Recensie ‘The Double’: (Naar)geestig entertainment

Jesse Eisenberg en Mia Wasikowska in 'The Double'. © gf
Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

Jesse Eisenberg krijgt het aan de stok met Jesse Eisenberg in The Double, een donkerkomische nachtmerrie naar een novelle van Dostojevski.

The Double

Richard Ayoade met Jesse Eisenberg, Mia Wasikowska, Wallace Shawn

‘If you meet your double, you should kill him. Or he will kill you’, liet Hitchcock zich ooit ontvallen, en dat advies van de master of suspense had kantoorklerk Simon James – de schlemielige antiheld van deze kafkaiaanse nachtmerrie – maar beter ter harte genomen. Wanneer op zekere dag op zijn werkplek ene James Simon verschijnt, die sprekend op hem lijkt, maakt de timide, goedhartige Simon namelijk de kapitale vergissing om zich over zijn evenbeeld te ontfermen. Maar lang duurt het niet vooraleer James – een zelfverzekerde narcist en dus karakterieel zijn tegenpool – met alle eer voor Simons harde papierwerk gaat lopen, met het meisje aan de haal gaat waar hij discreet een oogje op heeft (indieprinses Mia Wasikowska) en beetje bij beetje zijn hele leven en identiteit overneemt.

De jonge, Britse regisseur en voormalig IT Crowd-komiek Richard Ayoade, die in 2010 sterk debuteerde met de coming-of-agefilm Submarine – baseerde zich voor deze sinistere fabel op Fjodor Dostojevski’s beroemde, al vaker verfilmde novelle De dubbelganger uit 1846 en blijft de plot ervan ook grotendeels trouw. Wel voegt hij er een portie kurkdroge sitcom aan toe en stopt hij het geheel in een benepen, retrofuturistisch jasje, dat met zijn vale kleuren, stoffige ruimtes, nauwe gangen, eightiesgadgets en drukdoende karikaturen die erin rondlopen nogal wat aan Terry Gilliams klassieke dystopische komedie Brazil (1985) doet denken. De strakke, symmetrische rijbewegingen en rigide kaders roepen dan weer echo’s op van Wes Anderson, terwijl het bij vlagen akelige sfeertje en het constante gehuil van radiatoren en buizen op de klankband doet vermoeden dat Simon – of is het James? – op elk moment David Lynch’ Eraserhead tegen het lijf kan lopen.

Voeg daar nog de bureaucratische Angst – met hoofdletter! – van Franz Kafka aan toe en Ayoade heeft een rijk palet om een spannend, geestig en tegelijk ook beangstigend spiegelpaleis op film te borstelen. Het grootste deel van de tijd word je alvast opgezogen door Simons existentiële zoektocht naar zijn ware ik en door zijn antagonisme met zijn zelfbeeld, met dank ook aan Jesse Eisenberg, die met zichtbaar plezier zijn januskop showt als de neurotische Simon én de charismatische James.

Kortom, wat hij al demonstreerde met Submarine weet Ayoade met The Double te bevestigen. Met name: dat hij talent heeft als verteller, sfeerschetser en beeldenmaker, en prima weet te balanceren op het koord tussen ernst en scherts. Alleen weegt zijn tweede langspeler als studie van een identiteitscrisis in een malle, materialistische wereld zo licht dat Dostojevski ze met één diepe, naar sloten wodka riekende zucht zou wegblazen, terwijl de referenties – Kafka, Lynch, Anderson en co. – toch te vaak en te opdringerig om het hoekje loeren om volledig naar een schizofrene schijnwereld te worden getransporteerd. (Naar)geestig, met flair in beeld gezet entertainment: niks meer, niks minder.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content