Filmfestival Gent: Crisissituaties met Brad Pitt en Robert Redford

In ‘Killing Them Softly’ kampt Brad Pitt als huurmoordenaar met de economische crisis. Robert Redford haalt in ‘The Company You Keep’ crisismomenten van 1968 vanonder het stof. ook de Belgische dance scène kreeg af te rekenen met razzia’s.

Killing Them Softly

‘Killing Them Softly’ opent met een speech van Barack Obama over ’the American promise’ op de geluidsband. In beeld loopt de acteur Scoot McNairy in een desolaat en haveloos stadsgedeelte, terwijl vuilnis rondom hem opwaait. Het zou een scène uit een dystopisch toekomstverhaal kunnen zijn. Niet dus.

Deze openingsshot situeert zich anno 2008. De gevolgen van de financiële crisis laten zich voelen. Vervolgens zoomt Andrew Dominik, de regisseur van ‘Chopper’ en ‘The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford’, in op het eigenlijke verhaal. Een gokker (rol van Ray Liota) maakte het bont en dient een lesje te krijgen. De huurmoordenaars Jackie (Brad Pitt) en Mickey (James Gandolfini) worden bijgevolg door ‘de organisatie’ ingehuurd en komen orde op zaken stellen.

In deze bijzonder cynische en donkere thriller verpersoonlijken de twee killers de economische malaise en het failliet van een systeem. Jackie’s uitspraak: ‘America is not a country, it’s a business’ vat de teneur van deze grimmige misdaadfilm perfect samen. George Hoggins’ gelijknamige roman uit 1974 vertaalt Dominik naar een metafoor van het hedendaagse Amerikaanse kapitalisme. ‘Killing Them Softly’ zweeft voortdurend tussen de look van een arthouseprent en de conventies van de misdaadthriller. Dominiks dwingende vertelstijl is zuivere film noir in vorm. Inhoudelijk krijgen de politiek en de vrije markteconomie een nijdige veeg uit de pan.

The Company You Keep

Het is steeds fijn om Robert Redford nog eens voor de camera te zien. Niet dat al de films waar hij op de affiche schittert meesterwerken zijn. Ver van trouwens. Maar geef toe: de man straalt een innemende charme uit. In deze meeslepende politieke thriller neemt hij niet alleen de hoofdrol voor zijn rekening maar regisseerde en produceerde hij ook. Het is ondertussen zijn negende langspeelfilm.

Redford speelt de advocaat Jim Grant, wiens ware identiteit door een journalist wordt ontmaskerd. Hij leefde dertig jaar undercover. Grant was namelijk lid van de voormalige ‘Weather Underground’: een door de FBI als terroristen bestempelde groep van politieke activisten, die in mei ’68 protesteerden tegen de bemoeienissen van de Amerikaanse regering in Vietnam. Maar tijdens een bankoverval viel er een dode. Tot zover de introductie.

Hoofdmoot is het kat en muisspel tussen Grant en het ridicule machtsvertoon van de FBI. Redford is altijd uitstekend als hij de underdog, de verschoppeling of het opgejaagde wild mag vorm geven. Denk maar aan: ‘The Chase’, ‘Three Days of the Condor’ of ‘The Last Castle’. ‘The Company You Keep’ roept in spanningsopbouw en sfeer de paranoïde en provocerende thrillers op van de zeventiger jaren. Ook hier worden de personages gedreven door ideologieën, radicale stellingnames, angst, ambitie en een koppige overlevingsdrang.

‘The Company You Keep’ is opwindende en intelligente cinema, waar de link tussen het activisme van toen en dat van nu vrij dun is. Het is tevens een stevige acteursfilm. De bijrollen van bijvoorbeeld: Nick Nolte, Brendan Gleeson, Susan Sarandon en Julie Christie zorgen voor enkele fijne nummertjes.

The Sound of Belgium

De jonge documentairemaker Jozef Devillé maakte een film over onze vaderlandse muziekgeschiedenis. Enfin, het dansgedeelte ervan althans. Any good? Absoluut!

In feite ligt de schuld van het intense nachtleven in België aan de infrastructuur van ons wegennet. Dit uitmuntend (en steeds stevig verlicht) wegennet -zo wordt aangevoerd- heeft steeds voor vertier en avontuur gezorgd. Na de tweede wereldoorlog boomden bijvoorbeeld de baancafés en bars, waar gedanst werd tot de vroege uurtjes.

De Belg is tevens een bierdrinkend volk. Orgeldeuntjes (de eerste dj’s!) en bier dreven de Belg tot vertier. Maar in de vroege jaren zeventig kwam daar een kentering in. De orgels ruimden plaats voor de draaitafels. Het was de tijd van clubs zoals: The Groove en The Popcorn, waar soul, ska, R&B maar ook rock de ledematen de vrije loop gaven. Nadien kwamen de disco en de New Wave. Maar België werd pas echt hot met de New Beat. De Boccaccio van weleer! Remember?

De Belgische dj’s waren steeds op zoek naar nieuwe geluiden. Met de New Beat bepaalden ook muzikanten en producers het geluid in de clubs. Het leeuwendeel van deze docu wordt dan ook ingenomen door de periode 1985-1995: de enorme invloedrijke en innovatieve periode van de Belgische industriële en electronische (dans)muziek, New Beat, Trance en Techno. Maar overcommercialisering (door onder meer: de Confetti’s) en het gebruik van amfetamines en XTC zetten een punt achter ons koninkrijk als centrum van de Europese (alsook internationale) dance scène.

Devillé praat met producenten, muzikanten en dj’s (waaronder: Renaat van R&S Records, Lou Deprijck en Sven Van Hees). ‘The Sound of Belgium’ is een bijzonder onderhoudende aaneenrijging van archiefmateriaal, journaalbeelden en interviews. De commentaarstem is bij vlagen ironisch. Deze beestig energieke documentaire sluit de filmvoorstellingen in Kunstencentrum Vooruit af op zaterdag 20 oktober.

Piet Goethals