Argo: Spannend en onderhoudend

Hoe smokkel je satire in een thriller over de gijzeling in de Amerikaanse ambassade in Iran? Ben Affleck toont het in Argo, nu al getipt voor de Oscars.

Stellen dat Ben Affleck de historische feiten waarop zijn derde langspeler als regisseur is gebaseerd een beetje buigt en kleurt, het klinkt even eufemistisch als ‘ayatollah Khomeini was geen libertijnse kapoen’. Alleen hoor je daar buiten Iran niemand over klagen zolang dat een goed gemaakte en vlot vertelde mix van suspense, drama en – zelden gezien in een gijzelingsdrama based on facts – een fikse scheut satire oplevert.

Plaats van het gebeuren: Teheran, Iran. Datum: november 1979. Context: de islamitische revolutie. Wanneer de VS weigeren om de gevluchte sjah uit te leveren, bestormt een woedende menigte de Amerikaanse ambassade in Teheran, waarop 52 Amerikanen 444 dagen lang worden gegijzeld. Zes diplomaten weten aan de aandacht van de revolutionairen te ontsnappen en vinden onderdak in de Zwitserse en Canadese ambassades. Aan CIA-agent Tony Mendez de heikele taak om hen met een clevere undercoveroperatie veilig het land uit te smokkelen.

Dat Mendez, koel en methodisch, dat flikt door zich samen met de zes gezochte Amerikanen voor te doen als een Canadese filmequipe die in Iran locaties komt scouten voor de Star Wars-rip-off Argo; het lijkt een compleet van de Hollywoodpot gerukt verhaal. Affleck investeert dan ook maximaal in authentieke sets (ook al werd er in Istanbul gedraaid) en superbe retrodecors (zelfs het oude Warner-logo wordt bovengehaald) om het véritégehalte te pimpen, daarbij vakkundig geassisteerd door topcameraman Rodrigo Prieto (Amores Perros, Brokeback Mountain).

Bovendien kan Affleck bogen op een uitstekende cast, van Bryan ‘Breaking Bad’ Cranston, over karakterveteraan Alan Arkin tot John Goodman, die hier John Chambers incarneert, de Oscarwinnende make-upartiest die aan CIA-operatie ‘Canadian Caper’ meewerkte. Hoewel dat in het verleden wel eens anders was, loopt ook Affleck zelf niet onaardig te acteren, ook al zijn er een paar scènes waarin regisseur Affleck acteur Affleck net iets te graag ziet. Of zou het aan die viriele baard liggen?

Een meesterwerk kun je deze als waargebeurde ontsnappingsthriller vermomde Team America-variant bezwaarlijk noemen. En de tikkende-tijdbomclimax is even onjuist als cliché. Maar Argo, dat nu al wordt getipt voor de Oscars, is tenminste twee uur lang spannend en onderhoudend, rijk aan sfeer en detail en vaak verrassend grappig. Oftewel alles wat je van een moderne genregenoot van Dog Day Afternoon, Raid on Entebbe of andere seventiesvoorgangers verwacht.

Ben Affleck die vlotjes tussen Teheran en Tinseltown zapt, tussen toen en nu, tussen feit en fictie? Nee, die had zelfs de ayatollah niet zien aankomen.

Dave Mestdach