozar tien ijzersterke documentaires van Italiaanse makelij vertoont. Dit zijn onze vijf aanraders.

Robinù (Michele Santorno)

‘Op hun vijftiende leren ze schieten, op hun twintigste zijn het moordenaars en de dertig halen ze niet’: dat is de centrale boodschap van deze documentaire, die de ‘babymaffiosi’ in het Zuid-Italiaanse Napoli een gezicht geeft. Het zijn leden van de beruchte Camorra, ambtenaren van de misdaad die de volledige plaatselijke besturen in handen hebben en er een lucratieve drugs- en wapenhandel controleren. En dan hebben we het nog niet eens over hun waanzinnige afvalfraude.

Deze film laat de jongeren zélf aan het woord, die recht in de camera hun Kalasjnikovs verheerlijken. Tegelijk stellen ze zich toch ook heel kwetsbaar op, bijvoorbeeld wanneer ze tonen hoe een echte Napolitaanse pizza eruitziet.

Een eyeopener voor iedereen die dacht dat het Wilde Westen en het huidige Europa niets met elkaar te maken hadden.

Goodbye Darling, I’m off to Fight (Simone Manetti)

Het kan vreemd lopen met ex-topmodellen. De ene gaat rentenieren op een jacht in Saint-Tropez, de andere wordt een goeroe in yoga of lanceert een veganistisch kookboek. Chantal Ughi ging echter een heel andere kant uit: sinds enkele jaren is ze intensief bezig met gevechtssport en behaalde ze de wereldtitel in thaibox. De camera volgt haar tijdens haar trainingen in Thailand, in de aanloop naar het nieuwe wereldkampioenschap, waar ze na een break van een jaar opnieuw zal strijden voor de eerste plaats. Verwacht echter niet de zoveelste boksfilm, want deze documentaire gaat vooral over verdriet en verlies. En meer dan met haar pezige tegenstandsters vecht Chantal met haar eigen demonen. Getekend door haar verleden, kneedt ze haar identiteit opnieuw en verlangt ze er steeds meer naar zelf Thaise te worden.

S is for Stanley (Alex Infascelli)

Titels als A Clockwork Orange, Spartacus of Full Metal Jacket van Stanley Kubrick klinken zelfs de meest wereldvreemde grotbewoner bekend in de oren. Maar kent u ook Emilio D’Alessandro, Stanley’s privéchauffeur en trouwe metgezel? Het is deze Italiaan die in deze film tal van anekdotes over zijn wispelturige en perfectionistische baas vertelt, maar ook over zijn eigen ontmoetingen met de wervelende filmwereld praat. Zo werd hij vriendjes met Jack Nicholson, speelde hij een cameo in een scene met Tom Cruise en draagt één van de restaurants in Kubrick’s film Eyes Wide Shut zijn naam. Maar bovenal krijgen we een ontroerend verhaal te zien over een uitzonderlijke vriendschap, die meer dan dertig jaar lang duurde.

Dustur (Marco Santarelli)

‘Dustur’, ‘ideale grondwet’ in het Arabisch, gaat over een jonge moslim die droomt van een rechtvaardiger Arabië. In afwachting van zijn vrijlating, volgt hij een cursus over de Italiaanse grondwet in de gevangenis van Bologna. De film vangt aan in de bibliotheek waar de cursus doorgaat, waar de vrijwilligers en gevangenen elk op hun eigen manier bezig zijn met wat ‘vrijheid’ kan of moet betekenen. De regisseur speelt op poëtische manier in op de spanning tussen openheid en geslotenheid, het collectieve en het individuele. De muren van de gevangenis vormen een belangrijke metafoor. Het resultaat is een pure en eerlijke film die niet alleen de radicaliserende krachten van de Islam in beeld brengt, maar ook de Italianen een spiegel voorhoudt. Niet toevallig zien we in het slotbeeld immers een panoramisch beeld van de Apennijnen, de plaats van verzet tegen het fascisme en de geboorteplaats van Giuseppe Dossetti, die in 1946 de Italiaanse grondwet uitbreidde.

Anna Piaggi (Alina Marazzi)

Eén van de dingen die Italië typeren, is mode. En één van de sleutelfiguren in de Italiaanse mode en de ophefmakende veranderingen die het modebeeld er in de jaren zestig doormaakte, was de flamboyante journaliste Anna Piaggi. Zij is in de eerste plaats bekend om haar extravagante kledingstijl, waarbij vooral haar kunstzinnige pluimconstructies en haar gigantische collectie hoedjes kenmerkend zijn. Tot haar beste vrienden rekende ze onder anderen Karl Lagerfeld, Dolce e Gabanna en Manolo Blahnik. In de film volgen we haar woelige leven van Parijs over Londen tot New York en Milaan, en dat via archiefbeelden van haar echtgenoot Alfa Castaldi en getuigenissen van andere bekende modefiguren. Een film die niet alleen modefans zullen appreciëren, maar iedereen met een gevoel voor excentriciteit en fantasie.

Eline Van Lancker