War Horse: Avonturencinema van Steven Spielberg

Steven Spielberg duikt de loopgraven in met zijn sentimentele, maar lyrische oorlogsepos ‘War Horse’.

Beweren dat men ze niet meer maakt zoals vroeger, is duidelijk buiten Steven Spielberg gerekend. Als er één blockbuster met trots het label ‘old school’ draagt, dan wel dit hippische avonturenepos. Met zijn sentimentele moraal, schilderkunstige cinemascoopstijl en picareske pathos ademt War Horse namelijk tot in zijn diepste poriën de sfeer van de Hollywoodcinema van de jaren 40 en 50 uit, alsof John Ford en Victor Fleming samen met Spielberg in het zadel zaten.

Sommige critici hebben deze adaptatie van Michael Morpurgo’s jeugdroman al spottend de Spielbergvariant op Au Hasard Balthazar gedoopt, naar Robert Bressons meesterwerk uit 1966 over een gemaltraiteerde ezel. Ook hier is het hoofdpersonage een viervoeter die door de episodisch gestructureerde, over landen en standen galopperende film meermaals van eigenaar wisselt, met name de koene hengst Joey.

Voor het overige is War Horse zowat de antipode van Au Hasard Balthazar. Alles oogt vintage Spielberg, van het bucolische begin waarin Joey op het erf van de Britse boerenknul Albert (Jeremy Irivine) belandt tot aan de wrange slotact. Daarin beukt het prijsbeest zich aan het front van Wereldoorlog Een door een resem prikkeldraden om in het niemandsland tussen de Engelse en Duitse loopgraven terecht te komen.

Hoewel deze lyrisch geregisseerde en door John Williams’ symfonische score gedresseerde avonturenfabel een happy end krijgt – of wat had je van Spielberg verwacht? – is War Horse een hoogst curieus beestje. Langzaam moet het familievriendelijke heimatsfeertje uit het begin wijken voor een grimmiger en donkerder canvas, inclusief venijnige opstoten van geweld. Alsof je van Black Beauty plots naar – wel ja – een prequel op Saving Private Ryan zapt.

Spielbergs meest coherente of (commercieel) voor de hand liggende film kun je War Horse daarom niet noemen. Bovendien loopt zijn heldhaftige hengst meermaals vast in de emoblubber. Alleen toont Spielberg zich ook nu weer een ambachtsman extraordinaire en krijg je in de tweede helft twee actiescènes te zien – de raid met de cavalerie en die met die prikkeldraad – die nu al aan zijn spektakelcanon kunnen worden toegevoegd.

Genoeg redenen om in volle galop richting multiplex te draven? Wel als je van schaamteloos ouderwetse en weelderig aangeklede avonturencinema houdt.

Dave Mestdach