Matthias Schoenaerts zakte af naar Cannes Maryland, een psychothriller waarin hij een gek geworden elitesoldaat speelt. De acteur komt terug op de veeleisende rol en de bewogen opnames: ‘Ik had dood of verlamd kunnen zijn.’
Het was toch wel een kleine verrassing: niet Far from the Madding Crowd van Thomas Vinterberg, de regisseur van Festen en Jagten, brengt Matthias Schoenaerts dit jaar op de rode loper in Cannes, maar Maryland van de onbekende Française Alice Winocour. En daar is hij zelf heel blij mee. “Ik werk aan alle films met plezier, maar om uiteenlopende reden zijn Far from the Madding Crowd en Maryland twee projecten die ik een bijzonder warm hart toedraag. Ik bewaar de beste herinneringen aan de weg die ik daarin heb afgelegd. Samenwerken, elkaar uitdagen en een punt bereiken waar je op je eentje niet geraakt zou zijn, dat is fantastisch. Vinterberg is zo’n acteursregisseur en Alice Winocour ook.’
Psychothriller
Maryland is het verhaal van een Franse elitesoldaat die sinds zijn terugkeer uit Afghanistan aan posttraumatische stressstoornis (PTSS) lijdt en raakt in de ban van de vrouw die hij beroepsmatig beschermen moet (Diane Kruger). ‘Omdat ik de tijd niet heb om ze te lezen stapelen de Franse scripts zich op. Jacques Audiard (de regisseur van Un prophète en De rouille et d’os, nvdr.) wees me op een script van een vriendin die hij als een van de meest getalenteerde jonge cineasten in Frankrijk beschouwt: Alice Winocour, die bovendien het scenario ontwikkeld had met mij in het achterhoofd. Ik haalde het script van tussen de stapel en begreep meteen waarom Jacques aangedrongen had.’
‘Maryland is geen sociaal drama maar een psychothriller, een home-invasion thriller met een snuif In the Mood for Love – twee verloren zielen met een sluimerende behoefte aan tederheid. Het thrillergenre is daarbij slechts een manier om je een inkijk te geven in de psyche van iemand met PTTS. De film dompelt je onder in zijn emotionele en fysieke beleving.’
Ik kende PTSS maar wist niet hoe heftig die aandoening kan zijn, hoe oorlog je emotioneel en moreel volledig in de vernieling kan rammen.
Een veeleisende rol, en Schoenaerts had nauwelijks tijd om zich erop voor te bereiden, wat hem duur te staan kwam. ‘Ik kende PTSS maar wist niet hoe heftig die aandoening kan zijn, hoe oorlog je emotioneel en moreel volledig in de vernieling kan rammen. Na mijn gesprek met enkele elitesoldaten met PTTS heb ik een paniekaanval van jewelste gekregen. Een zenuwstelsel dat helemaal overhoop ligt, permanente onrust, paranoia en onaangekondigde angst- of woedeaanvallen: dat speel je niet zomaar, dat krijg je niet een-twee-drie in je systeem.’
‘Omdat ik ervan overtuigd was dat ik het niet ging aankunnen, sliep ik amper. Door niet te slapen belandde ik in een staat van permanente onrust. Ik werd extreem prikkelbaar en bipolair, wat bizar genoeg de uitweg bleek. Ik plaats me echt niet op gelijke hoogt met mensen met PTTS – ik heb gelukkig geen oorlog meegemaakt – maar op die manier kwam ik wel in de buurt van hun fysiek en mentaal onbehagen. Door oververmoeidheid gingen mijn zintuigen in overdrive en werd ik overgevoelig. Ik kon het ene moment enorm goed gezind zijn en me vijf minuten later een moordmachine voelen. Dat verhinderde me gelukkig niet om op de set als een professional te functioneren.’
Ik besef dat ik voor Maryland te ver gegaan ben: ik had dood of verlamd kunnen zijn. Zoiets wil ik nooit meer meemaken.
Die onorthodoxe aanpak bleek wel levensgevaarlijk. ‘Ik heb tijdens de opnames twee dagen op intensieve gelegen. Ik had vijf keer meer stresshormoon dan normaal. Een allergische reactie die een lichaam in conditie makkelijk verwerkt, werd me bijna fataal. Om drie uur ’s nachts ben ik op straat knock-out gegaan. De dokter zei dat de persoon die me gevonden heeft geen vijf minuten later had mogen zijn. Als je hersenen een tijdlang geen zuurstof krijgen, worden vitale hersenfuncties permanent afgesloten. Ik had dood of verlamd kunnen zijn. Ik besef nu ik dat ik een brug te ver gegaan ben. Het was een samenloop van omstandigheden, maar zoiets wil ik nooit meer meemaken.’
Schoenaerts staakte de promotie van Far from the Madding Crowd om in Cannes de première van Maryland te kunnen bijwonen. ‘Naar een film met mezelf kijken waar andere mensen bij zijn, vind ik gruwelijk. Maar voor Maryland maak ik een uitzondering. Ik wil de energie van de zaal voelen. Er broeit ook wat. De Semaine de la Critique en de Quinzaine des Réalisateurs wilden de film ook. Van festivaldirecteur Thierry Frémaux mochten we de premièredatum kiezen als we voor de sectie Un Certain Regard kozen. Voor een bescheiden, onafhankelijke productie van een onbekende cineaste is zo’n officiële selectie een zegen. Het aantal kopijen voor de Franse release is meteen verdubbeld en de internationale verkoop krijgt een stevige duw in de rug.’
Niels Ruëll
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier