Furiosa en de ‘feministische propaganda’ in cinema anno 2015

In Mad Max: Fury Road, vanaf woensdag uit op dvd, doet Furiosa Max haast een voorbijganger lijken in zijn eigen film. ‘Feministische propaganda’, volgens sommigen. Is dat wel zo? En hoe prominent worden vrouwen anno nu in andere films naar voren geschoven?

In een wereld vernield door het patriarchaat en hebzucht zwaaien schreeuwlelijke mannen de plak, is water door schaarste het equivalent van goud en worden vrouwen herleid tot fokvee. Voor één vrouw, Imperator Furiosa (Charlize Theron), is de maat vol. Zij gaat in tegen de onderdrukking en neemt daarbij Max (Tom Hardy), die haast als een voorbijganger in zijn eigen titelprent meelift, op sleeptouw. Dat is de premisse van Mad Max: Fury Road, vanaf vandaag uit op dvd.

Furiosa, dé cinemaheldin van 2015?

Theron neemt de rol van Furiosa op zich en is daarmee niet alleen de drijvende kracht van de film, maar ook de meest onverschrokken cinemaheldin van 2015.

In Fury Road zetten de vrouwen zich niet alleen in voor hun eigen voortbestaan, maar vechten ze ook voor het welzijn van de hele samenleving. De door demonen gekwelde Max is een beetje de grommende einzelgänger op de achtergrond, die vooral zijn eigen hachje probeert te redden. Het lot van de wereld laat hij over aan de meer dan capabele Furiosa.

Vrouwen die de leiding op zich nemen, het blijkt soms nog moeilijk te slikken – ‘Ik denk dat je nog eerder het monster van Loch Ness verkozen krijgt voor een vrouw aan de macht komt’, stelde rapper T.I. recent nog over Hilary Clinton in DJ Whoo Kids podcast The Whoolywood Shuffle. Ook op het scherm knelt daar het schoentje, want niet iedereen was fan van Furiosa. Dat de 21^e-eeuwse verrijzenis van het Mad Max-achtervolgingsimperium een vrouw vooropstelt als ultieme verlosser en niet een man met blinkende biceps, stuitte tegen menig borst. De actiefilm werd feministische propaganda verweten.

via GIPHY

Wonder Woman zonder het strakke pakje

Nochtans is een vrouwelijke actieheld niet zo vreemd. Drastische maatschappelijke verschuivingen hebben vrouwen al vaker naar de voorgrond geduwd. Na de Tweede Wereldoorlog, waarin vrouwen het leven naast het slagveld draaiende hielden, kwam zo stripheldin Wonder Woman op de proppen.

Maar in tegenstelling tot Wonder Woman – met haar strak pakje, weelderige haardos en zweepje – is Furiosa is geen geesteskind van de male gaze, een term die wijst op de tendens om vooral de beleving van de (heteroseksuele) man als perspectief te gebruiken. In plaats van te focussen op de looks van Theron, wordt Furiosa geportretteerd als een rauwe en onversaagde eenarmige strijdster in lapvodden die haar mening luid uitschreeuwt.

Met de aanhoudende terreurdreiging, klimaatuitdagingen, financiële crisis, talrijke oorlogen en grensconflicten is het misschien niet meer dan vanzelfsprekend dat het ook nu weer een vrouw is die de samenleving uit het slijk zal halen.

Anne Hathaway, Jennifer Lawrence en co.

Een vrouw die de samenleving uit het slop moet trekken, dat is anno 2015 het beeld dat we in wel meer films te zien krijgen. Momenteel speelt Emily Blunt in Sicario een FBI-agente die in het midden van de drugsoorlog komt te staan, Amy Schumer steekt in Trainwreck dan weer de draak met traditionele relatiepatronen en baasvrouw Anne Hathaway leidt in The Intern een eigen zaak.

Binnenkort neemt Jennifer Lawrence het op tegen de corruptie van president Snow (Donald Sutherland) in het slotstuk van The Hunger Games, geekfavoriet Star Wars: The Force Awakens schuift Daisy Ridley, Gwendoline Christie en Lupita Nyong’o naar voren, en op het filmfestival van Londen vergaarde Suffragette, de nieuwe prent van Sarah Gavron, heel wat media-aandacht toen feministische activisten zich op de rode loper gooiden – net als de personages die het onderwerp vormen van de film over de vrouwenbeweging.

via GIPHY

Die films blijken trouwens ook goed te scoren. Neem nu Mad Max: Fury Road, die op een budget van 150 miljoen dollar draaide en wereldwijd net geen 375 miljoen binnenhaalde met cinematickets alleen al. Het publiek lijkt personages als Furiosa te willen én te verdienen. En nu zovelen seksisme in Tinseltown aan de kaak stellen, lijkt het absurd om een film als Fury Road af te rekenen op diversiteit. Het is geen ‘vernietiging van Amerikaans erfgoed’, zoals het in sommige kringen klinkt, maar een trend die best aangemoedigd mag worden.

Straks toch weer meer Max?

Maar de vraag met het oog op de toekomst is: zien we Furiosa nog terug, of krijgen we straks toch weer meer Max te zien? Dat is nog koffiedikkijken. De volgende prent in het post-apocalyptische epos rond Mad Max – die momenteel de werktitel Mad Max: The Wastelands draagt – komt immers pas in 2017 uit. Zeker is dat Charlize Theron voor maar één film tekende, en dat Furiosa dus voorlopig niet meegaat in het vervolg op Fury Road.

Toch sluit George Miller, de regisseur van en het brein achter de franchise, een cameo van het populaire personage niet uit. ‘Ik ben nog niet zeker’, zei hij aan Digital Spy. ‘Furiosa komt niet voor in de sequel, maar in één van de verhalen is er wel een interactie tussen Max en Furiosa. Meer kan ik echt niet zeggen, want ik werk er nog aan.’ (AW)