Silver Linings Playbook: Maniacs of love

David O. Russell reanimeert de romantische screwballkomedie met het even warme, geestige als maniakale ‘Silver Linings Playbook’ (met Oscar-winnares Jennifer Lawrence in de hoofdrol).

U bent ongetwijfeld niet de enige bij wie spontaan het alarm afgaat wanneer Hollywood andermaal van een romantische komedie blijkt bevallen, maar gelukkig hoeven dat niet altijd hopeloos truttige prefabsoffen te zijn waarin zoveel conservatieve man-vrouwclichés worden opgewarmd dat zelfs feministes in de overgang terug een bh-verbranding zouden overwegen.

Het bewijs wordt geleverd door David O. Russell, de geïnspireerde chaoot achter onder meer de mild subversieve oorlogssatire Three Kings (1999) en het marginale broederboksdrama The Fighter (2010). Die doet zijn best doet om zijn eerste, echte volbloed romcom met enig sociaal-realistisch sérieux te injecteren – zij het dan op zijn bekende, licht neurotische wijze.

Meer nog, met zijn frisse en cynismevrije behandeling van de genreclichés (inclusief schaamteloos ouderwets happy end!) en energieke, visuele stijl geeft hij ook te kennen op de filmschool wel eens een genreklassieker van Billy Wilder, Ernst Lubitsch of Preston Sturges te hebben bekeken. Deze deugddoend disfunctionele romcom flirt ondanks zijn literaire bronnenmateriaal – Silver Linings Playbook is gebaseerd op de gelijknamige roman van Matthew Quick – voortdurend met rampspoed maar Russell, altijd op zijn best te midden van de hormonaal gestoorde chaos, ment die toch verrassend strak richting catharsis en opperste, bijna pathologische gelukzaligheid.

Dat gebeurt in het kielzog van Bradley Cooper, die enerveert, intrigeert en charmeert als Pat Solatano, een leraar die na een gewelddadig incident met zijn ex – of beter: met haar dertig jaar oudere minnaar – werd ontslagen en een tijdlang in de psychiatrie zat. Met de hulp van zijn working class-ouders, bij wie hij opnieuw intrekt, hoopt Pat zijn leven eindelijk terug op orde te krijgen. Alleen blijken zijn demonen hardnekkiger dan verwacht, zijn wonden dieper dan verhoopt en zijn bipolaire driftbuien frequenter dan hij zijn naaste omgeving wijsmaakt.

Pats redding komt er in de fraaie vorm van Jennifer Lawrence, als het ook al emotioneel verwonde, nymfomane buurmeisje Tiffany, met wie Pat zich uiteindelijk aan een dansconcours waagt. Waar het met beide geblutste zielen naartoe gaat, voel je dan ook al aankomen nog voor je ‘Jennifer Aniston’ hebt kunnen schreeuwen; Maar Russell timet de sitcom met Zwitserse precisie, serveert alle chagrijn met een extatische grijns en getuigt vooral van een groot, oud maar kwiek kloppend filmhart.

Net als in de zwart-witte screwballklassiekers van weleer wordt verbaal vitriool namelijk vlotjes afgewisseld met side gags en sentiment. En bovendien mogen de randpersonages hun eigen, dramatische curve doorlopen, zoals bijvoorbeeld Pats vervreemde, gokverslaafde pa – oftewel Robert De Niro in zijn beste rol sinds de bevrijding door de Canadezen.

Enkel dat gemene kreng genaamd tijd en die nog gemenere krengen genaamd filmcritici zullen uitwijzen of Silver Linings Playbook straks naast Bringing Up Baby (1938) of Trouble in Paradise (1932) kan worden gezet, maar in afwachting hoor je ten kantore Focus relatief weinig klachten. Nog wat prozac, James!

Dave Mestdach