Wuthering Heights: Nieuwe adaptatie van een romantische oerklassieker

In haar rauwe adaptatie van Emily Brontës ‘Wuthering Heights’ duwt Andrea Arnold je de modder van de Yorkshire Moors in.

Toen bekend raakte dat Andrea Arnold en niet de eerder genoemde John Maybury een nieuwe versie van Wuthering Heights zou regisseren, gingen nogal wat wenkbrauwen fluks de hoogte in. ‘Wat heeft de maakster van hedendaagse sociale uppercuts als Red Road en Fish Tank in vredesnaam met de gotische romantiek van Emily Brontë?’, vroegen sceptici zich af. Tenminste: tot Arnold hen deze brutale en eigenzinnige lezing in het gezicht zwierde, die bewijst dat haar naturalistische stijl en thematiek wonderwel passen bij Brontës door botsende klassen, dierlijke driften en gekwelde passies getekende universum.

In tegenstelling tot de eerdere verfilmingen reduceert Arnold het laat achttiende-eeuwse verhaal over de getormenteerde liefde tussen jonkvrouw Catherine Earnshaw en haar adoptiebroer Heathcliff tot zijn naakte essentie. Wollige dialogen of muzikale opsmuk hoef je niet te verwachten, maar dat maakt de emotionele impact er niet minder op. Wel integendeel. Als één versie ooit zo diep in het onderbewuste van Brontë en haar gedoemde protagonisten wist te boren, dan wel die van Arnold. En dat dankzij haar ruwe, intens picturale en met modder, bloed en spuug aan elkaar klittende stijl die van de Yorkshire Moors het eigenlijke hoofdpersonage maakt.

Schrik dus niet wanneer het inhoudelijk loyale resultaat meer weg heeft van een freudiaanse boerenballade of van een naturalistisch opgroeidrama dan van de klassieke, keurig opgedirkte romantiek die je bij Wuthering Heights gewend bent. Bovendien blijkt de Byronische antiheld van dienst – Heathcliff dus – hier een zwarte jongeman, een enfant sauvage dat door zijn christelijke adoptiefamilie als een slaaf wordt behandeld en ‘nigger’ genoemd.

Geen wonder dat Heathcliff op wraak zint, wanneer hij als een gefortuneerde gentleman naar de inmiddels met een ander getrouwde Cathy terugkeert, zelfs al blijkt zijn gedrag even noodlottig als (auto)destructief. Dat de structuur vanaf dan wat waziger en de ritmiek een stuk stroever wordt, is slechts detailkritiek. Tenslotte is het Arnold meer te doen om het plastisch evoceren van mentale en fysieke landschappen dan om het braafjes navertellen van Brontës overbekende roman. Vergeet de kaarsen, kandelaars en korsetten en laat je meeslepen op een boude trip door de Yorkshire Moors, een woest terrein met menselijke en andere beesten.

Dave Mestdach